Thứ 7 tuần II Mùa Chay

Lc 15,1-3.11-32

Vấn đề của một gia đình

⁽¹⁾ Tất cả những người thu thuế và những người tội lỗi thường đến gần Chúa Giêsu mà nghe Người. ⁽²⁾ Còn những người thuộc phái Pharisêu và các kinh sư thì lẩm bẩm : "Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng". ⁽³⁾ Chúa Giêsu mới kể cho họ dụ ngôn này :

⁽¹¹⁾ Rồi Chúa Giêsu nói tiếp : "Một người kia có hai con trai. ⁽¹²⁾ Người con thứ nói với cha rằng : "Thưa cha, xin cho con phần tài sản con được hưởng". Và người cha đã chia của cải cho hai con. ⁽¹³⁾ Ít ngày sau, người con thứ thu góp tất cả rồi trẩy đi phương xa. Ở đó anh ta sống phóng đãng, phung phí tài sản của mình.

⁽¹⁴⁾ "Khi anh ta đã ăn tiêu hết sạch, thì lại xảy ra trong vùng ấy một nạn đói khủng khiếp. Và anh ta bắt đầu lâm cảnh túng thiếu, ⁽¹⁵⁾ nên phải đi ở cho một người dân trong vùng; người này sai anh ta ra đồng chăn heo. ⁽¹⁶⁾ Anh ta ao ước lấy đậu muồng heo ăn mà nhét cho đầy bụng, nhưng chẳng ai cho. ⁽¹⁷⁾ Bấy giờ anh ta hồi tâm và tự nhủ : "Biết bao nhiêu người làm công cho cha ta được cơm dư gạo thừa, mà ta ở đây lại chết đói ! ⁽¹⁸⁾ Thôi, ta đứng lên, đi về cùng cha và thưa với người : "Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, ⁽¹⁹⁾ chẳng còn đáng gọi là con cha nữa. Xin coi con như một người làm công cho cha vậy". ⁽²⁰⁾ Thế rồi anh ta đứng lên đi về cùng cha.

"Anh ta còn ở đàng xa, thì người cha đã trông thấy. Ông chạnh lòng thương, chạy ra ôm chồm anh ta và hôn lấy hôn để. ⁽²¹⁾ Bấy giời người con nói rằng : "Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng còn đáng gọi là con cha nữa..." ⁽²²⁾ Nhưng người cha liền bảo các đầy tớ rằng : "Mau đem áo đẹp nhất ra đây mặc cho cậu, xỏ nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào chân cậu, ⁽²³⁾ Rồi đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để chúng ta mở tiệc ăn mừng ! ⁽²⁴⁾ Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy". Và họ bắt đầu ăn mừng.

⁽²⁵⁾ "Lúc ấy người con cả của ông đang ở ngoài đồng. Khi anh ta về gần đến nhà, nghe thấy tiếng đàn ca nhảy múa, ⁽²⁶⁾ liền gọi một người đầy tớ ra mà hỏi xem có chuyện gì. ⁽²⁷⁾ Người ấy trả lời : "Em cậu đã về, và cha cậu đã làm thịt con bê béo, vì được lại cậu ấy mạnh khoẻ". ⁽²⁸⁾ Người anh cả liền nổi giận và không chịu vào nhà. Nhưng cha cậu ra năn nỉ. ⁽²⁹⁾ Cậu trả lời cha : "Cha ơi, đã bao nhiêu năm trời con hầu hạ cha, và chẳng khi nào trái lệnh, thế mà chưa bao giờ cha cho lấy được một con dê con để con ăn mừng với bạn bè. ⁽³⁰⁾ Còn thằng con của cha đó, sau khi đã nuốt hết của cải của cha với bọn điếm, nay trở về, thì cha lại giết bê béo ăn mừng!"

⁽³¹⁾ "Nhưng người cha nói với anh ta : "Con à, lúc nào con cũng ở với cha, tất cả những gì của cha đều là của con. ⁽³²⁾ Nhưng chúng ta phải ăn mừng và hoan hỷ, vì em con đây đã chết, nay lại sống, đã mất, nay lại tìm thấy".

 SUY NIỆM

Tin Mừng theo thánh Lc chương 15 là một bức họa tuyệt vời về hình ảnh Thiên Chúa nhân hậu và giàu tình yêu. Ngài yêu thương tất cả mọi người, yêu cả những người mà xã hội ruồng bỏ và khinh khi. Các kinh sư và Pharisiêu khó chịu trước thái độ của Chúa Giêsu, họ bàn tán “sầm sì” với nhau, theo họ lẽ ra Chúa Giêsu phải sửa trị thẳng tay những người thu thuế và tội lỗi cho đích đáng. Nhưng Chúa Giêsu đã có cách hành xử khác với suy nghĩ của con người. Ngài tiếp người tội lỗi và ăn uống với họ. Ngài vui mừng vì người tội lỗi được tha thứ và sửa dạy, được yêu thương và trở lại hơn là thấy họ bị trừng phạt.

Chúa Giêsu thấy tấm lòng của các kinh sư và Pharisiêu Ngài dạy họ liên tiếp bằng ba dụ ngôn: ‑ con chiên đi lạc - đồng tiền bị đánh mất và người con đi hoang. Ba dụ ngôn đều dạy về vấn đề “mất”: con chiên lạc mất vì nó ngu dại nó không suy nghĩ, nó mê muội ; đồng bạc bị mất không phải vì nó, nhưng vì người quản lí nó, nó mất vì sự vô tâm của người khác; và cuối cùng “người con thứ trong gia đình” đi mất vì sự cố ý của anh ta, vì chủ tâm của anh ta, anh mất chính mình hay cha của anh mất anh, gia đình anh mất anh, xã hội và cộng đồng yêu mến của anh đã mất anh ?

Lời Chúa hôm nay trích dụ ngôn cuối cùng của Tin Mừng Lc chương 15, chúng ta được mời gọi chiêm ngắm về lòng  nhân hậu và thương xót của Thiên Chúa đối với từng người theo từng cách thế khác nhau. Dụ ngôn gom nhẹ vấn đề trong tương quan của một gia đình.

Bắt đầu bằng vấn đề của người con thứ : “Thưa cha, xin cho con phần tài sản con được hưởng”… hay nói nôm na là : xin Cha cho con quyền lợi con được hưởng theo pháp luật, không phải đợi đến lúc cha chết mà là ngay hôm nay. Người con thứ chỉ nghĩ đến “quyền lợi” của mình mà không nghĩ đến “bổn phận” đối với Cha. Anh chú tâm đến “gia tàivật chất”  cần được chia mà không nghĩ đến “gia tài cao quý anh đang có là cha già còn đang sống và hiện diện” bên anh. Anh muốn vuột ra khỏi mái ấm gia đình như bao chàng trai khác thời nay. Anh muốn thoát khỏi vòng tay yêu thương của cha để tìm khung trời tự do riêng tư mà không nghĩ đến hạnh phúc trong mái ấm của gia đình. Anh chỉ thấy “tiền” mà không thấy bao điều khác anh nghiễm nhiên được hưởng khi anh sống bên cha. Anh không thấy cái tình của cha dành cho anh.Hình ảnh người con thứ trong gia đình cũng là hình ảnh và là vấn đề nhức nhối của mọi gia đình khác thời nay. Những đứa con chỉ nghĩ đến “quyền lợi” mà quên đi “nghĩa vụ”, quên đi “bổn phận” ; những đứa con chỉ nghĩ đến “tiền” mà đánh rơi “tình nghĩa” cha con ; những đứa con chỉ nghĩ đến việc “tung ra” chứ không nghĩ đến việc “quay về”…Hình ảnh người con thứ cũng là hình ảnh của những người đi theo Chúa mà chỉ đòi Chúa ban ơn chứ không nghĩ đến bổn phận phải thực thi khi sống trong vòng tay yêu thương của Thiên Chúa.

Vấn đề tiếp theo là vấn đề của người con cả : anh ta sống trong gia đình với Cha, anh ta chu toàn bổn phận không phải vì yêu cha, yêu anh em. Anh ta chu toàn mọi việc bên cha mà không hề nhận ra nỗi đau của cha, không hề đồng cảm với cha khi em của anh ta ra đi, anh ta cũng không nhận ta được cha là của anh và anh thuộc trọn về cha.Vấn để của anh cũng là vấn đề nhức nhối của mọi gia đình hôm nay, những đứa con không đi vào tương quan sống động với cha mẹ, những đứa con ở bên cha mẹ như một cái bóng. Vấn đề của anh cũng là vấn đề nhức nhối của chiều sâu tâm linh giữa con người với Thiên Chúa.Đôi lúc sự hiện diện của ta trước nhan Chúa là vô hồn ; tương quan của ta với Thiên Chúa là tương quan hình thức ; bổn phận của ta với Ngài là vỏ bọc cứng ráp. Đôi lúc ta muốn làm những điều đẹp lòng Chúa nhưng lại phủ nhận tương quan đồng loại. Chúng ta không học nơi Chúa cõi lòng mở ra với cuộc sống, mở ra với con người, không biết tha thứ và thiếu vắng yêu thương.

Vấn đề của người cha : Ông là một người đã gầy dựng gia đình trong trách nhiệm, đã cho con cái hưởng quyền tự do khi trưởng thành, đã đón nhận và giáo hóa từng đứa con theo từng cách riêng. Khi đọc dụ ngôn này, nhiều người đã lên tiếng phản đối rằng ; tình yêu thương của cha phần nào là sự nhu nhược của chính ông.Mỗi người con sẽ cảm nhận tình yêu của cha khác nhau. Có thể người ngoài cuộc cho rằng ông nhu nhược không cứng tay lái. Nhưng, trong tình yêu thương vô bờ của Thiên Chúa, ở đó:Con người được tự do chọn lựa. Con người được thể hiện chính mình. Con người sung sướng bước đi nhưng cũng được tha thứ và ôm ấp khi quay về. Ở đó mọi lạnh nhạt đều được sưởi ấm. Tình yêu nhân hậu của Thiên Chúa giải quyết mọi bế tắc. Giao hòa mọi tương quan. Tình yêu của Thiên Chúa rộng lớn bao la và vĩnh cửu.

Cũng trong vấn đề của một gia đình , chúng ta thấy một nhân vật mà chẳng ai quan tâm đó là tên đầy tớ, anh ta chẳng phải là thành phần của gia đình, nhưng anh hiểu cha, anh hiểu niềm vui tìm thấy con, anh hiểu mọi biểu hiện của tình yêu nơi người cha già là hợp lý. Anh vui niềm vui của tương quan đã được hàn gắn, niềm vui của cha và con sẽ lan tỏa tới anh, một người ngoài cuộc của gia đình.

Vấn đề của gia đình được tái lập bởi tình yêu tha thứ vô biên của cha, bởi sự can đảm hối lỗi quay về của người con thứ, bởi sự thông cảm và mở ra của anh trưởng, bởi sự nhận biết nhạy bén của đầy tớ. Vấn đề của gia đình, đó cũng là vấn đề của xã hội, của Giáo Hội.Hãy học kinh nghiệm của gia đình để ứng xử và xây dựng gia đình, xây dựng xã hội và xây dựng Giáo Hội : Chúng ta không mang nỗi đau một mình vì chúng ta sống liên đới với mọi người. Chúng ta gắn bó với nhau không những bằng quyền lợi mà còn bằng nghĩa vụ, bổn phận và tình yêu thương. Chúng ta hãy học cách làm đầy nhau như người cha trong Tin Mừng hôm nay, với mỗi người con, ông đã thể hiện tình yêu thương và sự thông cảm khác nhau.

Lạy Chúa,

Trong tương quan của một gia đình, một cộng đoàn, một xã hội hay Giáo hội. Đôi lúc chúng con cũng gây ra những vấn đề nhưc nhối làm tổn thương tập thể. Xin Chúa cho chúng con nhận ra yếu đuối của mình, nhận ra tình yêu thương của Chúa, nhận ra tương quan anh em... để chúng con đủ sức vượt thắng chính mình, sống trọn vẹn trong tình yêu thương nhân hậu vô biên của Chúa. Amen.