Giới thiệu nội dung thư Đức Thánh Cha Phanxicô gửi các gia đình
Lúc 12 giờ trưa ngày 25-2-2014 Đức Tổng Giám Mục Vincenzo Paglia, Chủ tịch Hội Đồng Tòa Thánh về Gia Đình, đã mở cuộc họp báo giới thiệu thư Đức Thánh Cha Phanxicô gửi cho các gia đình. Ngài nói với hàng chục nhà báo hiện diện trong Phòng Báo Chí Tòa Thánh rằng hơn bao giờ hết trong các tháng qua gia đình đã ở trong tâm trí của Giáo Hội. Bằng chứng là các lời nhắn nhủ dặn dò của Đức Thánh Cha Phanxicô về gia đình trong năm đầu tiên triều đại của người; cuộc hành hương của các gia đình trong Năm Đức Tin; cuộc gặp gỡ của Đức Thánh Cha với các đôi bạn trẻ đã đính hôn trong ngày lễ thánh Valentino; gia đình và hôn nhân trong việc cứu xét của Công Nghị các Hồng Y; việc chuẩn bị và cử hành Thượng Hội Đồng Giám Mục Ngoại Thường sắp tới trong năm 2014 về đề tài ”Các thách đố mục vụ về các gia đình trong bối cảnh của việc loan báo Tin Mừng”; Ngày Quốc Tế các Gia Đình tại Philadelphia vào tháng 9 năm 2015; Thượng Hội Đồng Giám Mục bình thường vào tháng 10 năm 2015: các biến cố này trong các năm qua được nói từ con tim của Giáo Hội và đánh động sâu xa con tim của gia đình nhân loại và và gia đình kitô.
Với bức thư gửi cho các gia đình trên thế giới này, Đức Thánh Cha Phanxicô muốn lôi cuốn gia đình vào trong lộ trình Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế Giới, một cuộc hành hương, mà hình ảnh lễ Dâng Chúa Giêsu vào Đền Thờ gợi lên với hiệu qủa đặc biệt. Kiểu tham dự đầu tiên vào lộ trình này là lời cầu nguyện. Các gia đình không chỉ là đối tượng của sự chú ý, mà cũng là chủ thể của cuộc hành hương này nữa, xét rằng các gia đình là thành phần đa số của Giáo Hội và được ghi dấu bởi bí tích Hôn Phối. Đức Thánh Cha nhìn các gia đình với lòng biết ơn của người nhận ra công trình, mà chính Thiên Chúa hoàn thành qua tình yêu của người nam và người nữ, của các cha mẹ, con cái, anh chị em, của các ông bà và cháu chắt.
Chúng ta không thể quên rằng sự giãi tỏa của Kitô giáo thời tiên khởi đã xảy ra qua mạng lưới của các gia đình. Đây cũng là một bài học lớn cho thời đại chúng ta, đang khẩn nài một mùa truyền giáo mới của việc rao giảng Tin Mừng.
Tiếp tục buổi họp báo giới thiệu thư Đức Thánh Cha gửi cho các gia đình, Đức Cha Paglia nói: Đức Thánh Cha xin các gia đình kitô cảm nhận được trách nhiệm sứ mệnh của họ trong thời đại hỗn loạn và âu lo ngày nay. Ngài xin sự trợ giúp của họ. Nếu không có các gia đình, lời Chúa Giêsu, lời Giáo Hội, lời Đức Giáo Hoàng nói về tình yêu phu thê có khả năng rộng mở cho tình yêu hiệp thông của Thiên Chúa đối với mọi người sẽ trừu tượng, ngập ngừng và vô hiệu. Nhưng cảm tạ Chúa, các gia đình hiện hữu, và sự hiện diện của chúng sinh động. Vì thế thật là ý nghĩa, các Chủ chăn và các Gia đình sống thời điểm này, đồng tâm nhất trí trong lời cầu nguyện, như trong Nhà tiệc ly tinh thần quy tụ toàn thế giới, chờ đợi Thần Khí dấy lên một mùa Hiện Xuống mới. Trong khi thôi thúc các gia đình cầu nguyện, xem ra Đức Thánh Cha cũng nói với tất cả mọi gia đình kitô rằng: ”Bức thư của chúng tôi chính là anh chị em” (2 Cr 3,2).
Thật vậy, ai có thể nói về ơn cao trọng là hôn nhân và gia đình đối với nhân loại hơn là các gia đình tín hữu? Ai có thể nói - và không chỉ bằng lời - rằng gia đình đâm rễ sâu trong hôn nhân là một thiện ích không tài nào so sánh được, cần phải giữ gìn cẩn thận? Qua các lời đơn sơ này Đức Thánh Cha gợi ý rằng chứng tá xinh đẹp của các gia đình tín hữu qủa thật là một bức thư ”viết trong con tim”, để cho mọi người đọc, để đánh động trong sâu thẳm con tim của nhiều người.
Thật thế, Đức Thánh Cha thường nói về gia đình trong các bài giảng và các suy tư của ngài. Ngài ý thức được các khó khăn mà người trẻ ngày nay gặp phải. Cuộc khủng hoảng kinh tế, văn hóa, đức tin, và nói cho cùng đó là cuộc khủng hoảng của chính bản vị con người nữa, không kháng cự lại sức mạnh của các khó khăn. Con người ước muốn thực hiện chính mình trong cuộc sống, thành lập một cộng đoàn và không khép kín trong chính mình. Nhưng nó gặp sức mạnh nền văn hóa của sự tạm bợ, nỗi sợ hãi lãnh trách nhiệm trong cuộc sống. Sự kiện này cũng trùng hợp với một cuộc khủng hoảng của hàng lãnh đạo chính trị, với sự xa cách gia tăng giữa dân nghèo và tầng lớp ưu việt, khép kín trong các lợi lộc riêng tư của họ, và đã đánh mất đi ý thức về trách nhiệm đối với xã hội dân sự. Thiếu một đường lối chính trị nâng đỡ gia đình.
Nhiều người muốn lập gia đình, nhưng sợ không có công ăn việc làm và nhà ở. Họ sợ phải lấy một quyết định suốt đời, vì mọi sự chung quanh đều bay biến. Rồi lại còn có áp lực của các nhóm không chấp nhận một quan điểm kinh thánh về phẩm giá con người nam nữ, được tạo dựng nên giống hình của Thiên Chúa, và có ơn gọi cộng tác vào việc vun trồng canh giữ trái đất. Họ tạo ra một nền văn hóa khép kín trong chủ thuyết cá nhân thuần túy. Đồng thời, có làn sóng tục hóa gia tăng khiến cho một số kitô hữu chạy theo của cải vật chất ngày càng nhiều hơn, để hưởng lạc thú, tham vọng, tham gia vào quyền bính gây hại cho tha nhân.
Chính trong bối cảnh này Đức Thánh Cha Phanxicô đã quyết định triệu tập Thượng Hội Đồng Giám Mục ngoại thường vào tháng 10 năm 2014 để tìm hiểu tình hình của gia đình trong các bối cảnh văn hóa và xã hội khác nhau; và Thượng Hội Đồng Giám Mục bình thường năm 2015 để gợi ý cho Đức Thánh Cha phối hợp một công tác mục vụ gia đình cho Giáo Hội hoàn vũ. Đó cũng chính là đề tài mà ngài đã thảo luận với Công Nghị Hồng Y cách đây mấy hôm. Trong đó ngài đã tái khẳng định gia đình là tế bào nền tảng của xã hội loài người, ngay từ đầu đã được Thiên Chúa Tạo Hóa dựng nên và chúc phúc, để người nam và người nữ sinh con cái đông đúc trên mặt đất. Như thế, gia đình diễn tả phản ảnh của Thiên Chúa, Duy Nhất, Ba Ngôi.
Đức Thánh Cha cũng nêu bật vẻ đẹp và sự cao cả của gia đình và hôn nhân, một thực tại đơn sơ nhưng phong phú, bao gồm niềm vui và hy vọng, nhọc mệt và khỗ đau, như toàn cuộc sống con người. Đức Thánh Cha cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải đào sâu nền thần học về gia đình và mục vụ gia đình trong các điều kiện sống ngày nay. Ngày nay gia đình bị khinh rẻ và bị đối xử tồi tệ. Nhưng chính vì thế cần phải thừa nhận việc thành lập gia đình ngày nay xinh đẹp và tốt lành chừng nào, không thể thiếu đối với cuộc sống của thế giới và tương lai của nhân loại biết bao.
Sau đây chúng tôi xin gửi đến qúy vị và các bạn thư Đức Thánh Cha Phanxicô gửi cho các gia đình. Ngài viết: ”Các gia đình thân mến, hôm nay tôi trình diện trước ngưỡng cửa gia đình của anh chị em để nói với anh chị em về một biến cố mà, như đã biết, sẽ diễn ra vào tháng 10 tới đây tại Vaticăng. Đó là Thượng Hội Đồng Giám Mục ngoại thường, được triệu tập để thảo luận về đề tài ”Các thách đố mục vụ về gia đình trong bối cảnh của việc rao truyền Tin Mừng”. Thật thế ngày nay Giáo Hội được mời gọi loan báo Tin Mừng cũng bằng cách đương đầu với các cấp bách mục vụ liên quan tới gia đình.
Cuộc hẹn hò quan trọng này liên lụy tới toàn dân Chúa, các Giám Mục, linh mục, các người sống đời thánh hiến và tín hữu giáo dân của các Giáo Hội địa phương trên toàn thế giới, đang tham gia tích cực vào việc chuẩn bị với các gợi ý cụ thể, và với phần đóng góp không thể thiếu của lời cầu nguyện. Sự đỡ nâng của lời cầu nguyện thật cần thiết và có ý nghĩa một cách đặc biệt từ phía anh chị em, hỡi các gia đình thân mến! Thật vậy, Thượng Hội Đồng Giám Mục này được đặc biệt dành cho anh chị em, cho ơn gọi và sứ mệnh của anh chị em trong Giáo Hội và trong xã hội, cho các vấn đề của hôn nhân, của cuộc sống gia đình, của việc giáo dục con cái, cho vai trò của các gia đình trong sứ mệnh của Giáo Hội. Vì thế tôi xin anh chị em tha thiết cầu xin Chúa Thánh Thần, để Người soi sáng cho các Nghị Phụ và hướng dẫn các vị trong nhiệm vụ đòi hỏi nhiều dấn thân của các vị. Như anh chị em biết, Thượng Hội Đồng Giám Mục ngoại thường này sẽ được theo sau bởi Thượng Hội Đồng Giám Mục bình thường, cũng đề cập tới đề tài gia đình. Và trong bối cảnh đó, vào tháng 9 năm 2015 cũng sẽ có Cuộc gặp gỡ của các Gia đình tại Philadelphia. Như vậy chúng ta tất cả hãy cùng nhau cầu nguyện để, qua các biến cố này, Giáo Hội chu toàn một lộ trình phân định đích thực và đề ra các phương tiện mục vụ thích hợp, hầu trợ giúp các gia đình đương đầu với các thách đố hiện nay với ánh sáng và sức mạnh đến từ Tin Mừng.
Tôi viết bức thư này cho anh chị em trong ngày cử hành lễ Dâng Chúa Giêsu và Đền Thờ. Thánh sử Luca kể lại rằng Đức Mẹ và thánh Giuse đem Con Trẻ vào đền thờ để dâng cho Chúa, theo Lề Luật Môshê, và hai cụ già Simeong và Anna được Chúa Thánh Thần thúc đẩy, đến gặp các Ngài và nhận ra nơi Đức Giêsu Đấng Messia (x. Lc 2,22-38). Ông Simeong ẵm Người trên tay và cảm tạ Thiên Chúa, bởi vì sau cùng ông đã ”trông thấy” ơn cứu độ; bà Anna tuy đã cao niên, nhưng tìm lại được sức mạnh mới và bắt đầu nói về Con Trẻ với tất cả mọi người. Đây là một hình ảnh đẹp: hai cha mẹ trẻ và hai người già, được quy tụ bởi Chúa Giêsu. Thật thế, Chúa Giêsu khiến gặp gỡ và hiệp nhất các thế hệ! Người là suối nguồn không thể cạn của tình yêu thương chiến thắng mọi khép kín, mọi cô đơn, mọi buồn sầu. Trên con đường gia đình của anh chị em, anh chị em chia sẻ với nhau biết bao nhiêu lúc tươi đẹp: các bữa ăn, sự nghỉ ngơi, công việc trong nhà, giải trí, cầu nguyện, các cuộc du hành và các cuộc hành hương, các hành động liên đới... Tuy nhiên, nếu thiếu tình yêu, thì thiếu niềm vui; và Chúa Giêsu trao ban cho chúng ta tình yêu đích thật: Người cống hiến cho chúng ta Lời của Người, soi sáng con đường của chúng ta; Người cho chúng ta Bánh sự sống, nâng đỡ sự mệt nhọc thường ngày của chúng ta trên đường đời.
Các gia đình thân mến, lời cầu nguyện của anh chị em cho Thượng Hội Đồng Giám Muc sẽ là một kho tàng qúy báu làm giầu cho Giáo Hội. Tôi cám ơn anh chị em, và xin anh chị em cũng cầu nguyện cho tôi nữa, để tôi có thể phục vụ Dân Chúa trong chân lý và bác ái. Xin sự chở che của Đức Trinh Nữ Maria diễm phúc và của thánh Giuse luôn đồng hành với tất cả anh chị em và trợ giúp anh chị em bước đi hiệp nhất trong tình yêu và việc phục vụ lẫn nhau. Tôi hết lòng khẩn nài Chúa ban phép lành cho mọi gia đình.
Từ Vaticăng, ngày mùng 2 tháng 2 năm 2014, lễ Dâng Chúa Giêsu vào Đền Thờ.
Ký tên Phanxicô
(SD 25-2-2014)
Linh Tiến Khải