Một số điểm chính trong Sứ điệp
của ĐTC nhân Ngày Thế giới Người nghèo năm 2021
Trong Sứ điệp nhân Ngày Thế giới Người
nghèo năm 2021, được cử hành vào ngày 14/11 năm nay, Đức Thánh Cha Phanxicô đã
mạnh mẽ kêu gọi các Kitô hữu và các chính phủ trên toàn thế giới can thiệp khẩn
cấp và theo một cách thức mới bởi vì số người nghèo, do đại dịch, cũng "đã
gia tăng nhanh ". Chúng ta cần thay đổi lối sống, vì chính sự ích kỷ là
nguyên nhân dẫn đến nghèo đói
Chủ đề của Ngày Thế
giới Người nghèo lần thứ V là “Người nghèo lúc nào anh em cũng có ngay bên
cạnh”, trích từ Tin Mừng thánh Marco 14,7. Đây là những lời Chúa Giêsu đã nói
trong một bữa ăn ở Betania, tại nhà của người phong cùi tên Simon, một vài ngày
trước Lễ Vượt Qua. Một người phụ nữ bước vào với một bình cẩm thạch đựng dầu
thơm quý giá và xức lên đầu Chúa Giêsu. Hành động này khiến những người hiện
diện rất kinh ngạc và có hai cách giải thích về hành động này.
Theo Đức Thánh Cha,
cách giải thích thứ nhất là sự phẫn nộ. Xem xét giá trị của dầu thơm, một số
người có mặt, bao gồm cả các môn đệ, cảm thấy đáng lẽ nó phải được bán và
số tiền thu được dành cho người nghèo. Đặc biệt, Giuđa lên tiếng, “không phải
vì anh ta quan tâm đến người nghèo, mà vì anh ta là một tên trộm” và muốn lấy
những gì có trong thùng tiền.
Cách giải thích thứ
hai là của Chúa Giê-su và cách này giúp chúng ta đánh giá cao ý nghĩa hành động
của người phụ nữ. Chúa yêu cầu họ để chị làm việc đó vì Người nhìn thấy trong
hành động của chị "một điều báo trước về việc xức dầu cho thi hài của Chúa
trước khi đặt vào lăng mộ."
Phụ nữ là nhân vật
chính trong lịch sử mặc khải
Đức Thánh Cha nhận
xét, “Vượt ngoài sự tưởng tượng của mọi người, Chúa Giê-su đang nhắc nhở họ
rằng ngài là người đầu tiên trong số những người nghèo, người nghèo nhất trong
những người nghèo, vì ngài đại diện cho tất cả họ. Cũng chính vì lợi ích của
người nghèo, người cô đơn, bị thiệt thòi và nạn nhân của sự phân biệt đối xử,
Con Thiên Chúa đã chấp nhận cử chỉ của người phụ nữ.”
Theo Đức Thánh Cha,
người phụ nữ vô danh, có nghĩa là chị đại diện cho tất cả phụ nữ của mọi thời,
“những người phải im lặng và chịu đựng bạo lực”. Ngài lưu ý rằng phụ nữ thường
giữ một vai trò quan trọng trong lịch sử mặc khải. Chính Chúa Giêsu đã liên kết
chị với sứ mệnh loan báo Tin Mừng cao cả: “Thầy nói thật với anh em: Hễ Tin
Mừng được loan báo đến đâu trong khắp thiên hạ, thì nơi đó việc cô vừa làm cũng
sẽ được kể lại để nhớ tới cô” (Mc 14,9 ).
Đức Thánh Cha nhận
xét: “Sự đồng cảm được thiết lập giữa Chúa Giê-su và người phụ nữ, cách giải
thích của ngài về việc xức dầu của chị trái ngược với sự phẫn nộ của Giu-đa và
các môn đệ khác, “có thể giúp suy tư hữu ích về mối liên hệ không thể tách rời
giữa Chúa Giê-su, người nghèo và việc loan báo Tin Mừng.”
Người nghèo loan báo
Tin Mừng cho chúng ta
“Người nghèo trong
mọi hoàn cảnh và mọi nơi chốn đều loan báo Tin Mừng cho chúng ta, bởi vì họ giúpchúng
ta khám phá lại những nét chân thật nhất trên khuôn mặt của Chúa Cha theo cách
luôn mới mẻ”. Đức Thánh Cha giải thích: “Họ có rất nhiều điều để dạy cho chúng
ta. Ngoài việc tham gia với đức tin, họ biết Chúa Kitô đau khổ qua những đau
khổ của chính mình. Điều cần thiết là tất cả chúng ta để cho mình được họ loan
báo Tin Mừng. Việc tái loan báo Tin Mừng là một lời mời gọi nhận ra sức mạnh
cứu độ trong cuộc sống của họ và đặt họ ở trung tâm hành trình của Giáo hội.
Chúng ta được mời gọi để khám phá Chúa Kitô nơi họ, để lên tiếng nói bênh vực
cho họ, nhưng cũng là bạn của họ, lắng nghe, hiểu và chào đón sự khôn ngoan mầu
nhiệm mà Thiên Chúa muốn truyền đạt cho chúng ta qua họ. Sự dấn thân của chúng
ta không chỉ bao gồm các hành động hoặc chương trình thăng tiến và hỗ trợ; điều
mà Chúa Thánh Thần hướng dẫn không phải là sự hoạt động thái quá, mà trước hết
là sự chú ý đến người khác, xem họ như một người cùng với chúng ta. Sự quan tâm
yêu thương này là khởi đầu của một sự quan tâm thực sự dành cho con người của
họ, điều truyền cảm hứng cho tôi thực sự tìm kiếm điều tốt đẹp của họ."
Nghèo khó không phải
là kết quả của số phận
Đức Thánh Cha nhận
định: “Tất cả những việc làm của Chúa Giêsu khẳng định rằng nghèo khó không
phải là kết quả của số phận, nhưng là một dấu hiệu cụ thể về sự hiện diện của
Người ở giữa chúng ta. Chúng ta không tìm thấy Người ở nơi và khi nào chúng ta
muốn, nhưng chúng ta nhận ra Người trong cuộc đời của người nghèo, trong sự đau
khổ và nhu cầu của họ, trong những điều kiện đôi khi vô nhân đạo mà họ buộc
phải sống. Tôi không bao giờ mệt mỏi khi nhắc lại rằng người nghèo là những
người loan báo Tin Mừng thực sự bởi vì họ là những người đầu tiên được loan báo
Tin Mừng và được kêu gọi để chia sẻ niềm vui và Vương quốc của Chúa”.
Người nghèo không
phải là người bên ngoài cộng đoàn
“Chúa Giê-su
không chỉ ở bên cạnh người nghèo; Người còn chia sẻ rất nhiều với họ.” Đức
Thánh Cha nhận xét: “Đây là một bài học kinh nghiệm cho các môn đệ của Chúa ở
mọi thời đại. Đây là ý nghĩa của câu nói của Chúa, ‘người nghèo anh em luôn có
ở bên cạnh’. Người nghèo sẽ luôn ở bên chúng ta, nhưng điều đó không nên khiến
chúng ta thờ ơ, nhưng thay vào đó, mời gọi chúng ta chia sẻ cuộc sống hỗ
tương.” Đức Thánh Cha khẳng định: “Người nghèo không phải là những người “bên
ngoài” cộng đồng của chúng ta, nhưng là những anh chị em mà chúng ta nên chia
sẻ những đau khổ của họ, trong nỗ lực giảm bớt khó khăn và thiệt thòi của họ,
khôi phục phẩm giá đã mất của họ và đảm bảo sự hòa nhập xã hội cần thiết của
họ.”
Đức Thánh Cha nhận
xét rằng trong khi một hành động bác ái thì có người cho và người nhận, còn
chia sẻ tạo nên tình huynh đệ. Bố thí là việc thỉnh thoảng làm, còn chia sẻ thì
kéo dài.
Chứng tá của cha
Damien – tông đồ người phong cùi
Đức Thánh Cha nhắc
rằng có rất nhiều vị thánh đã chia sẻ với người nghèo dự án cuộc đời của họ.
Trong số đó có cha Damien, tông đồ của người phong cùi. Đức Thánh Cha viết:
“Với lòng quảng đại cao cả, ngài đã đáp lại lời kêu gọi đi đến hòn đảo Molokai,
nơi đã trở thành một khu ổ chuột chỉ dành cho những người phong cùi, để sống
chết với họ. Ngài đã xắn tay áo và làm mọi cách để cải thiện cuộc sống của
những người nghèo khổ, bệnh tật và bị ruồng bỏ. Ngài vừa là bác sĩ vừa là y tá,
không màng đến những rủi ro, và mang ánh sáng của tình yêu đến “thuộc địa của
sự chết”, như tên gọi của hòn đảo lúc bấy giờ. Bản thân ngài cũng mắc bệnh
phong cùi, chứng bệnh này đã trở thành dấu hiệu cho thấy sự chia sẻ hoàn toàn của
ngài đối với rất nhiều anh chị em mà ngài đã hy sinh sự sống cho họ. Chứng tá
của ngài hợp thời nhất trong thời đại của chúng ta, với dấu ấn của đại dịch
virus corona. Ân sủng của Thiên Chúa chắc chắn đang hoạt động trong trái
tim của tất cả những người, không phô trương, hy sinh chính mình cho những
người nghèo nhất, chia sẻ với họ bằng những cách cụ thể.”
Hoán cải
Đức Thánh Cha nhấn
mạnh sự cần thiết phải thực hiện lời kêu gọi của Chúa Giê-su: “Hãy hoán cải và
tin vào Tin Mừng” (Mc 1,15). Ngài nói thêm rằng sự hoán cải này bao gồm việc
“mở rộng lòng chúng ta để nhận ra nhiều hình thức nghèo khó khác nhau và biểu
lộ Nước Thiên Chúa qua một lối sống phù hợp với đức tin mà chúng ta tuyên
xưng.”
Đức Thánh Cha giải
thích thêm rằng việc là môn đệ Chúa Ki-tô đòi hỏi quyết định không tích lũy các
của cải trần gian, những thứ gây ảo tưởng về sự an toàn, nhưng là chấp nhận
thái độ sẵn sàng “được giải thoát khỏi tất cả những gì ngăn cản chúng ta đạt
được hạnh phúc và hạnh phúc đích thực, để nhận ra điều gì tồn tại, không thể bị
phá hủy bởi bất cứ ai hay bất cứ điều gì.”
Về vấn đề này, Đức
Thánh Cha nói: “Tin Mừng của Chúa Kitô kêu gọi chúng ta bày tỏ sự quan tâm đặc
biệt đối với người nghèo và nhận ra những hình thức rối loạn đạo đức và xã hội
đa dạng và quá mức đang tạo ra những hình thức nghèo đói mới”. Ngài nói thêm
rằng chúng ta đang thấy việc tạo ra những cái bẫy đói nghèo và loại trừ mới
“được đặt ra bởi các tác nhân kinh tế và tài chính vô đạo đức, thiếu ý thức
nhân đạo và trách nhiệm xã hội.”
Hành động cụ thể
Đức Thánh Cha đặt câu
hỏi: “Làm thế nào chúng ta có thể đưa ra một câu trả lời rõ ràng cho hàng triệu
người nghèo, những người thường xuyên gặp phải sự thờ ơ, nếu không là sự phẫn
uất? Con đường công lý nào phải được thực hiện để những bất bình đẳng xã hội có
thể được khắc phục và nhân phẩm, thường bị chà đạp, có thể được phục hồi?"
Đề xuất các bước cụ
thể, Đức Thánh Cha nói rằng cần phải tạo ra “các quá trình phát triển trong đó
khả năng của tất cả mọi người đều được đánh giá cao để sự bổ sung của các kỹ năng
và sự đa dạng của các vai trò có thể dẫn đến một nguồn lực chung của sự tham
gia hỗ tương” bởi vì “nghèo đói không phải là kết quả của số phận nhưng đó là
kết quả của sự ích kỷ”và “lối sống chủ nghĩa cá nhân đồng lõa với việc tạo ra
đói nghèo, và thường khiến người nghèo phải chịu trách nhiệm về tình trạng của
họ ”.
Cần có cách tiếp cận
với nghèo đói thúc đẩy chúng ta “lập kế hoạch sáng tạo, nhằm tăng cường sự tự
do cần thiết để sống một cuộc sống viên mãn tùy theo khả năng của mỗi người,”
thay vì nói về người nghèo cách trù tượng và trong những con số thống kê. Đức
Thánh Cha nhắc nhở rằng sự trợ giúp ngay lập tức để đáp ứng nhu cầu của người
nghèo không được ngăn cản chúng ta bày tỏ tầm nhìn xa trong việc thực hiện
những dấu chỉ mới của tình yêu và lòng bác ái Kitô giáo như một phản ứng trước
những hình thức nghèo đói mới mà nhân loại đang trải qua ngày nay.
Tiếp cận và loan báo
Tin Mừng cho người nghèo
Cuối sứ điệp, Đức Thánh Cha bày tỏ hy
vọng rằng Ngày Thế giới Người nghèo sẽ phát triển tại các Giáo hội địa phương
và “truyền cảm hứng cho một phong trào loan truyền Phúc âm đến từng người nghèo
dù họ ở bất cứ nơi đâu”. Đức Thánh Cha kêu gọi mọi người đừng đợi người nghèo
gõ cửa nhà chúng ta, nhưng hãy khẩn trương tiếp cận họ trong nhà, ở bệnh viện,
trên đường phố…
Trích
nguồn: https://www.vaticannews.va/vi/pope/news/2021-06/dtc-phanxico-su-diep-ngay-the-gioi-nguoi-ngheo-nam-2021.html