CHÚA NHẬT VIII THƯỜNG NIÊN C

HÃY TỰ SỬA MÌNH TRƯỚC KHI SỬA LỖI ANH EM

I. HỌC LỜI CHÚA

1. TIN MỪNG : Lc 6,39-45

39 Đức Giê-su còn kể cho môn đệ dụ ngôn này : "Mù mà lại dắt mù được sao ? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố ? 40 Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi. 41 Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới ? 42 Sao anh lại có thể nói với người anh em : "Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra", trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình ? Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em ! 43 "Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. 44 Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho ! 45 Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.

2. Ý CHÍNH :

Trong Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su dạy môn đệ 3 điều :

- Phải biết tự sửa lỗi mình trước khi sửa lỗi tha nhân.

- Xem quả biết cây : Chính hành động sẽ chứng minh người tốt hay kẻ xấu.

- Lòng người giống như một cái kho. Môn đệ Đức Giê-su cần chứa nhiều Lời Chúa trong lòng để từ đó sẽ phát sinh lời nói và việc làm tốt.

3. CHÚ THÍCH :

- C 39-40 : + Mù mà lại dắt mù được sao ? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố  ? : Trong Tin Mừng Mát-thêu (Mt 15,14), câu này nhắm đến các đầu mục dân Do thái là các Kinh sư và người Pha-ri-sêu : Họ là những người lãnh đạo tinh thần của dân nhưng đã bị thói kiêu căng, tự mãn làm cho nên mù lòa, không phân biệt được trong Luật Mô-sê điều nào là chính yếu và điều nào tùy phụ khi dạy dỗ dân chúng. Còn trong Tin Mừng Lu-ca, câu này nhằm dạy các môn đệ Đức Giê-su phải biết phân biệt đâu là điều chính yếu đâu chỉ là điều tùy phụ để khỏi bị lầm lạc khi dạy dỗ tha nhân. Những kẻ ăn nói khoác lác, giả hình chỉ nhất thời lừa được một số người nhẹ dạ cả tin, nhưng sớm muộn con người thật của họ cũng bị lộ ra và họ sẽ phải chuốc lấy hậu quả tai hại khôn lường.

- C 41-42 : + Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới ? : Người ta thường chặt chẽ trong lời khen, nhưng lại rộng rãi trong lời chê. Một trong những tội con người thường vấp phạm là thích xét đoán ý trái và kết án tha nhân. Môn đệ Chúa cần tránh "bới lông tìm vết" khi chỉ trích các khuyết điểm nhỏ bé nơi anh em. Nhưng hãy quan tâm tu sửa "cái đà" kiêu căng tự mãn, đạo đức giả nơi bản thân trước, hầu mắt mình nên trong sáng đế sửa lỗi anh em cách tốt đẹp.

- C 43-45 : + "Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt : Các môn đệ chỉ sinh ra hoa trái tốt đẹp, nếu năng suy niệm và thực hành Lời Chúa. Những ai có tính ích kỷ kiêu ngạo thường hay xét đoán ý trái, kết án tha nhân. Chúng sớm muộn cũng sẽ bị chết trong bóng tối gian ác của lòng mình. + Thật vậy, xem quả thì biết cây. Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra : Tư tưởng chứa đầy trong lòng sẽ phát lộ ra qua lời nói và hành động, nên người ta chỉ cần dựa vào lời nói việc làm của một người mà nhận ra họ có phải môn đệ đích thực của Đức Giê-su không.

4. CÂU HỎI : 1) Câu “Mù dắt mù” của Đức Giê-su trong hai Tin Mừng Mát-thêu và Lu-ca nhắm tới những đối tượng nào ? 2) Khi nói “Cái rác trong mắt anh em” và “Cái xà trong mắt của mình”, Đức Giê-su muốn dạy môn đệ điều gì trong giao tiếp xã hội ? 3) Để lời nói việc làm có thể phát sinh hoa trái tốt đẹp thì người ta cần làm gì ?

II. SỐNG LỜI CHÚA

1. LỜI CHÚA : Chúa phán : “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới ? Sao anh lại có thể nói với người anh em : "Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra", trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình ? Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt anh em !” (Lc 6,41-42).

2. CÂU CHUYỆN :

1) HẬU QUẢ TAI HẠI CỦA KẺ NÓI HAY NHƯNG LÀM KHÔNG HAY :

Triệu Quát là con trai của Triệu Xa - một danh tướng thời Chiến Quốc. Thời trai trẻ Triêu Quát để tâm nghiên cứu học hỏi rất nhiều binh thư. Quát là một người thông minh, lại có năng khiếu về các đề tài quân sự, nên thường chiến thắng trong các cuộc tranh luận, kể cả đối với cha anh là Triệu Xa. Từ đó Triệu Quát sinh ra kiêu ngạo, cho mình là người giỏi nhất thiên hạ. Tuy nhiên ông bố Triệu Xa của anh ta lại rất lo cho tương lai của con trai, ông đánh giá Triệu Quát chỉ là hạng người ăn nói giảo hoạt, ưa nói thánh nói tướng : "Sau này nước Triệu không nên cho nó cầm quân, kẻo nó sẽ làm cho quân đội bị đại bại !".

Quả thật, về sau khi quân Tần kéo sang xâm lược, vua Triệu cử Triệu Quát thay thế Liêm Pha làm đại tướng, chỉ huy quân đội chống lại quân địch. Lạn Tương Như dù đang ốm cũng lên tiếng phản đối như sau : "Triệu Quát chẳng qua chỉ là thứ mọt sách và không có kinh nghiệm vận dụng binh pháp vào thực tế, nên không thể nắm quyền chỉ huy ngoài mặt trận được". Mẹ của Triệu Quát cũng đến xin vua Triệu đừng phong Quát làm đại tướng. Nhưng vua Triệu không nghe, vẫn cử Triệu Quát ra tiền tuyến nghênh địch. Hậu quả là 40 vạn quân Triệu chỉ trong một thời gian ngắn đã bị quân Tần tiêu diệt hoàn toàn, bản thân Triệu Quát cũng bị chết thảm.

Cha mẹ của Triệu Quát đã hiểu rõ con trai mình không thể đảm nhận được việc lớn là điều binh khiển tướng. Nhưng vua Triệu lại cố chấp, khi chỉ dựa vào lời nói của Triệu Quát để đánh giá anh là bậc kỳ tài trong thiên hạ, và trao phó cho anh trách nhiệm lớn lao. Kết quả không chỉ Triệu Quát bị hại mà còn liên quan đến tính mạng của 40 vạn quân. “Mù dắt mù” thì việc bị lăn cù xuống hố chỉ là chuyện sớm muộn.

2) HÃY SỬA LỖI MÌNH TRƯỚC KHI ĐỦ ĐIỀU KIỆN SỬA LỖI ANH EM :

Trong một tu viện kia có một tu sĩ trẻ đã phạm một tội nặng, lập tức các tu sĩ trong cộng đoàn liền họp nhau lại để kết tội anh ta. Họ cử người đi trình báo sự việc với cha Bề Trên và mời ngài đứng ra làm quan tòa xét xử. Cha Bề Trên liền đeo một túi cát sau lưng, trên túi có nhiều lỗ thủng khi đến nhà hội. Trên đường đi có nhiều cát từ túi bị rơi vãi phía sau. Khi có người thắc mắc tại sao lại để cát rơi như vậy thì được cha trả lời : "Tôi cũng là người có nhiều tội lỗi mà không tự nhận thấy tội mình, đang khi người khác đều thấy. Thế mà anh em lại bảo tôi làm quan tòa kết tội một người anh em sao !" Nghe vậy, các tu sĩ trong cộng đoàn đều cảm thấy xấu hổ và bỏ ý định kết án anh tu sĩ trẻ mà chỉ yêu cầu anh sửa lỗi.

Ai trong chúng ta cũng có thói hay xét đoán và kết án tha nhân. Nhưng Đức Giê-su lại dạy chúng ta đừng xét đoán để khỏi bị Thiên Chúa đoán xét. Đừng kết án để khỏi bị Thiên Chúa kết án. Muốn sửa lỗi anh em thì trước hết cần khiêm tốn nhận biết lỗi mình để tu sửa, giống như lấy đi cái xà ra khỏi mắt mình, rồi mới thấy rõ để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.

3) CẦN XÉT MÌNH VÀ SÁM HỐI ĐỂ NGÀY MỘT HOÀN THIỆN HƠN :

Một người kia có thói quen hút thuốc và trong nhà có nuôi một con vẹt làm thú cưng. Một ngày kia anh thấy con vẹt của anh cứ ho khù khụ. Anh liền mang con vẹt đến bác sĩ thú y xin chữa bệnh ho cho con vẹt. Sau khi khám kỹ, bác sĩ tuyên bố con vẹt không bị bệnh gì cả. Sở dĩ nó ho khù khụ là do bắt chước những cơn ho của ông chủ. Bấy giờ người ấy mới biết mình đang bị bệnh ho cần chữa trị chứ không phải con vẹt. Từ khi anh quyết tâm cai thuốc và uống thuốc trị hết bệnh ho, thì con vẹt của anh cũng không còn ho khù khụ như trước nữa !

Những kẻ đạo đức giả thường hay lên mặt phê bình sửa lỗi người khác, còn người đạo đức thực sự thì khiêm tốn tìm ra các thói hư của mình để tu sửa ngày một nên hoàn thiện hơn trước khi sửa lỗi tha nhân trong sự kín đáo và đầy tình thương.

4) NGUYÊN NHÂN TÊ GIÁC NÊN TỐT LÀ DO NHẬN RA SỰ THẬT CỦA MÌNH:

Ngày xưa có một chú tê giác luôn nghĩ mình có mặt đẹp nên thường chê bai khuyết điểm của các con vật khác, nhất là các con có sừng trên đầu. Thế nhưng tê giác lại không biết chính nó cũng đang có một cái sừng mọc trên chiếc mũi khiến mặt nó trông thật xấu xí. Các con vật khác tuy biết điều này, nhưng không con nào dám nói rõ sự thật cho tê giác biết.

Một hôm, tê giác đang uống nước ở một dòng suối thì nghe thấy lũ chim chích choè thi nhau hót líu lo trên cành cây gần đó. Tê giác rất bực mình nên thét to : "Lũ chim xấu xa kia có câm miệng đi không ? Chúng bay không thấy ông đang uống nước ở đây hay sao ?". Lũ chim chích choè không chịu thua, con đầu đàn lên tiếng cãi lại : "Bộ ông nghĩ ông đẹp lắm sao ? Ông thử soi mặt mình trên mặt nước thì biết". Tê giác nghĩ bụng : "Soi thì soi. Ai mà không biết ta có khuôn mặt đẹp nhất !". Nhưng khi nhìn xuống mặt nước, tê giác nhà ta giật mình khi nhìn thấy một chiếc sừng quái dị đang nằm chình ình ngay trên mũi mình. Khi biết mình còn xấu hơn nhiều con vật có sừng khác, tê giác cảm thấy xấu hổ. Từ đó, mỗi khi di chuyển, nó luôn cúi gằm mặt xuống đất và luôn tìm ẩn nấp trong các lùm cây, không muốn chường mặt ra cho các con vật khác xem thấy. Nhưng do không thể trốn mãi được vì ngày nào cũng phải ra dòng suối uống nước và phải đi kiếm thức ăn. Cuối cùng nó đành chấp nhận sự thật về bộ mặt xấu xí có sừng của mình để đối diện với các con vật khác. Cũng từ ngày đó, tê giác kiêu hãnh và ưa chỉ trích trước đây đã biến thành anh tê giác rất hiền hòa dễ thương.

Tê giác trong câu chuyện trên đã thay đổi nên tốt nhờ biết chấp nhận sự thật của mình để không phê phán các loài vật khác theo suy nghĩ chủ quan của mình. Cũng nhờ biết chấp nhận sự thật về mình, nên tê giác không còn mang mặc cảm tự ti, e sợ bị các con vật khác đánh giá sai về mình nữa.

3. SUY NIỆM :

1) PHẢI TRÁNH BỆNH MÙ QUÁNG TÂM HỒN :

“Mù dắt mù, cả hai sẽ lăn cù xuống hố” là một thực tế thường xảy ra trong cuộc sống. Vì thế người mù luôn cần được người sáng mắt trợ giúp để đi đúng hướng và không bị vấp ngã hay bị lạc đường. Về mặt tâm linh người mù tâm hồn nếu không có người hướng dẫn sẽ dễ có quyết định sai lạc, vừa gây hại cho bản thân lại vừa gây thiệt hại cho tha nhân. Tuy nhiên, thực tế vẫn có nhiều người bị mù tâm linh lại không nhận ra mình đang bị mù. Chính do thói xấu tự mãn kiêu ngạo khiến người ta luôn coi mình là trung tâm của xã hội, suy nghĩ của mình là chân lý, và đánh giá người khác theo tầm nhìn hạn hẹp của mình. Đây chính là nguyên nhân của những kẻ độc tài gây ra bao nỗi đau khổ bất hạnh cho nhân loại. Về mặt xã hội, người “hữu tài vô hạnh” có thể trở thành những quan tham. Nhưng ngược lại: kẻ có đức mà không có tài cũng dễ bị thất bại làm hỏng việc lớn khi lãnh đạo một tập thể lớn nhỏ, như người ta thường nói : “Nhiệt tình cộng với ngu dốt là phá hoại”. 

2) PHẢI TRÁNH XÉT ĐOÁN Ý TRÁI CHO NGƯỜI KHÁC :

"Sao anh thấy cái rác trong mắt anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới" (Lc 6,41). Người ta thường hà tiện trong lời khen, nhưng lại rộng rãi trong lời chê. Có thể nói : một trong những tội con người hay phạm là thói xét đoán, nghĩ xấu, nghĩ sai quấy cho người khác, nhất là cho những kẻ mình không ưa.

Người xưa có câu : "Việc người thì sáng, việc mình thì quáng", nên việc nhìn lại mình để tự kiểm cần phải làm hằng ngày. Nhất là đối với những ai đang giữ vị trí lãnh đạo cộng đoàn. Hãy năng cầu nguyện như thánh Au-gút-ti-nô : 

"Lạy Chúa Giê-su, xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con".

Nhờ biết mình hèn yếu dễ sai lỗi nên con sẽ không dám xét đoán và kết án anh em.

Nhờ biết mình hay che đậy và giả hình nên con sẽ cảm thông và tha thứ anh em.

Nhờ biết mình háo thắng, thích được khen, nên con sẽ tránh chê trách anh em.

3) HÃY TỰ SỬA MÌNH TRƯỚC KHI SỬA LỖI THA NHÂN :

Người ta dễ phát hiện ra khuyết điểm lỗi lầm dù nhỏ bé của người khác mà không nhận ra lỗi lầm dù lớn lao của mình. Nguyên nhân là do chúng ta có tính ích kỷ tự mãn nên dễ bị mù quáng khi xét đoán người khác.

- Lời Chúa hôm nay dạy : Đừng vội kết án anh em khi chính mình đầy những khuyết điểm, như người đời thường nói : “Chân mình những lấm bê bê, lại cầm bó đuốc mà rê chân người !”. Tuy nhiên nếu đang nắm giữ nhiệm vụ làm cha mẹ phải giáo dục con cái trong gia đình, làm thày dạy phải hướng dẫn học sinh nơi học đường hoặc làm người lãnh đạo trong môi trường xã hội, thì để lời sửa dạy có sức thuyết phục, đòi chúng ta phải tu sửa khuyết điểm của mình trước khi răn dạy kẻ khác.

- Cần ưu tiên sửa lỗi của mình : Một nhà thần bí Ấn độ đã phát biểu kinh nghiệm sau nhiều năm làm việc như sau : "Tôi là một nhà cách mạng từ khi còn trẻ, và tất cả những gì tôi cầu xin với Chúa là : "Lạy Chúa, xin cho con quyền lực để con cải tạo thế giới nên tốt hơn".

Nhưng khi tới tuổi trung niên, tôi nhận ra nửa cuộc đời đã qua đi rồi mà tôi vẫn chưa cải tạo được thế giới, nên tôi thay đổi lời cầu : "Lạy Chúa, xin cho con hoán cải những người con gặp gỡ tiếp xúc”.

Bây giờ khi đã về già và sắp kết thúc cuộc đời, tôi thấy mình cũng vẫn chưa biến đổi được ai, nên nhận ra mình thật khờ dại và đã thay đổi lời cầu như sau : "Lạy Chúa, xin cho con được ơn hoán cải chính bản thân con".

Giả như ngay từ khi còn trẻ tôi đã ý thức về sự bất lực của mình như thế, thì tôi đã không uổng phí cả cuộc đời cách vô ích ! ".

4) CHÚNG TÔI PHẢI LÀM GÌ ? :

- Tránh xét đoán ý trái cho người khác : Trong cuộc sống, khi chuyện trò với bè bạn, chúng ta thường khoe những điều tốt về bản thân hoặc người thân để tự đề cao mình hay gia đình mình, và hay nói xấu chê trách những người chúng ta có ác cảm. Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đã dạy về vấn đề xét đoán nói xấu tha nhân như sau : “Những ai phán xét, nói xấu anh chị em mình thì họ đích thực là kẻ giả hình, vì họ không đủ can đảm nhận ra các thiếu sót, lỗi lầm của bản thân mình”. Đức Giê-su trong Tin Mừng hôm nay cũng dạy các môn đệ : “Sao anh lại có thể nói với người anh em : "Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra", trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình ? Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em ! (Lc 6,42).

- Hãy xét đoán ý tốt cho tha nhân : Khi phê phán chỉ trích kết án một người nào là chúng ta đã biểu lộ sự ác cảm đối với họ. Trái lại, đối với những người có thiện cảm, chúng ta sẽ dễ dàng xét đoán khoan dung và bào chữa lỗi lầm cho họ. Do đó, chúng ta hãy xin Chúa gia tăng tình thương trong lòng chúng ta. Nhờ đó, chúng ta sẽ đối xử khoan dung và hóa giải được thù hận bằng sự quảng đại tha thứ. Biết lấy ơn báo oán để biến tha nhân nên bạn hữu của mình.

4. THẢO LUẬN :

Hiện tại có người nào đang thù ghét và hay phê phán nói xấu bạn, kể cả khi bạn làm điều tốt không ? Bạn sẽ làm gì để sống Lời Chúa dạy về sự quảng đại tha thứ và đối xử tốt để biến thù thành bạn ?

5. LỜI CẦU :

Lạy Chúa Giê-su. Xin giúp chúng con sống theo Lời Chúa là “Lời có ích lợi cho việc dạy dỗ, biện bác, sửa trị và rèn luyện trong công chính : để người của Thiên Chúa trở nên trọn hảo và sẵn sàng thực hiện mọi việc lành” (2 Tm 1,16–17); Xin cho chúng con có đôi mắt của Chúa, để nhìn anh  em như một hồng ân và là quà tặng của Chúa ban cho; Xin ban cho chúng con trái tim của Chúa, để chúng con luôn sống yêu thương với lòng bao dung tha thứ và biết xót thương tha nhân. Cuối cùng xin cho chúng con học nơi Chúa sự hiền lành và khiêm nhường trong lòng để chúng con nên chứng nhân cho tình thương của Chúa trước mặt người đời. Amen.

LM ĐAN VINH - HHTM