Lời Chúa thứ tư sau Chúa Nhật XI thường niên năm C
CÁCH CẦU NGUYỆN- BỐ THÍ- ĂN CHAY
LỜI CHÚA (Mt 6,1-6.16-18)
1 Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Bằng không anh em sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng. 2 Vậy khi bố thí, đừng có khua chiêng đánh trống, như bọn đạo đức giả thường biểu diễn trong hội đường ngoài phố xá, cốt để người ta khen . Thầy bảo thật anh em chúng đã được phần thưởng rồi. 3 Còn anh, khi bố thí, đừng cho tay trái biết việc tay phải làm, 4 để việc bố thí được kín đáo.. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả công cho anh.
5 “Và khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn đạo đức giả: chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em: chúng đã được phần thưởng rồi. 6 Còn anh, khi cầu nguyện hãy vào phòng, đóng cửa lại, và cầu nguyện cùng Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả công cho anh.”
16 “Còn khi ăn chay, anh em chớ làm bộ rầu rĩ như bọn đạo đức giả: chúng làm cho ra vẻ thiểu não, để thiên hạ thấy là chúng ăn chay. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. 17 Còn anh, khi ăn chay, nên rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm, 18 để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh. Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả công cho anh.
SUY NIỆM:
Bố thí, cầu nguyện, và ăn chay là 3 công việc chính yếu của một người Do Thái đạo đức. Ba hành động trên liên kết chặt chẽ trong đời sống của người tuân giữ luật Mô-sê như chiếc kiềng 3 chân vậy. Ngày nay, đối với người Ki-tô hữu cũng thế. Nếu thiếu một trong 3 hành động trên, đời sống của chúng ta sẽ kém sự hoàn hảo. Bài Tin Mừng hôm nay chia thành 3 đoạn rõ rệt. Mỗi đoạn làm nổi bật lên 1 hành động nhưng cách trình bày của 3 đoạn theo cùng 1 khuôn khổ, khiến ý nghĩa và tư tưởng chính được nhắc đi nhắc lại nhiều lần.
Với câu 1, Thánh sử Mat-thêu giới thiệu trực tiếp vào hành vi “làm việc lành phúc đức”. Đó là 1 công việc tốt, khuyến khích nên làm nhưng “chớ có phô trương”. Vì phô trương sẽ không được Chúa Cha ban thưởng. Chúa Giêsu đưa ra ví dụ là: khi bọn đạo đức giả bố thí… chỉ cốt để người ta khen” và đó là phần thưởng đời này cho họ rồi (x.c.2). Ngài khẳng định rằng khi làm một công việc bác ái mà muốn nêu tên trên “bảng vàng”, muốn lập “bia đá” ghi nhớ công ơn nghĩa là muốn được nhiều người biết đến và công nhận tấm lòng quảng đại của mình… thì đó đã là phần thưởng đời này. Vì thế, Chúa Giêsu dạy các môn đệ phải kín đáo âm thầm trong việc làm công phúc, đến nỗi “tay trái không biết việc tay phải làm” (c.3), để “Cha của anh, Đấng thấu suốt…sẽ trả lại” (c.4). Chính Thiên Chúa sẽ là phần thưởng cho người công chính. Ngài thấu hiểu và ban phát dư đầy cho chúng ta vì Ngài giàu lòng quảng đại.
Trong đoạn 2 (từ câu 5 đến câu 6) và đoạn 3 (từ câu 16 đến câu 18), Thánh sử cũng theo một trình tự trình bày tương tự để nói về việc cầu nguyện và ăn chay. Chúng ta thấy có những câu, những ngữ, được lập đi, lập lại như: “cho người ta thấy”, chúng đã được phần thưởng rồi” và “Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh”. Những ngữ, những câu này như muốn xác định rõ hơn, mạnh hơn về ý nghĩa của nó. Đó là: nếu chúng ta muốn thiên hạ khen thưởng, khâm phục về lòng bác ái của chúng ta, thì không còn chỗ cho Thiên Chúa nữa. Chỉ có Thiên Chúa là Đấng thấu suốt mọi sự. Ngài sẽ trả lại cho chúng ta những gì mà chúng ta đã làm cho Ngài, cho dân của Ngài và còn hơn thế nữa.
Vậy khi cầu nguyện, hãy tìm chỗ thanh vắng để gặp gỡ Thiên Chúa. Hãy vào phòng đóng kín cửa là nội tâm của lòng mình. Nơi ấy, chúng ta mới có thế lắng nghe tiếng Chúa trong thinh lặng, mới trao đổi dễ dáng với Ngài và dễ thi hành theo thánh ý Ngài. Còn nơi phố xá, ồn ào chúng ta dễ bị phân tâm vì những chuyện lôi kéo bên ngoài, mà không phân định rõ ràng đâu là ý Chúa, đâu là ý riêng của ta.
Cũng vậy, ăn chay là một hành vi sám hối, tỏ lòng ăn năn và chân nhận thân phận yếu đuối mỏng manh kiếp người. Nhưng đó cũng là 1 hành vi kiêu ngạo, tự phụ khi chúng ta tỏ lộ vẻ ăn chay cho những người khác thấy, khi chúng ta dửng dưng tự đắc khoe mẽ về công trạng của mình: “con ăn chay tuần 3 lần…” như người Pha-ri-sêu khi lên đền thờ cầu nguyện. Trái lại, giữ chay lòng là điều cần thiết hơn cả. Hoán cải nội tâm vẫn là việc tiên quyết của người Ki-tô hữu. “Khi ăn chay, rửa mặt sạch, xức dầu thơm trên đầu” (c.17)
Con người ngày nay hiếm khi thực hành tốt 3 công việc trên. Có người cầu nguyện nhiều, đọc kinh lớn tiếng… nhưng đời sống bác ái lại co cụm, có người sẵn sàng bố thí bạc triệu cho người nghèo, nhưng chẳng bao giờ đến nhà thờ cầu nguyện hoặc đời sống không mấy đạo đức. Phần chung bây giờ con người thích hưởng thụ, sống thỏa mãn đam mê ích kỷ, chứ không còn yêu quí sự hãm mình, hy sinh. Họ muốn khẳng định cái tôi trong mọi lãnh vực, kể cả lãnh vực thiêng liêng, gạt Thiên Chúa ra khỏi cuộc sống của họ.
Nhìn chung, Bài Tin Mừng hôm nay, như 1 bài học nhân bản, chỉ ra cách thực hiện những công việc mang tính chất đạo đức, tốt lành. Vì nếu không khéo khi thực hiện, chúng ta lại biến sự tốt lành thánh thiện ấy thành án phạt đời đời cho ta, nếu chúng ta chỉ giữ theo hình thức bề ngoài, đánh lừa con người và đánh lừa cả Thiên Chúa.
Lạy Chúa Giêsu, Chúa dạy chúng con cách sống cho một người con của Thiên Chúa luôn tìm và mau mắn thi hành ý Chúa. Xin cho chúng con biết yêu Chúa và thực hành những điều Chúa dạy cách thực tâm, xuất phát từ con tim của chúng con. Amen.
Nữ Tỳ Thánh Thể