TÓM TẮT VÀ HỌC HỎI SỨ ĐIỆP TRUYỀN GIÁO 2013
CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ
A – TÓM TẮT
Ngày thế giới truyền giáo năm nay trùng vào Năm Đức Tin, Hội Thánh có cơ hội gia tăng đời sống thân mật với Chúa hơn và can đảm hơn trong sứ vụ loan loan báo Tin Mừng. Sau đây là một số suy tư của Đức Giáo Hoàng gửi cho các tín hữu :
1. Đức tin trước hết là hồng ân của Thiên Chúa ban để con người có thể nhận biết và yêu mến Người, nhất là cho họ được tham dự vào sự sống thần linh của Ba Ngôi. Để đáp trả hồng ân đức tin này, người tín hữu không ngừng phó thác bản thân đời mình một cách tự do cho Thiên Chúa và tin tưởng vào lòng thương xót vô biên của Người. Tuy nhiên, hồng ân đức tin này không dành riêng cho một số người, mà còn được trao ban cho hết mọi người. Đức Bênêđictô XVI khẳng định rằng: việc “mở rộng truyền giáo là dấu chỉ cho thấy sự trưởng thành của một cộng đoàn Hội Thánh”. Thật vậy, một cộng đoàn “trưởng thành” là một cộng đoàn tuyên xưng, cử hành, sống bác ái và không ngừng rao giảng Lời Chúa, nhất là cho những người chưa một lần gặp gỡ Đức Kitô. Khả năng quảng bá, thông truyền đức tin cho người khác và sống đức ái, là thước đo sự tăng trưởng lòng tin của cá nhân cũng như của cộng đoàn.
2. Năm Đức Tin không chỉ thúc đẩy Hội Thánh ý thức về sự hiện diện của mình trong thế giới, mà còn quan tâm đến sứ mạng trong các dân tộc đa văn hóa. Công đồng Vaticano II nhấn mạnh đến việc mở rộng ranh giới đức tin là nhiệm vụ của mọi cộng đoàn Kitô hữu. “Chính các cộng đoàn này phải làm chứng cho Đức Kitô trước các dân tộc” (AG 37). Và bởi vì đây là yếu tố căn bản của đời sống Kitô hữu, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đặc biệt mời gọi tất cả các giám mục, linh mục, các hội đồng linh mục, mục vụ và mọi người có trách nhiệm phải ưu tiên cho chiều kích truyền giáo này một chỗ đứng trong chương trình đào tạo và mục vụ.
3. Công việc truyền giáo của Hội Thánh qua mọi thời đại luôn cho thấy có những thách đố đến từ bên trong cũng như bên ngoài. Yếu tố bên trong có thể do thiếu nhiệt tình, niềm vui, sự can đảm và hi vọng trong việc loan báo Đức Kitô cho mọi người. Còn yếu tố bên ngoài là do việc loan báo Tin Mừng không phải là một hành vi cá nhân, nhưng “luôn luôn là một hành vi của Hội Thánh” (EN 60). Vì thế, sự cộng tác truyền giáo sẽ là động lực tạo nên sức mạnh bền vững nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần.
4. Với công nghệ kĩ thuật cao, phương tiện truyền thông hiện đại tạo nên cơ hội hòa trộn con người khắp nơi trong và ngoài các quốc gia. Sự kiện này làm nảy sinh vấn đề như di dân, từ đó mọi người đều chịu ảnh hưởng và tác động lẫn nhau trong đời sống tôn giáo cũng như vật chất, nhất là vấn đề về đức tin. Trong hoàn cảnh hỗn tạp như thế, Hội Thánh cần phải can đảm rao giảng Tin mừng của Đức Kitô để mang lại niềm hi vọng, sự hòa giải và tình hiệp thông, đặc biệt là sự hiện diện gần gũi của Thiên Chúa đầy lòng thương xót trong thế giới. Hội Thánh cũng ý thức rằng, truyền giáo hôm nay không phải là việc chiêu dụ người ta trở về với Chúa, nhưng là làm chứng bằng đời sống của chính mình để sao cho mọi người thấy được cuộc gặp gỡ thân tình của chúng ta với Đức Kitô, đấng trao ban tình yêu và ơn cứu độ đến cho thế giới.
5. Sau cùng, Đức Thánh Cha mời gọi và khích lệ mọi người truyền giáo, đặc biệt là sự dấn thân quảng đại của các nhà truyền giáo của các Hội Thánh trẻ, nhờ đó, nhiều Hội Thánh đang gặp khó khăn được ơn canh tân, đổi mới. Ngài xin các giám mục, dòng tu và các cộng đoàn hoạt động theo sự chỉ dẫn của sắc lệnh Ad Gentes, đồng thời giúp các Hội Thánh khác có thêm các ơn gọi truyền giáo. Sau cùng, ngài mong ước Năm Đức Tin giúp các tín hữu gia tăng mối tương quan thân tình của chúng ta với Đức Kitô, “vì chỉ ở trong Người, chúng ta mới có niềm tin vững chắc hướng tới tương lai và bải đảm một tình yêu chân chính và lâu bền” (PF 15).
B - HỌC HỎI
Dẫn nhập
Bối cảnh của Ngày Khánh Nhật thế Giới Truyền Giáo 2013 là dịp kết thúc Năm Đức Tin. Trong bầu khí “đức tin”, Đức Thánh Cha Phanxicô đề nghị 2 điểm cụ thể để sống Ngày Truyền Giáo 2013:
- Củng cố tình bằng hữu của chúng ta với Chúa Giêsu, đây là trọng tâm của đức tin;
- Củng cố lòng can đảm, hăng say loan báo Tin Mừng (truyền giáo) cùng với Giáo Hội và trong Giáo Hội, Nhiệm thể Chúa Giêsu. Dàn ý dưới đây có thể giúp chúng ta hiểu được những suy tư của Đức Thánh Cha với những khai triển của 5 số trong Sứ điệp:
I. ĐỨC TIN VÀ SỨ VỤ TRUYỀN GIÁO
1. Truyền giáo biểu lộ sự trưởng thành đức tin (số 1)
2. Đức tin là động lực của truyền giáo (số 2)
II. THỰC HIỆN SỨ VỤ TRUYỀN GIÁO
1. Những trở ngại và hỗ trợ đối với Truyền giáo (số 3)
a) Trở ngại bên trong
b) Trở ngại bên ngoài
c) Những hỗ trợ
2. Sự cấp bách của Truyền giáo và thực trạng xã hội hôm nay (số 4)
a) Thực trạng xã hội hôm nay
b) Sự cấp bách của Truyền giáo
Kết luận Lời ngỏ với mọi thành phần dân Chúa (Số 5).
Với dàn ý trên, chúng ta cùng học hỏi một số điểm quan trọng về Truyền Giáo mà Đức Thánh Cha Phanxicô gợi ra cho toàn thế giới.
Câu 1: Đức Thánh Cha đã đưa ra những xác tín nào về đức tin ?
Trả lời: Đức Thánh Cha đã đưa ra 3 xác tín về đức tin
Xác tín 1: Thiên Chúa yêu thương con người! Và đức tin là một hồng ân quý giá do Thiên Chúa yêu thương ban tặng. Từ đó có thể thấy bốn hệ quả quí giá của Đức tin : làm cho con người có thể (1) biết Chúa, (2) yêu mến Chúa, (3) được thông phần vào sự sống của Chúa, (4) và làm cho cuộc đời con người được ý nghĩa hơn, tốt lành hơn và đẹp đẽ hơn.
Xác tín 2: mỗi cá nhân phải đón nhận đức tin qua
- Lòng can đảm phó thác vào Chúa,
- Việc sống tình yêu của Chúa,
- Lòng biết ơn đối với lòng thương xót vô biên của Chúa.
Xác tín 3: đức tin là một món quà mà người ta không thể giữ cho riêng mình, nhưng phải được chia sẻ, vì 2 lý do:
- Chia sẻ đức tin để mọi người đều có thể cảm nghiệm niềm vui được Thiên Chúa yêu thương, niềm vui của ơn cứu độ;
- Nếu không chia sẻ đức tin, khi đó chúng ta sẽ trở thành những Kitô hữu bị cô lập, không sinh hoa quả và bệnh tật.
Câu 2: Mối tương quan giữa đức tin và việc truyền giáo là gì ?
Trả lời : Trở nên môn đệ của Chúa Giêsu, trong cộng đoàn Giáo Hội, chính là hệ quả của niềm tin vào Chúa Giêsu, yêu mến Ngài và bước theo Ngài. Từ đó, Đức Thánh Cha đã đưa một khẳng định để nói lên mối tương quan giữa đức tin và việc truyền giáo: “Việc rao giảng Tin Mừng không thể tách ra khỏi việc làm môn đệ Đức Kitô”. Có hai lý do giải thích sự liên kết chặt chẽ giữa đức tin và việc truyền giáo:
- “Lòng nhiệt thành truyền giáo là một dấu chỉ rõ ràng về sự trưởng thành của một cộng đoàn Hội Thánh” (Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI, Tông huấn Verbum Domini, s. 95). Là cộng đoàn “kitô hữu trưởng thành”:
* Khi tuyên xưng và cử hành đức tin
* Khi sống đức tin qua đức ái
* Khi đem Lời Chúa (loan báo đức tin) cho những người chưa có cơ hội biết Đức Kitô.
- Sự vững chắc của đức tin của chúng ta, ở mức độ cá nhân và cộng đồng, được đo lường
* Bằng việc truyền thông đức tin cho người khác,
* Bằng việc làm chứng đức tin trong đức ái cho những người mà chúng ta gặp gỡ.
- Số 2 –
Câu 3: Theo Đức Thánh Cha, truyền giáo là gì ? Và là nhiệm vụ của ai ?
Trả lời : Theo Đức Thánh Cha, truyền giáo là «mở rộng ranh giới của đức tin”. Ranh giới này liên quan đến lãnh vực (1) địa lý, (2) truyền thống văn hoá của các dân tộc và (3) tâm hồn của mỗi con người.
Truyền giáo là nhiệm vụ của mỗi Kitô hữu và mỗi cộng đoàn Kitô hữu: “Vì Dân Thiên Chúa sống trong những cộng đoàn, đặc biệt là các giáo phận và giáo xứ, và chính trong những cộng đoàn này mà một cách nào trở nên hữu hình trong chúng, cho nên những cộng đoàn ấy cũng phải làm chứng cho Đức Kitô trước mặt muôn dân” (Sắc Lệnh Ad Gentes, s. 37).
Câu 4: Nhiệm vụ truyền giáo của mỗi thành phần Dân Chúa như thế nào ?
Trả lời : Đức Thánh Cha mời gọi các Giám Mục, các linh mục, các Hội đồng linh mục và mục vụ, mỗi người và mỗi nhóm có trách nhiệm trong Hội Thánh :
- hãy đặt tầm quan trọng của sứ vụ truyền giáo lên hàng đầu trong các chương trình mục vụ và đào tạo,
- vì 2 lý do:
(1) việc dấn thân làm tông đồ sẽ không trọn vẹn nếu không bao gồm ý định “làm chứng về Đức Kitô trước mặt muôn dân”.
(2) truyền giáo không chỉ là một chiều kích mang tính chương trình tạm thời trong đời sống của người Kitô hữu, mà phải là một chiều kích cơ cấu chi phối toàn bộ mọi khía cạnh của cuộc sống người Kitô hữu.
- Số 3 –
Câu 5: Những trở ngại đối với việc Truyền giáo là gì?
Trả lời : Khi truyền giáo, chúng ta đương đầu với những trở ngại bên trong và bên ngoài.
a) Trở ngại bên trong:
- Trở ngại bên trong xuất hiện khi lòng nhiệt thành, niềm vui, lòng can đảm, và hy vọng của chúng ta trở nên suy yếu khi “rao giảng sứ điệp của Đức Kitô cho mọi người và giúp con người thời đại gặp gỡ Đức Kitô”.
b) Trở ngại bên ngoài:
- Trở ngại bên ngoài xuất hiện khi một số người cho rằng “việc rao truyền Chân Lý Tin Mừng là vi phạm đến tự do”. Trả lời cho vấn đề này, Đức Phaolô VI đã nói thật rõ trong Tông Huấn Evangelii Nuntiandi, số 80: “Thật là … một sai lầm khi áp đặt một điều gì đó trên lương tâm của anh em chúng ta. Nhưng lại là một chuyện khác khi đề nghị Chân Lý Tin Mừng và ơn cứu độ trong Đức Giêsu Kitô cho lương tâm của họ một cách rõ ràng, đầy đủ và trong sự hoàn toàn tôn trọng quyền tự do chọn lựa của họ … chính là một cống hiến cho tự do”.
Câu 6: Những hỗ trợ cho sứ vụ Truyền giáo là gì?
Hai niềm xác tín sau đây sẽ hỗ trợ cho sứ vụ truyền giáo:
- Xác tín về sứ vụ truyền giáo đến từ Chúa: Chúa Giêsu đến giữa chúng ta để chỉ cho chúng ta con đường cứu độ, và trao phó cho chúng ta sứ vụ làm cho mọi người biết con đường ấy, cho đến tận cùng trái đất. Xác tín này giúp chúng ta luôn luôn có can đảm và niềm vui để đề nghị, một cách tôn trọng, cuộc gặp gỡ Đức Kitô.
- Xác tín về sự hỗ trợ của Giáo Hội: Đức Thánh Cha Phanxicô đã mạnh mẽ lập lại:
+ Không bao giờ được quên một nguyên tắc cơ bản: “không thể rao gảng Đức Kitô mà không có Hội Thánh”.
+ Truyền giáo không bao giờ là một hành động cô lập, cá nhân hay riêng tư, nhưng luôn luôn là hành động của Hội Thánh. Đức Phaolô VI đã viết rằng “khi một nhà giảng thuyết, một giáo lý viên hay một Mục Tử vô danh nhất, trong các vùng đất xa xôi nhất, rao giảng Tin Mừng, tập họp cộng đồng nhỏ của mình hoặc một cử hành một bí tích, thậm chí một mình, nó vẫn là một hành động của Hội Thánh”. Đó “không phải vì sứ vụ mà người ấy tự gán cho mình, hay bởi cảm hứng riêng, nhưng trong sự hiệp nhất với sứ vụ của Hội Thánh và nhân danh Hội Thánh” (Tông Huấn Evangelii Nuntiandi, s. 60).
Xác tín này bồi thêm sức mạnh và làm cho tất cả các nhà truyền giáo và rao giảng Tin Mừng cảm thấy mình không bao giờ cô đơn, nhưng là một phần tử của một thân thể, được sinh động hóa bởi Chúa Thánh Thần.
- Số 4 –
Câu 7: Sứ vụ Truyền giáo phải đối diện với thực trạng nào của xã hội hôm nay?
Trả lời : Đức thánh cha trình bày 5 thực trạng của xã hội hôm nay mà sứ vụ truyền giáo phải đối diện:
* Thực trạng 1 : Hôm nay, (1) việc di chuyển dễ dàng (di dân vì công ăn việc làm, du lịch…), (2) “những phương tiện truyền thông mới”, (3) những trao đổi chuyên môn và văn hóa, đã làm mọi người, kiến thức và kinh nghiệm hòa trộn lẫn vào nhau, từ đó tạo ra những di chuyển lớn của con người. Ví dụ như đối với những cộng đoàn giáo xứ, cũng rất khó để biết ai là những người qua lại hoặc ai sống ổn định trong giáo xứ.
* Thực trạng 2 : Trong những vùng trước kia theo truyền thống Kitô giáo, đang gia tăng số người xa lạ với đức tin, hoặc thờ ơ với bình diện tôn giáo (một số người đã được rửa tội nhưng lại chọn lựa những cách sống dẫn họ xa đức tin), hoặc được khích lệ bởi những niềm tin khác. Vì thế, cần phải biến họ thành đối tượng của một “cuộc Tái Phúc Âm Hóa.”
* Thực trạng 3 : Một phần lớn nhân loại chưa được biết Tin Mừng của Chúa Giêsu Kitô.
* Thực trạng 4 : Những khủng hoảng liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau của cuộc sống: về kinh tế, tài chính, an toàn thực phẩm, môi trường, và cả về những lĩnh vực liên quan đến ý nghĩa sâu xa hơn về đời sống và những giá trị cơ bản đang tác động trên cuộc sống.
* Thực trạng 5 : Những căng thẳng và xung đột trong cuộc sống gây ra những bất ổn và khó khăn trong việc tìm con đường dẫn đến một nền hòa bình vững bền.
Câu 8: Trước những thực trạng xã hội nói trên, Đức Thánh Cha nói gì về truyền giáo?
Trả lời : Trước những thực trạng xã hội nói trên, Đức Thánh Cha nhắc đến 3 điểm:
1/ Sự cấp bách của Truyền giáo : Trong tình huống phức tạp này, với hiện tại và tương lai đáng lo ngại, việc can đảm đem Tin Mừng của Đức Kitô vào mọi thực tại còn cấp bách hơn nữa,
2/ Lợi ích của Truyền Giáo:
+ Tin Mừng là một thông điệp hy vọng, hòa giải, hiệp thông, một công bố về sự gần gũi của Thiên Chúa, về lời rao giảng rằng quyền năng của tình yêu Thiên Chúa có thể thắng vượt bóng tối sự dữ và dẫn đưa chúng ta trên con đường tốt lành.
+ Chỉ cuộc gặp gỡ Đức Kitô mới có thể cung cấp cho con người thời đại một ánh sáng chắc chắn chiếu soi con đường của mình.
3/ Cách thức Truyền Giáo:
+ Mang đến cho thế giới niềm hy vọng mà đức tin mang lại, qua chứng từ và tình yêu của chúng ta.
+ Đặc tính truyền giáo của Hội Thánh không phải là việc cải đạo, nhưng là một chứng từ của đời sống; chứng từ này chiếu sáng đường đi và mang lại hy vọng và tình yêu.
+ Một lưu ý: Hội Thánh không phải là một tổ chức cứu trợ, một doanh nghiệp hay một tổ chức Phi Chính Phủ (NGO), nhưng là một cộng đoàn của những người, (1) được sinh động hóa bởi tác động của Chúa Thánh Thần, (2) đã sống và đang sống sự kỳ diệu của cuộc gặp gỡ Chúa Giêsu Kitô và (3) muốn chia sẻ cảm nghiệm về niềm vui sâu xa, chia sẻ Sứ Điệp cứu độ mà Chúa đã ban cho chúng ta. (4) Chính Chúa Thánh Thần là Đấng hướng dẫn Hội Thánh trên con đường này.
Số 5
Câu 9: Đức Thánh Cha đã có lưu tâm đặc biệt gì đối với việc truyền giáo hôm nay?
Trả lời : Đức Thánh Cha đã có 3 lưu tâm đặc biệt :
1/ Đối với những Hội Thánh có truyền thống Kitô giáo cổ xưa: Những nhà truyền giáo có thể trở thành một con đường dẫn đến một sự “khôi phục lại” của đức tin, bằng cách mang sự tươi mát của các Hội Thánh trẻ đến cho các Hội Thánh có truyền thống Kitô giáo cổ xưa và như vậy giúp các Hội Thánh này tái khám phá ra lòng nhiệt thành và niềm vui được chia sẻ đức tin trong một cuộc trao đổi làm phong phú lẫn nhau trên cuộc hành trình đi theo Chúa.
(2) Đối với các Hội Thánh trẻ: đang quảng đại gửi các nhà truyền giáo đến các Hội Thánh đang gặp khó khăn – trong đó có những Hội Thánh có truyền thống Kitô giáo cổ xưa – và như thế mang sự tươi mát cùng nhiệt tình khi sống đức tin, là đức tin canh tân đời sống và mang lại niềm hy vọng. Những nhà truyền giáo này là một trong những thể hiện chương trình “Hồng ân đức tin” (Fidei Donum).
(3) Đối với các Hội Thánh đang gặp khó khăn:
- Họ là các Kitô hữu ở các vùng khác nhau đang gặp khó khăn liên quan đến việc công khai tuyên xưng đức tin của họ và quyền được sống đức tin một cách xứng đáng.
- Họ là những chứng nhân can đảm – còn đông hơn các vị tử đạo của những thế kỷ đầu tiên – là những người đang chịu với lòng kiên trì tông đồ nhiều hình thức bách hại đương thời khác nhau.
- Nhiều người thậm chí liều thân để vẫn còn trung thành với Tin Mừng của Đức Kitô. Đức Thánh Cha muốn đảm bảo rằng bằng lời cầu nguyện, ngài đang gần những cá nhân, những gia đình và những cộng đoàn đang chịu đựng bạo lực và sự thiếu khoan dung, và ngài nhắc lại với họ những lời an ủi của Chúa Giêsu: “Hãy can đảm lên! Thầy đã thắng thế gian” (Ga 16, 33).
Câu 10: Sau cùng Đức Thánh Cha đã ngỏ lời với tất cả chúng ta điều gì nhân dịp ngày Khánh Nhật Thế giới Truyền Giáo 2013?
Trả lời : Đối với tất cả mọi người dịp ngày Khánh Nhật Thế giới Truyền Giáo 2013:
- Đức Thánh Cha đã nhắc lại niềm xác tín : “Chớ gì Lời Chúa được phổ biến mau chóng và được tôn vinh” (2 Tx 3, 1).
- Đức Thánh Cha cầu chúc: “Năm Đức Tin này làm cho mối liên hệ của chúng ta với Đức Kitô mỗi ngày một bền vững hơn, vì chỉ trong Người mới có sự chắc chắn để nhìn về tương lai và đảm bảo một tình yêu chân thật và trường cửu” (Tông Thư Porta Fidei, s. 15).
- Cuối cùng Đức Thánh Cha ưu ái (1) chúc lành cho các nhà truyền giáo và tất cả những ai đồng hành và hỗ trợ quyết tâm cơ bản này của Hội Thánh để lời loan báo của Tin Mừng được vang dội khắp nơi trên trái đất, (2) chớ gì những thừa tác viên của Tin Mừng và những nhà truyền giáo càm nghiệm được “niềm vui ngọt ngào và an ủi của việc rao giảng Tin Mừng” (Phaolô VI, Tông Huấn Evangelii Nuntiandi, s. 80).
Trích tập: Ngày thế giới Truyền giáo lần thứ 87