CÁC THÁNH TỬ ĐẠO TIÊN KHỞI
CỦA GIÁO ĐOÀN RÔ-MA
Một ngày lễ kính các thánh tử đạo đã đổ máu dưới triều hoàng đế Nê-rô được bắt đầu cử hành tại Rô-ma từ năm 1923. Nhưng đến năm canh tân phụng vụ 1970, thánh lễ này được nối kết với đạilễ kính hai thánh tông đồ Phê-rô và Phao-lô vả được mừng chung trong toàn thể Hội Thánh.
Theo bài tường trình của sử gia ngoại giáo La Mã Tacitus, trong quyển 15, tập “Ký Sự” của ông ta: thì để tránh tiếng cho rằng mình ra lệnh đốt thành Rô-ma “hoàng đế Nê-rô chất tội mình vào đầu người khác và cho xử những hình phạt có thể tưởng tượng nhất cho những ngưởi bị gọi là CHRISTIANI, bọn người bị dân chúng ghét bỏ vì tội lỗi của họ. Danh từ Christiani này xuất phát từ thuật ngữ CHRISTUS.Tên này bị tổng trấn Pontius Pilatus hành hình dưới triều hoàng đế Tiberius…Trước tiên người ta bắt những người tự xưng là Ki-tô hữu; sau đó qua chỉ điểm, một số người khác đông đảo cũng bị bắt. Họ bị bắt không phải vì việc đốt thành phố, nhưng do lòng thù ghét của dân chúng.
Người ta biến các tử tội thành trò chơi: quăng họ vào hầm thú hay cho chó xé xác; đóng đinh họ vào thập tự hay đốt họ; vào lúc chiều tối người ta đốt cháy họ như ngọn đuốc.
Hoàng đế Nê-rô dành cả công viên của mình vào trò chơi này và còn thiết lập cả hí trường để hành hạ nhười có đạo. Vào lúc các tay đua xe tiến vào hí trường, ông trốn vào đứng giữa đám dân chúng hay đứng trên xe riêng của mình…”
Đoạn văn trên do chính sử gia ngoại giáo Tacius để lại cho chúng ta.
CẦU NGUYỆN
Lạy cha, Cha đã dùng máu các thánh tử đạo thánh hiến giáo đoàn Rô-ma trong những bước đầu. Vì các thánh đã chiến đấu anh dũng để bảo vệ đức tin, xin cho cuộc chiến thắng vẻ vang của các ngài làm cho chúng con được bền lòng vững chí. Chúng con cầu xin.
Thánh Vinh Sơn ĐỖ YẾN, linh mục dòng Đa Minh,
tử đạo (1764 – 1838)
Vinh Sơn Đỗ Yến sinh năm 1764 tại làng Trà Lũ, xứ Phú Nhai, tỉnh Nam Định. Ngày từ nhỏ, Đỗ Yến đã dâng mình vào nhà Đức Chúa Trời. Sau thời gian tu luyện, Đức Cha Ignatio Delgado, vị đại diện Tông Tòa địa phận Đông Bắc Kỳ, truyền chức linh mục vào năm 1798.
Năm 43 tuổi, Ngài nhập dòng Đa Minh, mặc áo dòng ngày 22/07/1807.Năm sau khấn dòng, ngài được cử tới coi sóc xứ Kẻ Mót, rồi xứ Kẻ Sặt (Hải Dương).
Thời Minh Mạng cấm đạo, cha phải cải trang làm thường dân để dễ lẩn trốn.Khi quan Tổng Đốc Trịnh Quang Khanh bị triều đình quở trách vì lơ là trong việc truy lùng người có đạo, ông nổi giận, điều động quan quân đi tra xét. Linh mục Đỗ Yến được mật báo, vì sợ mình làm liên lụy đến giáo dân, ngài bỏ Kẻ Sặt chạy về làng Thừa, sau đó làng Bưởng; nhưng rồi ngài bị bắt trên đường đi đến xứ Lạc Điền ngày 8/6/1838. Cha bị đóng gông, giải về Hải Dương.
Trong tù, cha luôn trung kiên với Đức Tin và nêu gương chủ chăn tốt. Ngày 30/06/1838, bản án tử do chính vua châu phê, về đến Hải Dương; ngay hôm đó cha bị xử trảm tại pháp trường ngoài thành Hải Dương, hưởng thọ 74 tuổi. Cha được mai táng tại nhà thờ Thọ Ninh.
Đức Thánh Cha Lê-ô XIII phong chân phước cho vị linh mục này vào ngày 27/05/1900.