CHỦ NHẬT 1 MÙA CHAY B
Mỗi ngày mới bắt đầu với một tình huống mới chúng ta chưa bao giờ đối diện, buộc chúng ta phải quay hướng về Thiên Chúa, như ông No ê và gia đình khi ra khỏi con Tàu, như Dân Chúa sau ngày Phục sinh. Chúng ta hãy xin Chúa Thánh Thần hướng dẫn chúng ta, cả khi Ngài dẫn chúng ta đi vào sa mạc..
Sáng Thế Ký 9,8-15:
Gia đình ông Noê là nhóm nhỏ bé còn sót lại của nhân loại được Thiên Chúa đề nghị tái lập Giao Ước với Người. Tất cả chúng ta được mời gọi vào trong Giao Ước ấy để chúng ta được thật sự thông hiệp với Cha.
Thánh vịnh 24:
Khiếp sợ trước những khó khăn chồng chất, người Tín hữu quay hướng về phía Thiên Chúa là Đấng nhân từ và hay thương xót. Chính từ lòng tốt vô biên của Người mà ơn tha thứ, sự trợ giúp và ánh sáng cần thiết soi sáng con đường và rọi chiếu những chướng ngại sẽ đến với chúng ta. Chúng ta hãy cầu nguyện thánh vịnh nầy với trọn niềm tin tưởng và yêu thương!
Thư 1Pr 3,18-22
Thiên Chúa hằng sống muốn chúng ta phải là NHỮNG CON NGƯỜI SỐNG như Người. Trong Giao Ước, Ngài đã dấn thân đi về phía chúng ta. Qua Hi tế của Con Người, Ngài lại còn dấn thân sâu xa hơn nữa. Và khi chính người Con ấy phục sinh, Người đã cứu thoát chúng ta khỏi chết muôn đời: đó chính là sự giải phóng hoàn hảo. Đến phiên chúng ta là phía đối tác, chúng ta cũng phải hoàn toàn dấn thân cho Người ngay cả khi điều ấy đòi hỏi phải vào sống trong sa mạc.
Tin mừng Mc 1,12-15
NGỮ CẢNH
Đoạn văn nầy nằm trong phần mở đầu tin mừng Mc. Tác giả muốn đưa ra những thông tin cần thiết để độc giả hiểu sứ mạng Chúa Giê su được nói đến ở phần sau.
Sau khi đã nhận lãnh Thần khí (1,10), Chúa Giê su đi vào cuộc chiến đấu và đã chiến thắng Sa tan (1,12-13). Phần tóm tắt hoạt động rao giảng (14-15) là kết luận tất yếu từ những gì đã nói trong phép rửa và cơn cám dỗ đi trước. Nếu Nước Thiên Chúa đã bắt đầu hoạt động trong giai đoạn mới và dứt khoát, và đã tỏ ra là mạnh nhất, thì phải tiếp nhận và tin vào Tin mừng.
TÌM HIỂU
Thần khí đẩy Người: Chính Thánh Thần thúc đẩy (gần như là cưỡng bách) đưa Chúa Giê su vào trong sa mạc.
Hoang địa (sa mạc): trong kinh nghiệm dân Israel, hoang địa vừa là nơi sống thân mật với Thiên Chúa, vừa là nơi bị thử thách hay bị trừng phạt. Bốn mươi ngày có thể gợi nhớ cuộc thử thách 40 ngày mà ông Mô sê (Xh 34,28) và Tiên tri Êlia (1V 19,1-8) đã phải trải qua.
Chịu Sa tan cám dỗ: Sa tan có nghĩa là ‘kẻ tố cáo’, ‘kẻ chống đối’, kẻ phản nghịch Thiên Chúa và là kẻ thù của lòai người.
Đâu là nội dung cám dỗ Chúa Giê su chịu? Trong suốt cuộc đời trần thế, Ngài đã bị dụ dỗ sử dụng sức riêng và vinh quang của Chúa Cha để thiết lập Nước Thiên Chúa. Cám dỗ từ Phê rô (8,31-32), từ những người biệt phái đòi hỏi một dấu lạ từ trời (8,11-12), từ cơn lo lắng trước giờ tử nạn (14,32-42), từ những lời chế nhạo của những kẻ qua đường:”Hãy xuống khỏi thập giá ngay bây giờ đi để chúng ta tin” (15,31).
Loài dã thú: những từ nầy dường như muốn chỉ một tương giao hoà bình giữa Chúa Giê su và thú rừng.
Thiên sứ: toàn thể tạo thành (tạo vật hạ đẳng cũng như thần thiêng trên trời) đều phục quyền Chúa Giê su và phục vụ Ngài.
Triều đại Thiên Chúa đã đến gần: có tới ba cách giải thích khác biệt nhau:
- Triều đại Thiên Chúa giờ đã đến vì có Chúa Giê su hiện diện;
- Triều đại Thiên Chúa đã gần kề: nó sẽ tới khi Đức Ki tô phục sinh sẽ được tấn phong vinh quang (x. 16,19);
- Triều đại Thiên Chúa đã gần kề: nó sẽ tới khi Đức Ki tô sẽ ngự đến trong vinh quang vào lúc cuối thời gian.
SỨ ĐIỆP
Từ thứ tư lễ tro, chúng ta đã bước vào mùa Chay thánh. Đó là thời gian 40 ngày chuẩn bị mừng lễ Phục sinh. Thông thường, chủ nhật thứ nhất mùa chay, Giáo Hội đọc lại trình thuật về việc Chúa Giê su bị cám dỗ trong sa mạc. Tin mừng thánh Mác cô là bài ngắn nhất, nhưng để lại cho chúng ta sứ điệp quan trọng nhất.
Chúa Giê su vừa chịu phép Rửa xong, tiếng nói của Cha còn vang vọng: « Con là con Cha yêu dấu.. ». Liền ngay sau đó, Thánh Thần đẩy Ngài vào sa mạc. Muốn sát nghĩa hơn, phải đọc là: « Thánh Thần đuổi Ngài vào sa mạc.. ». Rõ ràng ở đây, Thánh Thần không phải là luồng gió êm dịu mà là trận cuồng phong cuốn phăng đi mọi thứ. Rồi cũng phải để ý đến cụm từ « Liền ngay lúc đó », được Mác cô dùng nhiều lần, nhằm gửi đến mọi người một sứ điệp quan trọng liên quan đến cách sống người ki tô hữu. Không còn là « Ngày mai tôi mới bắt đầu, hay sau đó.. ». Nhưng là ngay hôm nay, liền ngay đây, Chúa chờ đợi tôi trả lời.
Sa mạc đối với Chúa Giê su là nơi chiến đấu chống lại ma quỉ. Ngài phải chống lại các cơn cám dỗ chạy theo danh vọng, quyền lực và dùng phép lạ để giải quyết mọi vấn đề trong cuộc sống. Thật ra, tên cám dỗ không có gì để hiến cho Ngài. Tất cả chỉ là láo khoét trong các lời hứa của nó. Thế nhưng cho đến hôm nay đó vẫn luôn luôn là chiến thuật lừa dối mọi người. Thí dụ như nó làm mọi cách khiến người ta tin rằng rượu và ma túy là linh dược chữa lành tất cả những cơn lo âu; nhưng rốt cục đó là lời dối trá chỉ mang lại sự tha hóa tinh thần mà thôi. Hoặc nó làm người ta tin rằng sau khi li dị sẽ hạnh phúc hơn, nhưng cuối cùng chỉ là nỗi thất vọng ê chề để lại cho mọi người trong cuộc. Đằng sau những khẩu hiệu hứa hẹn đủ thứ, giải quyết mọi vấn đề còn tồn đọng trong xã hội, nhưng cuối cùng, chỉ đưa đến sự thù hằn giữa mọi tầng lớp, mọi chủng tộc. Phải nói rằng: ma quỉ làm hư hoại tất cả những gì nó chạm đến; đó là dấu vết cho thấy nó đã đi qua.
Ma quỉ cũng có thể cám dỗ chúng ta nghĩ rằng sống làm con Thiên Chúa là điều vượt quá khả năng thực hiện, nên không bao giờ chúng ta có thể thành công. Từ đó, chán nản, buông xuôi, chúng ta không còn muốn cố gắng đứng lên nữa.
Và một trong những cám dỗ nguy hiểm nhất mà chúng ta phải chống lại, đó là không làm gì đặc biệt để đánh dấu mùa Chay. Bốn mươi ngày có thể trôi qua như những ngày khác. Rồi không sớm thì muộn, chúng ta dễ bị lôi kéo rất nhanh theo nhịp sống quen thuộc hằng ngày, để mùa chay chỉ còn là tên gọi không để lại một dấu ấn nào cả trong cuộc sống. Và đó chính là điều khiến chúng ta phải nhớ phải bắt đầu « ngay tức khắc » mà Tin mừng hôm nay gợi ý. Hoặc là ngay bây giờ, hoặc là không bao giờ. Như Chúa Giê su, chúng ta phải lựa chọn để đáp lại thánh ý Chúa Cha. Trong một môi trường ồn ào và đầy cạnh tranh của thế giới hôm nay, chúng ta có can đảm dành những khoảnh khắc im lặng để gặp Thiên Chúa không? Đúng, chúng ta cần có sa mạc, vì Thiên Chúa không ở trong cảnh ồn ào.
Mùa chay trước tiên là thời gian sám hối, một cuộc sống quay ngược 180 độ; sám hối, tức là quay trở về với Thiên Chúa, là điều cốt yếu của cuộc đời chúng ta. Và cũng có nghĩa là chúng ta phải xa lánh các bụt thần, các điều tầm thường khiến chúng ta bận tâm và xa cách Thiên Chúa. Sám hối là xa lánh tội lỗi và quay về với lòng nhân từ của Thiên Chúa; là mở lòng ra cho Thánh Thần hoạt động, gần giống như một con tàu cánh buồm, không thể lướt tới nếu không có gió. Nhưng gió cũng không làm gì được nếu cánh buồm không giương lên. Đối với chúng ta cũng thế: chúng ta chỉ thực sự tiến bộ trong mùa chay nầy nếu chúng ta mở ra cho hành động của Chúa Thánh Thần. Sám hối là nghe vọng lại tiếng gọi nên thánh gửi đến cho mọi người. Có người viết: “Một Ki tô hữu mà không có ước muốn nên thánh là một ki tô hữu không xứng đáng với danh xưng của mình”.
“Hãy tin vào Tin mừng…”. Mùa Chay nghiêm túc còn bao gồm một cố gắng nuôi dưỡng đức tin bằng việc đọc và suy niệm Tin mừng thường xuyên. Cầu nguyện và lãnh nhận các bí tích ngày nay nhiều khi mang dáng dấp một cuộc chiến thật sự. Phải chiến đấu chống lại tất cả những gì khiến chúng ta sao lãng những việc của Thiên Chúa. Tin vào Thiên Chúa không phải là điều tự nhiên mà có. Phải muốn và chọn lựa. Có như thế thì ở cuối con đường, mừng lễ Phục sinh mới thực sự có ý nghĩa. Thật vậy, mùa Chay là một cuộc leo núi cần thiết tiến về lễ Phục sinh.
Bốn mươi ngày ban cho chúng ta để học yêu thương một cách mới mẻ, theo cách Đức Ki tô. Bốn mươi ngày để bước đi theo một nhịp điệu khác, để dọn dẹp, để thanh tẩy. Bốn mươi ngày để học sống !
ĐÀO SÂU
1. HỎI: Bài đọc thứ nhất nói đến điều gì?
THƯA: Bài đọc thứ nhất trích từ sách Sáng thế kí nói về việc Thiên Chúa ký kết giao ước thân hữu với ông Noê và con cháu ông khi họ ra khỏi tàu sống sót sau cơn hồng thủy trừng phạt tội lỗi loài người. Đó là thời gian nhân loại được hạnh phúc sống trong tình nghĩa với Thiên Chúa sau khi Ngài đã cứu họ ra khỏi cơn lụt 40 đêm ngày.
2. HỎI: Giao Ước với No ê có ý nghĩa gì?
THƯA: Lụt đại hồng thủy là cách Thiên Chúa thanh luyện con người tội lỗi trước khi ký kết giao ước với họ. Với giao ước kí với No ê, từ nay Ngài sẽ không còn tàn phá mặt đất nữa, từ nay bắt đầu một giai đoạn mới với một lớp người biết đặt hết lòng tin tưởng vào Chúa. Biểu hiệu cho Giao Ước nầy là một cầu vòng hình cánh cung đặt ngang trời. Mỗi khi nhìn thấy nó là Thiên Chúa nhớ lại tình thương vô điều kiện của Ngài đối với nhân loại.
3. HỎI: Bài đọc ấy muốn nói với chúng ta điều gì?
THƯA: Bài đọc ấy muốn nhắc nhở chúng ta rằng, chúng ta đang sống trong thời đại ân sủng. Chúng ta phải nhớ mình là là những người đã được chịu phép rửa, đã được đưa ra khỏi lụt Hồng Thủy của tội lỗi, và trở thành con cái của Thiên Chúa. Nhưng ân huệ lớn lao nầy luôn đi kèm với thử thách nhằm chuẩn bị cho chúng ta có một đời sống mới tốt đẹp hơn. Mùa Chay là cơ hội mở ra cho chúng ta thực hiện mục đích ấy.
4. HỎI: Ma quỉ có thể cám dỗ Chúa Giê su sao?
THƯA: Ma quỉ đã cám dỗ Chúa Giê su trong hoang địa, nơi Thần khí đẩy Chúa Giê su đến. Nơi ngài, “Israel mới” lặp lại thử thách mà Israên cũ đã trải qua trong hoang địa, nhưng không biết chống trả và đã thua cuộc. Còn Chúa Giê su trái lại, đã quyết tâm chọn lựa trung thành và vâng theo Lời Chúa. Trong niềm trung thành vâng phục đó, Chúa Giê su đã chỉ cho chúng ta cách chiến thắng và vượt qua mọi cơn cám dỗ.
5. HỎI: Chúa Giê su đã chiến thắng ma quỉ như thế nào?
THƯA: Ngài đã cương quyết chống lại những lời dụ dỗ mê hoặc của nó. Ngài đã dùng lời Kinh Thánh như khí giới mạnh mẽ đánh trả và khước từ. Cuối cùng Ngài đã chiến thắng và ma quỉ đã rút lui. Sức mạnh giúp Ngài chiến thắng chính là Lời kinh thánh và thái độ cương quyết đứng về phía Thiên Chúa.
6. HỎI: Chúng ta có thể chiến thắng ma quỉ không?
THƯA: Là những người tín hữu chúng ta cũng có thể chiến thắng như Đức Ki tô nếu biết chọn đứng về phía Thiên Chúa và lắng nghe lời Ngài mà thay đổi nếp sống và để Ngài hướng dẫn đời ta. Có thể nói, chiến thắng của Đức Ki tô mở đầu và hứa hẹn cho chiến thắng của chúng ta. Cuộc chiến đấu của Ngài chứng tỏ: con người có thể thắng những chước mê hoặc của ma quỉ nếu dựa vào sức mạnh của Thiên Chúa.
7. HỎI: Bị cám dỗ là đã phạm tội chưa?
THƯA: Chưa! Bị cám dỗ chưa phải là tội. Cám dỗ là đề nghị, mời mọc, dụ dỗ, tìm mọi cách quyến rũ chúng ta lìa xa và chống lại Thiên Chúa. Đề nghị có thể được chấp nhận hoặc từ chối bởi ý chí của chúng ta. Có hai điển hình về cách đáp trả cơn cám dỗ, hai cách dử dụng sự tự do của mình: Ađam Eva và Chúa Giê su Ki tô. Sự cám dỗ là một chiều kích trong đời sống con người có liên hệ đến sự tự do của chúng ta. Con người được Thiên Chúa tạo dựng một cách tự do, và sự tự do đó đặt con người trước một sự lựa chọn: hoặc chấp nhận hoặc từ khước Thiên Chúa.
8. HỎI: Đâu là sứ điệp mà Lời Chúa muốn gởi đến cho chúng ta ngày hôm nay để khởi đầu cuộc lữ hành mùa Chay?
THƯA: Chúng ta phải lấy Chúa Giê su làm điểm qui chiếu. Chúng ta phải yêu mến đọc Thánh kinh, để Lời của Ngài hướng dẫn chúng ta, vì đó là khí giới mạnh mẽ chống lại mọi chước cám dỗ. Điều quan trọng nhất là để cho Chúa Thánh Thần hiện diện trong trong cuộc sống, ngõ hầu chúng ta nhận được ánh sáng và sức mạnh cần thiết để hoàn toàn vâng theo thánh ý Thiên Chúa.