Ngày 22 tháng 02 năm 2022
Thứ ba, sau Chúa Nhật VII Thường Niên
Đức Giê-su và em bé
“Người đem một em
nhỏ đặt vào giữa các ông,
rồi ôm lấy nó”
Lời Chúa Mc 9, 29-36
Khi ấy, Chúa Giêsu và các môn đệ từ trên núi xuống,
rồi đi ngang qua xứ Galilêa và Người không muốn cho ai biết. Vì Người dạy dỗ và
bảo các ông rằng: “Con Người sẽ bị nộp vào tay người ta và họ sẽ giết Người.
Khi đã bị giết, ngày thứ ba, Người sẽ sống lại”. Nhưng các ông không hiểu lời
đó và sợ không dám hỏi Người.
Các ngài tới Capharnaum. Khi đã vào nhà, Người hỏi các
ông: “Dọc đàng các con tranh luận gì thế?” Các ông làm thinh, vì dọc đàng các
ông tranh luận xem ai là người lớn nhất.
Bấy giờ Người ngồi xuống, gọi mười hai ông lại và bảo
các ông rằng: “Ai muốn làm lớn nhất, thì hãy tự làm người rốt hết và làm đầy tớ
mọi người”. Và Người đem một em bé lại đặt giữa các ông, rồi ôm nó mà nói với
các ông rằng: “Ai đón nhận một trong những trẻ nhỏ như thế này vì danh Thầy,
tức là đón tiếp chính mình Thầy. Và ai đón tiếp Thầy, thực ra không phải đón
tiếp Thầy, nhưng là đón tiếp Ðấng đã sai Thầy”.
Suy niệm
1. Ai lớn nhất ?
Trên đường đi theo Đức Giêsu, đến một lúc nào đó, các môn
đệ tranh cãi với nhau xem ai là người lớn nhất. Cả ba Tin Mừng Nhất Lãm đều
thuật lại cuộc tranh luận và đặt ngay sau khi Đức Giê-su loan báo lần thứ hai
cuộc Thương Khó mà Ngài sẽ trải qua. Thánh Luca nói rằng đây là vấn đề các môn
đệ « trăn trở ở trong lòng », và vì thế, ngay sau Bữa Tiệc Ly, họ lại
tiếp tục tranh luận vấn đề ai là người lớn nhất trong nhóm (Lc 22, 24). Thánh
Mát-thêu, đẩy vấn đề đi xa hơn : họ đến hỏi trực tiếp Đức Giêsu để biết ai
là người lớn nhất trong Nước Trời !
Lược qua một chút bối cảnh và cách ba Tin Mừng Nhất
Lãm tường thuật, như thế là quá đủ để chúng ta nhận ra rằng đây là một
« căn bệnh » nghiêm trọng của các môn đệ thời Đức Giê-su. Bệnh nghiêm
trọng, vì đó là một thứ bệnh ung thư gây mất hiệp nhất, vì sẽ phải tranh cãi
với nhau, ganh tị nhau, loại trừ nhau;
ngoài ra, đó là một căn bệnh nghiêm trọng, còn là vì bệnh này là bệnh “mãn
tính” và lây lan, có mặt ở mọi nơi và mọi thời.
Thật vậy, con người luôn muốn hơn và muốn đứng đầu
trong mọi lãnh vực, thậm chí trong các nhân đức, trong đó có nhân đức khiêm
nhường, vì người ta cũng phân chia nhân đức khiêm nhường ra thành bậc! Con
người khổ sở vì sự thua thiệt về ngoại hình, vì thua kém trong thân phận và
trong ganh đua; tự xếp loại mình và tự xếp loại nhau; từ đó không chấp mình
không chấp nhận nhau trong trong thâm tâm. Rộng hơn nữa, đó còn là cách sống,
cách làm việc và cách tổ chức của con người ngoài đời cũng như trong đạo: thi
đua, thi tuyển, phân cấp, xếp bậc, xếp loại…. Kết quả là “những người bé nhỏ” theo
nghĩa rộng và ở nhiều bình diện khác nhau, vốn chiếm đa số, bị khinh chê, thậm
chí bị loại trừ, hay ít nhất tạo ra nơi họ mặc cảm thua kém rất tai hại và chết
chóc. Hơn nữa, tranh đua dựa trên qui luật “mạnh được yếu thua”, vốn qui luật
ít nhân tính nhất, nếu không muốn nói, thuộc bình diện thú tính!
2. Cách Đức Giêsu « chữa
lành »
Cách Đức Giêsu chữa căn bệnh này, và cách các Tin Mừng
kể lại càng làm cho chúng ta nhận ra rằng đây là một thứ bệnh khó chữa. Ba Tin
Mừng Nhất Lãm không hoàn toàn đồng nhất với nhau khi kể lại cách Đức Giêsu giải
quyết ; nhưng cả ba đều có ít nhất ba điểm chung :
Ø Đảo
lộn hoàn toàn quan niệm lớn-bé của các môn đệ và của loài người chúng ta :
muốn làm lớn phải không ? Ai là người nhỏ nhất trong nhóm, thì là người
lớn nhất (theo Tin Mừng Luca)! Hãy thay đổi và trở nên như trẻ con (theo Tin
Mừng Mát-thêu). Hãy trở nên người rốt hết và trở nên người phục vụ mọi người.
Ø Để
các môn đệ đừng hiểu mơ hồ những khái niệm « nhỏ nhất », « trẻ
con », « người rốt hết và người phục vụ », Đức Giêsu đem một em
bé tới đặt giữa họ.
Ø Cuối
cùng, giảng giải bằng lời và bằng minh họa vẫn chưa đủ, Đức Giêsu đi đến cùng
bằng cách đồng hóa mình với em nhỏ : « Ai tiếp đón em nhỏ này vì danh
Thầy, là tiếp đón chính Thầy ».
Loài người ham muốn vị trí “lớn nhất”, Đức Giê-su lại
đẩy về một cực khác, là “nhỏ nhất”. Cách Đức Giê-su trả lời như thế và cách ba
Tin Mừng thuật lại như vậy, trong thực tế có thể lại gây ra một cuộc tranh luận
khác, còn sôi nổi và gay gắt hơn : thế nào là nhỏ nhất, thế nào trẻ em,
thế nào là rốt hết, thế nào là người phục vụ ? Bằng chứng là, chẳng có chú
giải nào giống chú giải nào, chẳng có bài giảng nào giống bài giảng nào về vấn
đề này.
Đó là vì, lời Đức Giê-su không phải là lí thuyết, thúc
đẩy người ta phải đưa ra định nghĩa chính xác về khái niệm « nhỏ
nhất » ; hơn nữa, điều mà Đức Giê-su muốn diễn tả, cũng không thể
định nghĩa được. Thật vậy, « nhỏ nhất là gì », phải chăng là tuổi
tác, là vóc dáng, là chức vụ, là trình độ học vấn, mức độ thánh thiện hay tội
lỗi ? Lời của Đức Giê-su không đưa ra một tiêu chuẩn khác, để xếp loại hay
một mô hình thứ bậc khác, nhưng là một tinh thần khác, một năng động khác, một
con đường khác.
Vì thế, thay vì định nghĩa hay tranh cãi, lời của Đức
Giê-su mời gọi chúng ta đưa ra một lựa
chọn của con tim. Một khi con tim được Đức Giê-su chữa lành khỏi căn bệnh quyền
bính, căn bệnh hơn người, căn bệnh vẻ bề ngoài, sẽ tìm được cách diễn tả tốt
nhất trong cộng đoàn, dù mình là ai, có trách nhiệm hay nhiệm vụ gì.
3. Đức Giê-su ôm em bé
Chúng ta được mời gọi chiêm ngắm hình ảnh tuyệt đẹp
này : Đức Giê-su ôm em bé:
Người đem một em nhỏ đặt vào giữa các ông,
rồi ôm lấy nó.
(c. 36)
Và Ngài sẽ thực sự trở nên em bé đối với Cha và loài
người trên Thập Giá. Vì thế, Chúa chữa không chỉ bằng lời và nhất là bằng cái
chết của Ngài trên Thập Giá.
Thật vậy, nơi Thập Giá, Ngài
sống như một em bé: yếu đuối, bất lực và tự đặt mình vào vị trí tận cùng của
bậc thang xã hội: tử tội và chết treo trên Thập Giá! Bởi vì, trẻ em và
những người bé nhỏ, giới hạn yếu đuối là “nơi” bày tỏ tốt nhất sức mạnh và khôn
ngoan của Thiên Chúa, như lời Thánh Vịnh loan báo (Tv 8, 3):
Ngài cho miệng con thơ trẻ nhỏ
cất tiếng ngợi khen đối lại địch thù,
khiến kẻ thù quân nghịch phải tiêu tan.
Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc