Bài Huấn Dụ Của Đức Thánh Cha Phanxicô
Trong Buổi Triều Yết Chung
Thứ tư, ngày 24-06-2015
Anh Chị Em thân mến,
Chúc Anh Chị Em một ngày tốt đẹp! Trong những bài Giáo Lý cuối cùng, chúng ta đã nói về gia đình sống trong sự mỏng dòn của con người, trong cảnh nghèo túng, bệnh tật, chết chóc. Hôm nay, trái lại, chúng ta suy nghĩ về các vết thương phát sinh ra ngay trong chính cuộc sống bên trong gia đình. Nghĩa là, trong chính gia đình, người ta làm điều xấu. Điều này thật xấu xa!
Chúng ta biết rõ rằng không có lịch sử gia đình nào lại thiếu những giây phút mà trong đó sự thân mật của các tình cảm thân thương nhất lại bị tổn thương từ cung cách sống của các phần tử của mình. Các lời nói và các hành động (và các thiếu sót), mà, thay vì biểu lộ tình yêu thương, lại lấy đi tình thương đó hoặc, tệ hơn nữa, lại làm chết đi tình yêu thương đó. Khi những vết thương này, còn có thể chữa trị được, thì lại bị bỏ qua, chúng càng tăng thêm nặng nề chúng biến thành thái độ tác quyền, nghịch thù, khinh chê. Và vào một điểm nào đó chúng có thể trở thành vết thương tan nát sâu xa, chia rẽ người chồng và người vợ, và dẫn tới việc đi tìm sự thông cảm, nâng đỡ và an ủi ở nơi khác. Nhưng thường các "sự nâng đỡ này" không nghĩ tới điều tốt lành của gia đình.
Sự trống vắng tình yêu vợ chồng làm lan tràn sự hận thù trong các mối liên hệ. Và thường sự tan nát "lan tràn" đổ xuống trên con cái.
Này, hỡi các con. Cha muốn dừng lại một chốc lát về điểm này. Dù tính nhạy cảm của chúng ta tiến triển một cách theo hình thức bên ngoài, và tất cả các phân tích sâu xa về tâm lý, Cha tự hỏi xem chúng ta không làm tê liệt cả sự kính trọng các vết thương của tâm hồn con trẻ. Càng hơn thế nữa, khi người ta tìm cách đền bù với quà cáp và các bữa ăn, thì người ta càng mất đi ý thức về các vết thương - đau đớn hơn và sâu xa hơn - của linh hồn. Chúng ta nói nhiều về các bất ổn trong phạm vi hạnh kiểm, vấn đề sức khỏe tâm lý, về cuộc sống an bình của trẻ em, về mối lo âu của các bậc làm cha làm mẹ và của con cái . . . Nhưng chúng ta còn biết rằng thế nào là vết thương của tâm hồn? Chúng ta cảm nghiệm được gánh nặng như núi đang làm tan nát tâm hồn của một đứa bé, trong các gia đình trong đó người ta xử đối xấu và người ta làm điều xấu, cho tới việc làm tan nát mối giây trung thành hôn nhân? Gánh nặng nào có trong các chọn lựa của chúng ta - các sự chọn lựa sai lầm, thí dụ - gánh nặng nào nơi linh hồn của các con trẻ? Khi những người trưởng thành mất cái đầu, khi mỗi người chỉ nghĩ tới chính mình, khi người cha và người mẹ làm điều xấu, thì linh hồn của các con trẻ đau khổ rất nhiều, chịu đựng một sự thất vọng. Đó là những vết thương vì chúng mất đi dấu chỉ cho tất cả cuộc sống.
Trong gia đình, tất cả gắn bó liền với nhau : khi linh hồn của người em bị thương trong một điểm nào đó, thì cơn bệnh làm lan tràn vết thương ra tất cả. Và khi một người đàn ông và một người đàn bà, dấn thân để trở nên "một xương một thịt" và làm nên một gia đình, thì họ như bị ám ảnh nghĩ tới các nhu cầu được tự do và được đền ơn, tình trạng xấu này đụng chạm một cách sâu xa tới con tim và cuộc sống của con cái. Bao nhiêu lần các trẻ con lánh đi để khóc một mình . . . Chúng ta phải hiểu rõ điều này. Người chồng và người vợ chỉ là một xác thịt. Nhưng các tạo vật của họ, tức là con cái, là xác thịt của xác thịt của họ. Khi chúng ta nghĩ tới sự cứng rắn này, nghĩ tới việc Chúa Giêsu nhắc bảo những người lớn đừng làm gương xấu cho người bé mọn - chúng ta đã nghe đoạn Phúc Âm này - (xem Mt 18, 6), thì chúng ta cũng có thể hiểu rõ hơn lời của Chúa về trách nhiệm nặng nề của việc giữ gìn mối dây hôn phối đã khởi đầu cho gia đình nhân loại (xem Mt 19, 6-9). Khi người đàn ông và người đàn bà trở nên một xác thể, tất cả các vết thương và tất cả các sự bỏ rơi của người cha và người mẹ ảnh hưởng tới xác thịt sống động của con cái.
Đàng khác, có những trường hợp trong đó việc chia tay không thể tránh được. Có những lần việc chia tay có thể trở nên đáng lưu ý trong khía cạnh luân lý đến nỗi cần thiết, khi nói tới phía người phối ngẫu yếu đuối hơn, hoặc các con cái còn nhỏ, hầu tránh khỏi những vết thương được gây ra một cách nặng nề hơn do việc dùng quyền hành và bạo lực, và như thế tránh khỏi việc làm cho sự việc ra xấu và tránh khỏi sự lạm dụng, khỏi tính cách xa lạ và khỏi thái độ nhửng nhưng.
Nhờ ơn của Thiên Chúa, không thiếu những người, được nâng đỡ bởi đức tin và tình yêu thương, họ làm chứng tá về sự trung thành của họ cho một mối dây trong đó họ đã tin, dù xem ra là không thể làm cho nó thể hiện lại được. Tuy nhiên không phải tất cả những người chia tay nhau, nghe được ơn gọi này. Không phải tất cả mọi người nhận ra được, trong cảnh cô đơn, một lời kêu gọi của Chúa, gửi đến cho họ. Chung quanh chúng ta, người ta tìm thấy các gia đình khác nhau đang ở trong những tình trạng nói là bất hợp pháp - với Tôi, thì lời này không thích - và chúng ta đặt ra nhiều câu hỏi. Làm sao giúp đỡ họ được? Làm sao đồng hành với họ? Làm sao đồng hành với họ để các con cái không trở thành con tin của người cha hoặc người mẹ?
Chúng ta hãy cầu xin Chúa ban cho một đức tin lớn lao, để nhìn vào thực tại với cái nhìn của Thiên Chúa, và ban cho chúng ta một đức ái lớn lao, để đến gần các con người với con tim đầy lòng thương xót.
(Dịch theo nguyên bản tiếng Ý do Phòng Báo Chí của Tòa Thánh Phổ biến ngày 24-06-2015. Linh mục Phanxicô Borgia Trần Văn Khả, ngày 24-06-2015).