AI LÀ NGƯỜI CÔNG CHÍNH?

Có hai phụ nữ đến gặp vị ẩn sĩ. Một người tự nhận mình tội lỗi nặng nề vì đã phản bội chồng, trái lại, người phụ nữ kia thì yên tâm thấy mình không phạm một tội nặng nào. 

Sau khi nghe hai phụ nữ kể tâm trạng mình, vị ẩn sĩ nói với người thứ nhất: “Hỡi nữ tì của Thiên Chúa, con hãy ra ngoài tìm một tảng đá nặng và mang về đây cho ta”; với người thứ hai thì ông nói: “Phần con không phạm tội gì nặng, con hãy mang về một túi những hòn đá nhỏ thôi”.

Hai bà vâng lời ra đi, một lát sau họ trở lại. Người đầu khệ nệ bê một tảng đá nặng, còn người kia xách một túi những hòn đá nhỏ. Bấy giờ, vị ẩn sĩ mới bảo họ hãy đem tảng đá cũng như những hòn đá nhỏ đặt trở lại đúng chỗ mình đã thấy lúc nãy, rồi trở lại gặp ngài.

Người đầu dễ dàng đặt tảng đá vào chỗ cũ, còn người kia không sao nhớ nổi chỗ của từng hòn đá.  Cả hai trở về và kể lại cho vị ẩn sĩ nghe việc làm của mình. Ông nói với người thứ nhất: “Con đặt được tảng đá vào chỗ cũ dễ dàng vì con biết rõ nó ở đâu”; và nói với người kia: “Cái khó của con là không nhận ra được chỗ của chúng”.

Lòng thống hối là điểm bắt đầu cho việc đón nhận Tin Mừng: Sứ vụ của Đức Kitô đã được thánh Gioan Tẩy giả chuẩn bị bằng việc kêu gọi lòng thống hối: “Anh em hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần” (Mt 3,2). Đó cũng là câu đầu tiên của Đức Kitô đã nói khi bắt đầu rao giảng Tin Mừng, theo tường thuật của Phúc âm Matthêu (Mt 4,17). Vì thế, cái khó cho lòng thống hối cũng là cái khó cho việc đón nhận Tin Mừng.

Đức Kitô đã cho thấy cái khó đó trong dụ ngôn hai anh em cùng nghe lệnh cha bảo họ đi làm vườn nho, một người nói không nhưng sau lại hối hận và đi làm, người kia nói vâng rồi chẳng làm gì cả. Điểm khác biệt căn bản giữa hai thái độ nằm trong câu hỏi Đức Kitô đặt vào cuối câu truyện: “Ai đã thi hành ý muốn của người cha?”.

Lòng thống hối Thiên Chúa mong muốn không phải là than khóc về tội mình đã phạm mà là một sự đổi mới toàn diện và triệt để trong đời sống để nên một tạo vật mới theo gương mẫu Đức Kitô, Thiên Chúa nhập thể, để đưa sự sống thần linh vào đời mình: “anh em hãy có những tâm tình như chính Đức Kitô Giê-su”. Tâm tình đó có nền tảng là sự tự hạ và vâng phục tuyệt đối thánh ý Cha trên trời: “Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự” (Pl 2,5.8),  

Nghe vị ẩn sĩ nói, người phụ nữ phạm tội ngoại tình kể trên biết ngay được việc phải làm còn người kia thì không; cũng thế, khi Gioan đến rao giảng  “Anh em hãy sám hối” thì những người thu thuế và các cô gái điếm lại tin, còn các thượng tế và kỳ mục không tin vì chẳng thấy mình có tội gì để sám hối. Khi liên kết lời trách họ không tin ông Gioan Tẩy giả với câu chuyện hai anh em trong dụ ngôn, Đức Kitô đã gián tiếp coi họ là người thưa vâng mà không đi làm, những người yên tâm với các giờ kinh và những khoản đóng góp theo luật định, và coi mình là người đạo đức vì đã là thầy dạy cho mọi người biết về những việc đạo đức.

Trong khi đó, tâm tình sám hối dẫn vào Tin Mừng đòi hỏi một cuộc đổi mới tất cả cuộc sống, không ngần ngại, không lưỡng lự, như một người thu thuế tên là Mát-thêu đã làm: “Khi ấy, Đức Giêsu đi ngang qua trạm thu thuế, thì thấy một người tên là Mát-thêu đang ngồi ở đó. Người bảo ông: “Anh hãy theo tôi!”. Ông đứng dậy đi theo Người” (Mt 9,9)

George Washington, tổng thống đầu tiên của nước Mỹ, từ khi còn bé đã tỏ ra là một người phục thiện và yêu sự thanh liêm. Một hôm ra vườn làm cỏ, cậu đã vô tình chặt đứt mấy cây anh đào mẹ cậu rất yêu thích. Thấy mấy cây anh đào bị chặt, cha cậu hỏi:

Con có biết ai đã chặt mấy cây anh đào không?

Con đã lỡ tay chặt mấy cây anh đào đó. Xin cha cứ phạt con đi.

Con đã làm một điều lỗi, nhưng khi nhận lỗi con đã chữa được lỗi lầm đó rồi, người cha nói.

Thiên Chúa rất nghiêm khắc, nhưng cũng hết sức nhân từ: “Bạn hãy xem Thiên Chúa nhân từ và nghiêm khắc thế nào: Người nghiêm khắc với những kẻ sa ngã, nhưng nhân từ với bạn, cứ một mực cậy nhờ vào lòng nhân từ đó” (Rm 11,22). Bởi tình yêu mà Chúa sẵn sàng ôm vào lòng mọi tội nhân thống hối, nhưng chỉ mở cửa Nước Trời cho những tâm hồn nào sẵn lòng bỏ ý riêng mà tìm ý Thiên Chúa: “chỉ ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Đấng ngự trên trời, mới được vào mà thôi” (Mt 7,21)

Tội lỗi đánh mất sự sống siêu nhiên Chúa ban tặng cho người ta, nhưng lòng thống hối sẽ phục hồi tất cả, và còn hơn thế nữa, như tác giả Gương Chúa Giêsu đã viết: “Những ai tự nhận mình hèn yếu sẽ được Cha nâng lên cao ngang hàng Thiên Chúa” (Imit. III, LVII, 17).        

Lm. HK