ĐỨC THÁNH CHA THAY ĐỔI THẨM QUYỀN BỘ PHỤNG TỰ
VATICAN. Từ nay một văn phòng đặc nhiệm tại Tòa Thượng Thẩm Rota ở Roma sẽ cứu xét việc chuẩn chước hôn nhân thành sự nhưng chưa hoàn hợp, cũng như việc chịu chức thánh vô hiệu lực.
Trên đây là quyết định của ĐTC Biển Đức 16 trong Tông thư tự sắc “Quaerit semper” công bố trên báo Quan sát viên Roma của Tòa Thánh số đề ngày 28-9-2011.
Cho đến nay việc cứu xét những trường hợp vừa nói trên đây thuộc thẩm quyền của Bộ Phụng tự và kỷ luật bí tích. Trong tông thư “Quaerit semper”, ĐTC cho biết ngài quyết định chuyển việc cứu xét chuẩn chước hôn nhân thành sự nhưng chưa hoàn hợp, cũng như những vụ chịu chức vô hiệu cho Văn phòng đặc nhiệm mới được thiết lập tại Tòa Thượng Thẩm Rota cứu xét, để Bộ Phụng Tự dành nỗ lực đẩy mạnh hơn việc thăng tiến phụng vụ thánh trong Giáo Hội, theo sự canh tân mà Công đồng chung Vatican 2 mong muốn.
ĐTC đi đến quyết định trên đây theo đề nghị của vị Tổng trưởng Bộ Phụng tự và kỷ luật bí tích, cũng như ý kiến thuận lợi của vị Niên trưởng Tòa Rota, sau khi tham khảo ý kiến của Tối Cao Pháp Viện của Tòa Thánh và Hội đồng Tòa Thánh về các văn bản luật.
Trong ý hướng đó ngài bãi bỏ khoản số 67 và 68 trong Tông Hiến Pastor bonus công bố năm 1988 về việc cải tổ giáo triều, đồng thời sửa lại điều số 126 của Tông Hiến này: theo đó ĐTC thành lập tại Tòa Thượng Thẩm Rota một Văn phòng có thẩm quyền xét xử về hôn nhân đã kết ước thành nhưng chưa hoàn hợp, và xem có lý do để chuẩn chước hay không. Vì thế, Văn phòng này sẽ nhận tất cả các hồ sơ, đơn xin, cùng với ý kiến của ĐGM và của vị Bảo Hệ, cân nhắc, trước khi đệ lên ĐGH.
Văn phòng này cũng có thẩm quyền cứu xét những vụ xin xác nhận việc chịu chức thánh vô hiệu, theo luật chung và luật riêng. Văn phòng sẽ do vị Niên trưởng Tòa Thượng Thẩm Rota điều hợp, với sự trợ giúp của các chức sắc, các Ủy viên và các vị cố vấn.
Tông thư tự sắc Quaerit semper của ĐTC bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1-10-2011, và ngày đó tất cả các hồ sơ còn tồn đọng về các vấn đề này tại Bộ Phụng tự và kỷ luật bí tích, sẽ được chuyển tới Văn phòng mới tại Tòa Rota. Theo giáo luật, bí tích hôn nhân đã kết ước thành sự nhưng chưa hoàn hợp, thì không một thẩm quyền trần thế nào có thể tháo gỡ, nhưng trong trường hợp hôn nhân này chưa hoàn hợp, và có lý do chính đáng thì ĐTC có thể dùng quyền Tông Đồ tháo cởi.
Theo phúc trình hoạt động của Tòa Thánh trong năm 2010, trong năm qua, Tòa Thánh đã nhận được 301 hồ sơ xin tháo hôn phối đã kết ước thành sự nhưng hai vợ chồng chưa ăn ở với nhau. Kết quả có 299 vụ được giải hôn phối.
Giáo luật cũng cho phép tuyên bố một việc truyền chức là vô hiệu khi có thiếu sót trong nghi lễ hoặc nơi người thụ phong thiếu ý thức, không hiểu hoặc không thể hiểu việc truyền chức có nghĩa là gì, hoặc họ thiếu tự do (SD 28-9-2011)
G. Trần Đức Anh OP