CHỦ NHẬT 2 THƯỜNG NIÊN

Chấp nhận từ bỏ chính bản thân để cho Thiên Chúa chiếm hữu, để được ngây ngất trong tình yêu Thiên Chúa. Chúng ta có chấp nhận để cho Thiên Chúa đến đảo lộn thế giới chúng ta qua tương giao tình yêu với loài người không? Đó là câu hỏi mà Phụng Vụ đề ra cho chúng ta khi đọc lại bản văn nền tảng của tin mừng thánh Gioan về tiệc cưới Ca na.

Sách Tiên tri Isaia 62,1-5

Trải qua cuộc lưu đày, Isaia ý thức về tất cả những gì còn phân cách Dân Thiên Chúa, về những gì mà Thiên Chúa chờ đợi họ theo Giao Ước. Dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần, ông loan báo Ngày mà chính Chúa sẽ đến để biến Dân sám hối của Ngài trở thành vị HÔN THÊ. Ngày đó sẽ có Bình an, Niềm vui và Vinh Quang.

Thánh Vịnh 95

Trong khi dâng Hi lễ, tác giả Thánh vịnh ca ngợi Vưong Quyền của Chúa. Ông loan báo sẽ đến trong vinh quang Đấng Tạo dựng, Quan án Vũ trụ. Đối với người Ki tô hữu, thì việc Người đến sẽ thể hiện dưới hình thức một quà tặng Tình Yêu là điều duy nhất mang lại Sự Sống.

Thư 1 Côrintô 12,4-11

Một nhân loại hiệp nhất trong đó mỗi người đều có chức năng thăng tiến ích chung: đó là Hội Thánh được sinh ra bởi Chúa Thánh Thần. Khi trình bày lí tưởng cho các tín hữu Cô rin tô, Thánh Phao lô nhắm đến tinh thần bè phái vẫn còn ngự trị trong họ, đang khi họ tuyên xưng Đức Tin vào Đức Ki tô. Như thế, người Cô rin tô hãy còn xa sự canh tân mà Chúa Giê su mong muốn

Tin Mừng  Ga 2,1-11

NGỮ CẢNH

Phép lạ Ca na là trình thuật duy nhất không có tương đương trong các sách Tin Mừng khác. Trình thuật nầy vừa khó hiểu vừa phong phú ý nghĩa.

Khó hiểu vì bản thân trình thuật gây không ít ngạc nhiên, không phải do sự hiện diện của Chúa Giê su trong một đám cưới, mà do loại phép lạ mà nó mô tả: đây là phép lạ có tính cách hữu dụng nhằm phục vụ hơn là một dấu chỉ mạc khải sứ mạng của Chúa Giê su như các phép lạ chữa bệnh.

Tuy nhiên đây lại là một trình thuật có nhiều ý nghĩa:

- lần đầu tiên Chúa Giê su “tỏ ra vinh quang của Ngài”;

- “các môn đệ Ngài đã tin vào Ngài” và vấn đề thế nào là “tin vào Chúa Giê su” đã được đặt ra.

- Chủ đề về Thánh Thể ẩn hiện như trong các dụ ngôn về bửa tiệc cưới trong Mt và Lc;

- Chủ đề về Giao Ước mới được gợi lên, khi Chúa Giê su thay thế cho chàng rể mang lại tràn trề rượu ngon cho thực khách;

- Vai trò của Đức Maria đã được chỉ rõ;

- Sau cùng, trình thuật cũng gợi lên ý nghĩa của hôn phối qui chiếu đến mầu nhiệm về Đức Ki tô.

 TÌM HIỂU

Ngày thứ ba: tin mừng thánh Gioan bắt đầu bằng trình thuật tuần lễ đầu tiên (x. 1,29; 35,43), có lẽ đối với tác giả tương đương với bẩy ngày trong việc tạo dựng (Stk 1,1), Chúa Giê su khai mào sự tạo dựng mới. Tuần lễ nầy sẽ đối xứng với tuần lễ các cuộc hiện ra (20,1.26).

Kiểu nói “ba ngày sau” cũng có thể có một ý nghĩa phục sinh: ám chỉ đến ngày thứ ba,

Có tiệc cưới: Gioan ghi nhận một đám cưới có các môn đệ được mời đến dự. Nhưng đám cưới đó cũng chỉ là hoàn cảnh cho cuộc tỏ mình lần thứ nhất của Chúa Giê su. Lễ cưới là dịp cho các lời sấm tiên tri được hoàn thành (Gr 2,2; Hs 2,16-22)(x. Ep 5,32).

Cana: là ngôi làng gần Nagiarét và là sinh quán của Nathanael (21,2). Chúa Giê su cũng sẽ thực hiện dấu chỉ thứ hai của Ngài ở đây (4,46-54).

Thân mẫu Chúa Giê su: vào những dịp như thế nầy, người ta thường mời nhiều bạn bè và bà con. Thánh Gioan chỉ có hai lần nói đến “Mẹ Chúa Giê su” là ở đây và ở 19,25-27). Nên để ý là không bao giờ ông gọi tên riêng của Người.

Chúa Giê su: mẹ Chúa Giê su được nêu lên trước tiên vì là nhân vật quan trọng nhất trong nhóm, và nhờ Người mà các người khác được mời dự. Nhưng vào cuối trình thuật (2,12), thì thứ tự thay đổi, Chúa Giê su trở thành nhân vật trung tâm.

Khi thấy thiếu rượu: thông thường đám cưới kéo dài đến 7 ngày: thiếu rượu có lẽ vì thực khách uống quá nhiều (2,10). Rượu “làm vui lòng người” (Tv 104,15), “làm vui lòng Thiên Chúa và lòng người” (Tl 9,13). Thiếu rượu là dấu cho thấy nhà đám nghèo. Theo ý nghĩa biểu tượng thì việc thiếu rượu tượng trưng cho sự bất toàn của Giao Ước cũ.

“Họ hết rượu rồi!”: Đức Maria chỉ đơn giản lưu ý nhà đám thiếu rượu. Lời nầy không gợi ý một lời xin hay hy vọng có một phép lạ xảy ra (5,7; 6,6-9).

Xét về mặt biểu tượng thì Đức Maria hành động như người phụ nữ thay mặt cho Israel cũ nói lên sự khiếm khuyết và mong muốn một cuộc lễ không còn thiếu thốn như thế nữa.

“Chuyện đó can gì đến bà và tôi?”: đây là kiểu nói Thánh Kinh diễn tả sự khác biệt quan niệm giữa hai người đối thoại. Cũng là một cách từ chối hay ít ra mời gọi thay đổi ý nghĩ.

Bà: như ở 19,26, Con mà gọi Mẹ mình như thế dường như cứng cõi, khó nghe. Tuy nhiên, ý nghĩa có tính biểu tượng. Maria là “Bà”, là Eva mới qua Đức Ki tô làm cho chúng ta được cứu độ thay vì bị loại khỏi vườn Eđen.

Giờ của tôi chưa đến: Chúa Giê su dường như từ chối điều Ngài sắp thực hiện qua việc biến nước thành rượu. Đối với chúng ta điều đó có vẻ không thể hiểu được nếu không để ý rằng tác giả tin mừng hiểu từ “giờ” với một ý khác. Theo ông, “giờ của Chúa Giê su” là lúc ngài được tôn vinh qua cái chết và phục sinh, khi đám cưới của Con và của Hội Thánh được thực hiện. Cana là sự thực hiện trước lễ Vượt qua của Đức Ki tô.

“Ngài bảo gì, các anh cứ việc làm theo”: dù câu trả lời của Con xem ra lạ lùng và khó hiểu thì lòng tín thác của đức Maria vẫn vững vàng và còn truyền lại cho các đầy tớ nữa. (x Stk 41,55; Xh 19,8; 24,7).

Chum đá: chum đá đựng nước dùng cho các nghi thức thanh tẩy. Phép lạ mà Chúa Giê su thực hiện báo trước một nguồn suối tinh sạch hiệu nghiệm một cách khác.

Đổ đầy: khối lượng nước là rất lớn: chừng 600 lít. Sự phong phú nầy trong Kinh Thánh được coi là đặc tính của thời Thiên sai (Stk 27,28; Am 9,14; Is 25,6). Nói chung, ơn Thiên Chúa ban thì luôn luôn phong phú: bánh hoá nhiều (6,12-13), phần thưởng bội hậu dành cho kẻ quảng đại (Lc 6,38). Chính Chúa Giê su sau nầy sẽ nói: Ta đến để cho chúng được sống và được sống dồi dào” (10,10).

Bây giờ: Gioan không đề cập một chi tiết nào về phép lạ. Giống như phép lạ hoá bánh ra nhiều, trước sau chỉ gồm có một vài lệnh truyền.

Từ đâu ra: câu hỏi xem ra ngớ ngẩn. Tuy nhiên đó là câu hỏi xuyên suốt Tin Mừng thứ tư về nguồn gốc con người Chúa Giê su: “Ngài từ đâu mà đến?”.

Tân lang: chủ tiệc quay sang nói với tân lang về thứ rượu mới mang ra. Nhưng Chúa Giê su, khi cống hiến thứ rượu mới, đã thay thế tân lang, vì chính Người là Tân Lang của Giao Ước mới (3,29) cống hiến rượu mới cho tiệc cưới cánh chung.

Rượu ngon: đây ám chỉ đến sự mới mẻ không gì có thể sánh được nơi ơn ban của Thiên trong thời cuối cùng nầy. Tân Ước giống như thứ rượu tuyệt hảo được dọn ra bởi một vị vừa là sự Khôn ngoan (Cn 9,2) vừa là Tân Lang đích thực (Ga 3,29).

Dấu lạ: “dấu chỉ”. Ca na khởi đầu một phân đoạn mới trong Tin Mừng Gioan: sự tỏ hiện của Chúa Giê su ngang qua các dấu chỉ và được kết thúc bằng lời xác quyết nầy: “Dù Ngài đã thực hiện nhiều dấu chỉ trước mắt họ, nhưng họ vẫn không tin vào ngài”(12,37).

Bày tỏ vinh quang của Người: phép lạ Ca na do đó là sự kiện Thiên Chúa tỏ hiện. Chính vì thế mà Phụng vụ đọc bài nầy trong bầu khí lễ Hiển Linh.

SỨ ĐIỆP

Chúa Giê su vừa kêu gọi các môn đệ. Và họ đã bỏ ông Gioan Tẩy giả để đi theo Ngài. Ngay lúc khởi đầu sứ vụ, Ngài cảm thấy không gì tốt hơn là dẫn họ đến dự một tiệc cưới. Chắc chắn họ đã phải ngạc nhiên, vì là đồ đệ của Gioan Tẩy giả, họ không bao giờ biết đến tiệc cưới, và chỉ bằng lòng với những thức ăn đạm bạc là châu chấu và mật ông rừng. Nhưng nếu Chúa Giê su khởi đầu sứ vụ của mình bằng cách đó, thì chắc hẳn Ngài muốn chuyển đến một sứ điệp quan trọng.

Thật vậy, không nên đọc bài tin mừng nầy như một thiên phóng sự do một nhà báo thuật lại. Nước hóa thành rượu là một chuyện hi hữu đáng kể lại cho mọi người biết. Nhưng nếu dừng lại ở đó, chúng ta có nguy cơ đánh mất sứ điệp cốt yếu của bài tin mừng. Thánh Gioan không nói với chúng ta đó là “phép lạ”, mà là “dấu chỉ”, hai điều không giống nhau. Vì thế phải cố gắng đọc cẩn thận để tìm cho ra sứ điệp mà Ngài muốn chuyển đạt.

Thật vậy, qua đám cưới của đôi tân hôn ở Ca na, có một đám cưới khác: đó là Giao ước giữa Đức Ki tô và Hội Thánh của Ngài. Tòan bộ Thánh Kinh cho chúng ta thấy một vì Thiên Chúa nói với con người bằng những lời yêu thương và kết ước. Và cũng trong bối cảnh ấy mà chúng ta cần phải đọc bài tin mừng hôm nay, đó là lời loan báo Giao ước mới giữa Thiên Chúa và lòai người.

Qua việc thiếu rượu, tin mừng mời gọi chúng ta ý thức về tất cả những thiếu thốn của chúng ta, thiếu tình yêu, thiếu lí do để sống và hi vọng. Tại Ca na, Chúa Giê su đến gặp gỡ một nhân lọai mà Ngài muốn kết giao. Nhưng Ngài thấy họ thiếu tình yêu. Ngài đến gặp gỡ họ trong lúc họ thiếu vắng tình yêu. Ngài động lòng vì những sự thiếu sót ấy. Đức Maria thấy ngay điều đó và nói với Ngài: “Họ thiếu rượu rồi!”. Họ không còn tình yêu nữa, họ không còn niềm vui, niềm hi vọng nữa. Đức Maria báo cho Chúa Giê su biết về điều đó, rồi nói với những người giúp tiệc: “Những gì Ngài bảo, hãy làm theo!”.

Chính lúc đó Chúa Giê su thực hiện dấu chỉ nước hóa thành rượu. Đây là nước dùng để thanh tẩy theo nghi thức của người do thái. Do đó, nước không sạch. Đó chính là nước của đời sống chúng ta bị hoen ố vì tội lỗi. Con người tìm cách giải thoát khỏi những cảm nghĩ không trong sạch bằng những hành vi thanh tẩy. Tất cả những nghi thức đó được cắt nghĩa dài dòng trong luật Môi sê. Nhưng với Chúa Giê su, tất cả đã thay đổi. Ngài sắp thay đổi tôn giáo dạy về điều thanh sạch và ô uế, chỉ định những nghi thức thanh tẩy và hi tế bằng một tôn giáo tình yêu. Đó chính là bước quyết định từ giao ước cũ sang Giao ước mới.

Khi nói đến Giao ước giữa Thiên Chúa và nhân lọai, thì cũng đề cập đến việc phải chọn lựa Thiên Chúa. Thiên Chúa không ngừng đi bước trước đến với chúng ta. Người thúc đẩy chúng ta, Người không ngừng mời gọi chúng ta đến gặp gỡ Người và mở cửa tâm hồn và cuộc sống chúng ta cho Người. Người mời gọi chúng ta tin tưởng vào Người như những bậc chồng vợ. Điều đó có nghĩa là chúng ta hãy để cho tình yêu của Người xâm chiếm đời sống chúng ta để trở nên trung tâm thu hút chúng ta. Những ơn ban của Thiên Chúa lúc nào cũng phong phú và tuyệt vời. Cùng với Người, chúng ta bước tới một đời sống quyền năng và mạnh mẽ. Đó là sức mạnh của tình yêu mà không gì có thể lay chuyển được.

Rượu ngon tiệc cưới Ca na được làm ra là để chia sẻ cho mọi người. Đó chính là điều răn mà Chúa Giê su để lại cho chúng ta: “Hãy rót ra và chia cho mọi người”. Rượu ngon mà chúng ta phải phục vụ mọi người chính là đức tin, niềm hi vọng và tình yêu của chúng ta. Nhưng chúng ta phải hết sức quan tâm đến chất lượng. Chúng ta đừng lấy giấm chua hay những lời nói chua cay, độc địa mà phục vụ. Không phải bằng cách than vãn trước những nghịch cảnh mà chúng ta giải quyết được mọi vấn đề. Thế giới của chúng ta rất cần những người thực sự sống đức tin của mình và cảm nghiệm niềm hạnh phúc vì là môn đệ Đức Ki tô.

Bữa tiệc công khai đầu tiên của Chúa Giê su đưa chúng ta đến bữa tiệc cuối cùng, bữa tiệc mà trong đó Ngài đã thiết lập Phép Thánh Thể. Chúng ta được chung phần vào bữa ăn Giao ước mới nầy; Chúa Giê su dâng hiến Thân xác và máu Ngài để chúng ta và tất cả mọi người trọn niềm vui. Đức Ki tô ban tặng rượu của Giao Ước mới cho thế giới chúng ta. Và phần thưởng cho các đầy tớ là niềm vui không gì có thể sánh ví được. Đó là niềm vui cho Hội Thánh, cho trần gian, cho tất cả mọi người phục vụ Tin mừng.