CHỦ NHẬT 27 TN A

HÃY LÀM CHO VƯỜN NHO TRỔ SINH HOA TRÁI

Nước Thiên Chúa không chỉ dành riêng cho những người may mắn, những người ki tô hữu như chúng ta, nhưng còn cho những người tự trở thành đầy tớ - chứ không phải là ông chủ, làm vườn nho cho Đức Ki tô. 

Sách Tiên tri Isaia 5, 1-7

Tiên tri Isaia đã sống tám thế kỉ trước Chúa Giêsu Kitô và là một nhân vật cao cấp trong triều đình. Nhìn thấy sự sa sút của dân tộc mình, ông loan báo ngày tàn của họ bằng cách so sánh họ với một cây nho chỉ sinh ra gai góc trong mùa hạn hán tồi tệ nhất. Thiên Chúa chờ đợi từ Vườn nho của Người điều công minh chính trực, nhưng chỉ gặt hái toàn sa đọa và gian ác.

Thánh Vịnh 79

Đau buồn vì thấy vườn Nho do tay Chúa vun trồng đã bị phá hủy, tác giả đã khẩn khỏan nài xin Ngài đến viếng thăm để làm cho nó hồi sinh. Đây là một Thánh vịnh nói lên lòng đầy tin tưởng trong cơn sầu thảm.

Thư Philípphê 4, 6-9

Thánh Phao lô mô tả những gì Cộng đòan Ki tô hữu phải làm để đáp lại lòng mong đợi của Chúa. Hãy hướng về tương lai mà sống trong niềm tạ ơn và bình an. Hãy tìm kiếm tất cả những gì là tốt đẹp và tinh tuyền. Như thế họ sẽ đem lại hoa trái mà Chúa mong muốn.

Tin mừng: Mt 21:33-43

NGỮ CẢNH

Dụ ngôn nầy xen giữa dụ ngôn hai người con (21,28-32) và dụ ngôn tiệc cưới (22,1-14) trong bối cảnh cuộc tranh chấp càng ngày càng quyết liệt giữa Chúa Giê su và các thủ lãnh Do thái giáo. Bằng cách lấy lại chủ đề “nói’ và “làm” (28-31) và “cây vả không sinh trái” (cc 19-20), Chúa Giê su muốn cho các thủ lãnh Do thái biết rằng đã đến thời gian sinh trái (cc.34 và 41), thời gian mà Thiên Chúa dứt khoát đòi tính sổ vườn nho.

Có thể đọc đoạn tin mừng theo bố cục sau đây:

1. Dụ ngôn những tá điền sát nhân: hành động của dân Chúa (21,33-41)

2. Kết luận từ dụ ngôn: hành động của Thiên Chúa (21,42-43).

TÌM HIỂU

Chung quanh ông rào giậu; trong vườn ông khoét bồn đạp nho: Các chi tiết nầy nhấn mạnh tình yêu cũng như quyền tuyệt đối của ông chủ trên vườn nho của mình: nó thuộc về ông, vì nó hoàn toàn do tay ông gầy dựng nên. Tháp canh để canh phòng trộm cắp ban đêm nhất là trong mùa hái nho; bồn đạp nho để lấy nước nho. Tất cả nói lên tấm lòng của ông chủ đối với vườn nho, hoàn toàn tương phản với lòng độc ác của tá điền không chịu giao nộp hoa quả cho ông.

Gần đến mùa hái nho: Chắc chắn mùa hái nho ám chỉ đến thời chung cục, lúc Thiên Chúa tính sổ với dân Ngài. Trong nguyên bản động từ ‘gần đến’ cũng xuất hiện trong lời loan báo Nước Trời của Gioan Tẩy giả và Chúa Giê su (Mt 3,2; 4,17). Đã đến lúc Israel phải “sinh hoa quả phúc đức, xứng với lòng hối cải” (3,8).

Bọn tá điền bắt các đầy tớ ông: chúng đánh người nầy, giết người kia, ném đá người nọ: Đánh, giết, ném đá, sự gian ác trong hành động tăng dần cho thấy hành động đối nghịch càng lúc càng trầm trọng hơn giữa ông chủ và các tá điền. (Ném đá là việc bạo hành số một thời Chúa Giê su. Chủ đề ném đá các ngôn sứ: x.Mt 23,37; Lc 13,34).

Ông lại sai một số đầy tớ khác đông hơn trước: Lần thứ hai nầy hình như ám chỉ đến việc người Do thái thường sắp xếp các ngôn sứ thành hai loại: ngôn sứ trước và ngôn sứ sau.

Sau cùng: Từ nầy cho thấy đây là cơ hội cuối cùng ông chủ dành cho các tá điền thống hối ăn năn.

Đứa thừa tự đây rồi !! Nào ta giết quách nó đi: Câu nầy cho thấy các tá điền không chút do dự nhận ra ngay kẻ thừa tự (Dt 1,2;11,7; Rm 8,17); do đó tội ác của họ không phải là do sự lầm lẫn đáng tiếc hay do sự bất tín vào đấng được sai đến. Họ hành động với đầy đủ ý thức tội lỗi nặng nề của mình.

Thế là chúng bắt lấy cậu, quăng ra bên ngoài vườn nho, và giết đi: Cái chết ‘ngoài vườn nho’ nầy chắc hẳn ám chỉ đến việc Chúa Giê su chết ngoài thành Giêrusalem. Lại thêm một nét ẩn dụ nữa trong dụ ngôn.

Tảng đá thợ xây nhà loại bỏ lại trở nên đá tảng góc tường: Câu nầy xê dịch điểm nhấn của dụ ngôn, từ vườn nho sang bản thân người Con, xuất hiện một cách khá bất ngờ. Do đó người ta nghĩ rằng đây là lời chú giải mà Giáo hội sơ khai thêm vào dụ ngôn. “Loại bỏ” là động từ chuyên môn chỉ việc hủy bỏ một đồng bạc bởi một nhân vật có thẩm quyền xác nhận là giả mạo (apodekimazein) (x. Mc 8,31; 17,25; Dt 12,17). “Đá tảng [= Viên đá góc]” có lẽ không phải là viên đá góc tường của móng nhà, mà là viên đá đỉnh gôc, viên đá hoàn tất và đem lại cho công trình ý nghĩa của nó. Viên đá bị loại bỏ ở thể thụ động, chỉ một hành động kì diệu của Thiên Chúa.

Một dân: Một dân nước, ở số ít, nên không thể chỉ ‘chư dân’ theo nghĩa ‘các lương dân’ được, nhưng chỉ một đoàn thể đang được cấu tạo và hình thành: người ta nghĩ đến “dân thánh” (ethnos hagion) của Xh 19,6). Dân nước nầy sẽ được họp thành bởi những người sinh hoa trái của Nước Trời, nghĩa là những người, khi tiếp nhận người Con, sẽ tụ họp chung quanh Người để làm nên Dân mới của Thiên Chúa (Rm 9,25; 1Pr 2,10).

SỨ ĐIỆP

Các bài đọc nói về vườn nho.

Có đi ngang Phan rang, chúng ta sẽ có dịp ngắm những vùng trồng nho bát ngát. Vườn nho không chỉ là một mảnh đất nhỏ trồng nho, mà cả một vùng rộng lớn của riêng mình. Trồng nho là lối canh tác đòi hỏi nhiều công việc, phải thực hiện quanh năm, sới đất, ươm giống, trồng cây, tỉa cành đúng lúc, bón phân, tưới tắm, phòng ngừa sâu bệnh. Rồi chờ đợi cho đến mùa hái nho. Lúc nào người ta nơm nơp lo sợ thời tiết bất thường đến phà hủy hoàn toàn trong nháy mắt.

Giữa người chủ vườn nho và vườn nho có tương quan mật thiết như tương quan giữa cha con, hoặc như chồng vợ. Chính Isaia nói với chúng ta điều đó trong bài đọc thứ nhất. Ông nói với chúng ta về vườn nho như nói về một tình yêu thực sự mãnh liệt. Nhưng tình yêu say mê của Thiên Chúa đã bị thất vọng. Mặc Thiên Chúa luôn tỏ lòng quan tâm chăm sóc dân Ngài, dân nầy vẫn không sinh hoa trái mà Người chờ đợi. Thiên Chúa chờ đợi sự công chính, thế nhưng chỉ thấy thảm họa và bất công. Đặc biệt ông tố cáo sự lãnh đạm của người giàu đối với người nghèo.

Ngày nay tình trạng đó vẫn còn. Thiên Chúa đã làm mọi sự cho chúng ta. Người đã ban cho chúng ta tất cả, từ cuộc sống đến những gì chúng ta đang có và hưởng dùng. Vấn đề là chúng ta có khuynh hướng sử dụng chúng một cách ích kỉ. Chúng ta thường quên hoặc từ chối chia sẻ với những người đói khát, những người đang thiếu thốn. Chúng ta thấy rõ điều đó giữa các quốc gia, cũng như giữa các làng xóm, thậm chí trong cả gia đình nữa. Việc kế thừa thường khơi mào cho những tranh chấp và chia rẽ không bao giờ ngừng.

Chúa chờ đợi một điều khác nơi chúng ta. Những hoa trái tốt lành mà Người muốn thấy chúng ta sinh ra, đó là lòng tín trung, cuộc sống hòa hợp hơn, đây yêu thương hơn giữa chúng ta. Chúng ta có thể hiểu được Người thất vọng như thế nào trước sự sai lầm đó. Isaia thậm chí đã nói rằng Người sẽ từ bỏ vườn nho của Người. Người để mặc cho chúng ta bị sự dữ lấn át. Nếu con người quay trở về với Thiên Chúa, thì cuộc sống sẽ hạnh phúc hơn. Sẽ có nhiều hiểu biết hơn, một bầu khí trong lành hơn, Chắc chắn, điều đó không tránh khỏi những tai họa, đau khổ và sự chết. Nhưng cái nhìn của chúng ta và những phản ứng của chúng ta sẽ khác, sự can đảm của chúng ta sẽ gia tăng. Khi liên kết với Đức Ki tô, cuộc sống của chúng ta sẽ tràn đầy tình yêu mà Thiên Chúa dành cho chúng ta. Toàn văn đoạn sách Isaia là một lời mời gọi trở về với Chúa, thay đổi tâm hồn, và để cho Ngài biến đổi chúng ta. Nhờ vậy mà chúng ta sẽ mang lại những hoa trái tốt tươi.

Trong bài tin mừng, vẫn là câu chuyện về vườn nho. Nhưng ở đây, bài tin mừng nói với chúng ta về những người thợ làm vườn nho chiếm hữu trái phép hoa trái vườn nho. Họ quên rằng họ chỉ là những người quản lí chứ không phải là chủ vườn. Đặc biệt họ tỏ ra đáng ghét, dữ dằn, thậm chí đến độ giết con chủ điền. Phải nhớ rằng Chúa Giê su kể dụ ngôn nầy một vài ngày trước khi Ngài chịu Khổ nạn và chịu chết.

Như thế, điều Ngài cho chúng ta hiểu điều Chúa muốn nói với chúng ta: “Chính chúng ta là những người làm vườn nho khi chúng ta tự coi mình như những người làm chủ cuộc sống và của cải chúng ta. Hôm nay, Ngài vừa nhắc chúng ta nhớ rằng chúng ta chỉ là những người quản lí. Trên trần gian, không có gì thuộc về chúng ta cả. Thiên Chúa giao phó cho chúng ta trong một thời gian có hạn. Chúng ta phải làm lợi cho Ngài, vì chúng ta chỉ là những người quản lí cuộc sống của mình. Thiên Chúa giao phó cho chúng ta và chúng ta không có quyền làm hư hỏng. Của cải chúng ta, nhà cửa chúng ta, đất đai chúng ta, chuyện mua bán, nhà xưởng chúng ta, chúng ta chỉ là những người thuê mướn. Thiên Chúa mới chính là ông chủ. Một ngày nọ, Người sẽ đòi chúng ta phải trả lại để Người ban cho kẻ khác. Và rồi, chúng ta cũng còn phải chia sẻ cho anh em, những người thấp kém và người nghèo.