Suy Niệm Lời Chúa Chúa Nhật Tuần VIII Thường Niên Năm C
ĐỪNG XÉT ĐOÁN ĐỂ KHỎI BỊ THIÊN CHÚA ĐOÁN XÉT
I. HỌC LỜI CHÚA
1. TIN MỪNG: Lc 6, 39-45
39 Đức
Giê-su còn kể cho môn đệ dụ ngôn này: "Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào
cả hai lại không sa xuống hố? 40 Học trò không hơn thầy, có học hết chữ
cũng chỉ bằng thầy mà thôi.41 Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người
anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới?42 Sao
anh lại có thể nói với người anh em: "Này anh, hãy để tôi lấy cái rác
trong con mắt anh ra", trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong
con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã,
rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em! 43 "Không
có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả
tốt.44 Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả,
trong bụi rậm, làm gì hái được nho!45 Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho
tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có
đầy, miệng mới nói ra.
2. Ý CHÍNH:
Trong Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su dạy
môn đệ 3 điều :
- Phải biết tự sửa lỗi của mình trước
khi sửa lỗi cho tha nhân.
- Xem quả biết cây: hành động của một
người sẽ chứng tỏ họ là người tốt hay kẻ xấu.
- Lòng người giống như một cái kho. Các
môn đệ Đức Giê-su cần đón nhận Lời Chúa trong lòng để từ đó phát sinh
những lời nói và việc làm tốt.
3. CHÚ THÍCH:
- C 39-40: +
Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố ? : Trong Tin
Mừng Mát-thêu (Mt 15, 14), câu “Mù sắt mù: này
nhắm đến các đầu mục dân Do thái là các Kinh sư và người Pha-ri-sêu,
là những người lãnh đạo tinh thần của dân nhưng đã bị thói kiêu căng, tự mãn
làm cho ra mù lòa, không còn phân biệt được trong Luật Mô-sê điều nào là
chính yếu điều nào là tùy phụ khi dạy dỗ dân chúng. Còn trong Tin
Mừng Lu-ca, câu này nhằm dạy các môn
đệ Đức Giê-su phải biết phân biệt trong tư tưởng lời nói và việc làm, đâu
là điều chính yếu đâu chỉ là tùy phụ để khỏi bị lầm lạc khi dẫn dắt tha
nhân. Những kẻ ăn nói khoác lác, giả đạo đức chỉ nhất thời lừa được một số
người nhẹ dạ dễ tin, nhưng sớm muộn rồi sẽ phải chuốc lấy hậu quả tai
hại khôn lường khi con người thật của họ
bị lộ ra.
- C 41-42: + Sao anh
thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính
mình thì lại không để ý tới ? : Người ta thường keo kiệt trong lời khen,
nhưng lại rộng rãi trong lời chê. Một trong những tội con người thường vấp
phạm là thích xét đoán ý trái và kết án tha nhân. Môn đệ cần tránh
"bới lông tìm vết" để phê phán các khuyết điểm nhỏ bé như cái
rác nơi mắt anh em. Nhưng cần ý thức về "cái đà" kiêu căng tự
mãn, thói đạo đức giả nơi bản thân để tu sửa, hầu mắt mình nên trong
sáng trước khi sửa lỗi anh em.
- C 43-45: + "Không
có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả
tốt: Các
môn đệ chỉ sinh ra hoa trái tốt đẹp, nếu năng suy niệm và thực hành Lời
Chúa. Những ai có tính ích kỷ kiêu ngạo thường hay xét đoán ý trái, kết
án tha nhân. Sớm muộn họ cũng sẽ bị chết trong bóng tối gian ác của
lòng mình. + Thật vậy, xem quả thì biết cây: Người tốt sẽ chứng tỏ sự
tốt lành của mình qua hành động bên ngoài. + Người tốt thì lấy ra cái tốt từ
kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng
có đầy, miệng mới nói ra: Tư
tưởng chứa đầy trong lòng sẽ
phát lộ ra qua lời nói và hành động, nên người ta chỉ cần dựa vào
lời nói việc làm của một người mà nhận biết họ có phải là môn đệ
đích thực của Đức Giê-su hay không.
4. CÂU HỎI: 1) Hai câu “Mù dắt mù” của Đức Giê-su
trong Tin Mừng Mát-thêu và Lu-ca nhắm tới những đối tượng nào ? 2) Khi
nói “Cái rác trong mắt anh em” và “Cái xà trong mắt của mình”, Đức
Giê-su muốn dạy môn đệ điều gì trong giao tiếp xã hội ? 3) Để lời
nói việc làm có thể phát sinh hoa trái tốt đẹp thì người ta cần
phải làm gì ?
II. SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA: Chúa phán: “Sao anh thấy cái rác
trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại
không để ý tới ? Sao anh lại có thể nói với người anh em: "Này anh,
hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra", trong khi chính mình lại
không thấy cái xà trong con mắt của mình ? Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra
khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh
em !” (Lc 6, 41-42).
2. CÂU CHUYỆN:
1) HẬU QUẢ
TAI HẠI CỦA KẺ NÓI HAY NHƯNG
LÀM KHÔNG HAY:
Triệu Quát là con trai của Triệu Xa - một
danh tướng thời Chiến Quốc. Thời trai trẻ anh để tâm nghiên cứu học hỏi rất
nhiều binh thư. Là một người thông minh, lại có năng khiếu về các đề tài
quân sự, nên Quát thường chiến thắng trong các cuộc tranh luận, kể cả với
cha anh là Triệu Xa. Từ đó Triệu Quát sinh ra kiêu ngạo, cho mình là người
giỏi nhất thiên hạ. Tuy nhiên ông bố Triệu Xa của anh lại rất lo cho tương
lai của con trai mình. Ông đánh giá Triệu Quát chỉ là hạng người ăn nói
giảo hoạt thích nói thánh nói tướng, Ông còn nói: "Sau này nước
Triệu không nên cho nó cầm quân, kẻo nó sẽ làm cho quân đội bị đại
bại".
Quả thật, về sau khi quân Tần kéo sang
xâm lược nước Triệu, vua nước Triệu cử Triệu Quát thay Liêm Pha làm đại
tướng chỉ huy chống lại quân địch. Lạn Tương Như dù đang ốm cũng lên
tiếng phản đối như sau : "Triệu Quát chẳng qua chỉ là thứ mọt
sách và không có kinh nghiệm vận dụng binh pháp vào thực tế, nên không
thể chỉ huy ngoài mặt trận được". Mẹ của Triệu Quát cũng đến xin
vua Triệu đừng cho Quát làm đại tướng. Nhưng vua Triệu không nghe, vẫn cử
Triệu Quát ra tiền tuyến nghênh địch. Hậu quả là 40 vạn quân Triệu chỉ trong
thời gian ngắn đã bị quân Tần đánh bại và bị tiêu diệt hoàn toàn, bản
thân Triệu Quát cũng bị chết thảm.
Cha mẹ của Triệu Quát đã
hiểu rõ con trai mình không thể đảm nhận được việc lớn điều binh khiển
tướng. Nhưng vua Triệu lại cố chấp khi chỉ dựa vào lời nói của Triệu
Quát để đánh giá anh là bậc kỳ tài trong thiên hạ và trao cho anh trách
nhiệm lớn thống lĩnh quân đội. Kết quả không chỉ Triệu Quát bị hại mà còn
liên quan đến tính mạng của 40 vạn quân. “Mù dắt mù” thì việc bị “lăn cù
xuống hố” chỉ là chuyện sớm hay muộn mà thôi.
2) HÃY SỬA LỖI MÌNH TRƯỚC KHI SỬA LỖI ANH
EM:
Trong một tu viện kia có một tu sĩ trẻ
đã phạm một tội nặng, lập tức các tu sĩ trong cộng đoàn liền họp nhau
lại để kết tội anh ta. Họ cử người đi trình báo sự việc với Bề Trên
và mời ngài đứng ra làm quan tòa xét xử. Bề Trên liền đeo một túi
cát sau lưng, trên túi có nhiều lỗ thủng đi đến nhà hội. Trên đường đi
đến đâu đều có nhiều cát từ túi cát đeo sau lưng bị rơi vãi. Khi có
người thắc mắc tại sao lại để cát rơi như vậy thì được bề trên trả
lời : "Tôi cũng là người có nhiều tội lỗi mà không tự nhận
biết, đang khi mọi người chung quanh đều thấy. Thế mà anh em lại bảo tôi
làm quan tòa kết tội một người anh em sao !" Nghe vậy, các tu sĩ
trong cộng đoàn đều thấy xấu hổ và bỏ ý định muốn kết án anh tu sĩ trẻ
mà chỉ yêu cầu anh ta sửa lỗi.
Ai trong chúng ta cũng có
thói hay xét đoán và kết án tha nhân. Nhưng Đức Giêsu lại dạy chúng ta
“đừng xét đoán để khỏi bị Thiên Chúa đoán xét. Đừng kết án để
khỏi bị Thiên Chúa kết án”. Để có thể sửa lỗi anh em thì trước hết
phải khiêm tốn nhận biết tình trạng tội lỗi của mình để tu sửa,
giống như lấy đi cái xà ra khỏi mắt mình, rồi mới thấy rõ để lấy
cái rác ra khỏi mắt người anh em.
3) CẦN NĂNG XÉT MÌNH VÀ QUYẾT TÂM SÁM HỐI
ĐỂ NGÀY MỘT HOÀN THIỆN HƠN:
Một người kia có thói quen hút thuốc và
trong nhà có nuôi một con vẹt làm thú cưng. Một ngày kia anh thấy con vẹt
của anh cứ ho khù khụ. Anh liền mang con vẹt đến bác sĩ thú y xin chữa
bệnh ho cho con vẹt. Sau khi khám kỹ, bác sĩ tuyên bố con vẹt không bị bệnh
gì cả. Sở dĩ nó ho khù khụ là do bắt chước những cơn ho khù khụ của ông
chủ. Bấy giờ người ấy mới biết mình đang bị bệnh ho chứ không phải con
vẹt. Từ khi anh quyết tâm cai thuốc và uống thuốc chữa trị hết bệnh
ho, thì con vẹt của anh cũng không còn ho khù khụ như trước nữa !
Những kẻ đạo đức giả
thường hay lên mặt phê bình sửa lỗi người khác, còn người đạo đức thực
sự sẽ khiêm tốn tự kiểm để tìm ra các thói hư của mình mà tu sửa
nên hoàn thiện hơn.
4) NGUYÊN NHÂN ĐỔI ĐỜI CỦA CON TÊ GIÁC:
Ngày xưa có một chú tê giác luôn nghĩ
mình có khuôn mặt đẹp nên thường chê khuyết điểm của các con vật khác,
nhất là các con có sừng trên đầu. Thế nhưng tê giác lại không biết rằng
chính nó cũng đang có một cái sừng mọc trên mũi khiến mặt nó trông thật
xấu xí. Các con vật khác tuy biết điều này, nhưng không con nào dám nói
sự thật cho tê giác biết.
Một hôm, tê giác đang uống nước ở một
dòng suối thì nghe thấy lũ chim chích choè đang thi nhau hót líu lo trên
cành cây gần đó. Tê giác rất bực bội nên ra oai thét to : "Lũ
chim xấu xa kia có câm miệng đi không ? Chúng bay không thấy ông đang uống
nước đây sao ?". Lũ chim chích choè không chịu thua, con chim đầu
đàn liền cãi lại : "Bộ ông nghĩ ông đẹp lắm sao ? Ông thử soi
mặt mình trên mặt nước thì sẽ biết". Tê giác nghĩ bụng : "Soi
thì soi. Ai mà không biết ta có khuôn mặt đẹp nhất". Nhưng khi nhìn
xuống mặt nước, tê giác nhà ta giật mình khi thấy một chiếc sừng quái dị đang
nằm chình ình ngay trên mũi mình. Khi biết mình còn xấu hơn nhiều con vật
có sừng khác, tê giác mang mặc cảm xấu hổ. Từ đó, mỗi khi di chuyển, nó
luôn cúi gằm mặt xuống đất và ẩn nấp trong các lùm cây, không muốn chường
mặt ra cho các con vật khác xem thấy. Nhưng do không thể trốn mãi được vì
ngày nào cũng phải ra dòng suối uống nước và phải đi kiếm thức ăn.
Cuối cùng nó đành chấp nhận sự thật về khuôn mặt xấu xí có sừng
của mình để sẵn sàng đối diện với các con vật khác. Cũng từ ngày đó,
tê giác kiêu hãnh ưa chỉ trích trước đây đã biến thành anh tê giác rất
hiền hòa dễ thương.
Tê giác trong câu chuyện
trên đã thay đổi nên tốt nhờ biết chấp nhận sự thật của mình để không lên
mặt phê phán các loài vật khác theo suy nghĩ chủ quan của mình. Nhờ
đó nó cũng bỏ đi mặc cảm tự ti, để sẵn sàng gặp gỡ tiếp xũc với
các loài vật khác.
3. SUY NIỆM:
1) PHẢI TRÁNH BỆNH MÙ TÂM LINH:
“Mù dắt mù, cả hai sẽ lăn cù xuống hố” là
một thực tế thường xảy ra trong cuộc sông. Vì thế người mù luôn cần được
người sáng mắt trợ giúp để đi đúng hướng và không bị vấp ngã hay đi
lạc. Về mặt tâm linh người mù tâm hồn sẽ dễ quyết định sai lạc không
những gây hại cho bản thân mà còn tác hại khôn lường cho xã hội. Tuy
nhiên, thực tế vẫn có nhiều người mù tâm linh lại không nhận ra mình
đang bị mù. Chính do thói xấu tự mãn kiêu ngạo khiến người ta luôn coi mình
là trung tâm, suy nghĩ của mình là chân lý, và đánh giá người khác theo tầm
nhìn hạn hẹp của mình. Đây chính là nguyên nhân gây ra bao nỗi đau khổ
cho nhân loại. Về mặt xã hội, những kẻ mù tâm linh “hữu tài vô hạnh” thường
trở thành những quan tham, những kẻ độc tài gây bao đau thương cho tha nhân.
2) PHẢI TRÁNH XÉT ĐOÁN Ý TRÁI CHO NGƯỜI
KHÁC:
"Sao anh thấy cái rác trong mắt anh
em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý
tới" (Lc 6, 41). Người ta thường hà
tiện trong lời khen, nhưng lại quảng đại trong lời chê. Có thể nói một trong
những tội con người thường sai phạm là thói hay xét đoán, nghĩ xấu, nghĩ
quấy cho người khác, nhất là cho những kẻ mình không ưa.
Người xưa có câu : "Việc
người thì sáng, việc mình thì quáng", nên việc nhìn lại bản thân để
tự kiểm cần phải làm hằng ngày đối với các người tín hữu, nhất là những
ai đang giữ vị trí lãnh đạo, có sứ mệnh hướng dẫn các tâm hồn. Chúng ta hãy
bắt chước thánh Au-gút-ti-nô dâng lời cầu nguyện như sau:
"Lạy Chúa Giêsu, xin cho con biết
Chúa, xin cho con biết con".
Xin Chúa cho con:
Biết mình cũng yếu hèn và hay sai lỗi,
để con không lên mặt xét đoán và kết án anh em.
Biết mình hay che đậy và giả hình, để sẵn
sàng cảm thông và bỏ qua lỗi lầm của kẻ khác.
Biết mình thích được khen khi làm được việc
tốt, để con năng khen ngợi động viên người khác.
3) HÃY TỰ SỬA LỖI MÌNH TRƯỚC KHI SỬA LỖI
ANH EM:
Người ta thường dễ phát hiện các khuyết điểm lỗi lầm dù
nhỏ bé của người khác mà khó nhận ra sai lỗi lớn lao của mình. Nguyên
nhân là do chúng ta có thói ích kỷ tự mãn nên bị mù quáng và hay xét
đoán kết án anh em.
Lời Chúa hôm nay dạy chúng ta: Đừng
vội kết án tha nhân vì chính mình cũng có đầy khuyết điểm, như người
xưa dạy: “Chân mình những lấm bê bê, lại cầm bó đuốc mà rê chân
người”. Tuy nhiên nếu là người giữ địa vị lãnh đạo trong gia đình, học
đường hoặc xã hội, có trách nhiệm giữ gìn kỷ cương, thì chúng ta cũng
cần sửa dạy những người sai lỗi. Khi đó để lời sửa dạy có sức thuyết
phục và đạt kết quả, đòi chúng ta phải sửa mình trước khi răn dạy kẻ
khác.
Một nhà thần bí Ấn độ đã phát biểu kinh
nghiệm của mình như sau: "Tôi là một nhà cách mạng khi còn trẻ, và tất
cả những gì tôi cầu với Chúa là : "Lạy Chúa, xin cho con quyền lực để
con cải tạo thế giới ngày một nên tốt hơn". Rôì khi tới tuổi trung niên,
tôi nhận ra rằng nửa cuộc đời đã qua đi rồi mà tôi vẫn chưa cải tạo được
thế giới, nên tôi đã đổi lại lời cầu : "Lạy Chúa, xin cho con
hoán cải những người con có dịp tiếp xúc”. Bây giờ tôi đã về già và sắp kết
thúc cuộc đời, tôi thấy mình cũng vẫn chưa biến đổi được một ai, nên
cảm thấy mình thật khờ dại. Vì thế tôi lại thay đổi lời cầu như sau:
"Lạy Chúa, xin cho con được ơn hoán cải chính mình con". Giả như
ngay từ khi còn trẻ tôi đã ý thức về sự bất lực của mình như thế,
thì tôi đã không uổng phí cả cuộc đời cách vô ích mà sẽ tập trung để
cải tạo bắt đầu từ chính bản thân trước".
4) CHÚNG TÔI PHẢI LÀM GÌ ?:
Trong cuộc sống, chúng ta thường hay phán
xét người khác bằng lời nói, cử chỉ thái độ và luôn đánh giá không tốt
về họ. Nhất là những khi chuyện trò với bè bạn, chúng ta thường khoe thành
tích của bản thân hay người thân để tự đề cao mình hay đề cao gia đình
mình và thường chê trách những người tự nhiên ta có ác cảm. Về vấn
đề này, Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đã dạy: “Những ai phán xét anh chị em
mình, nói xấu anh chị em mình thì họ chính là kẻ giả hình. Vì họ không đủ can
đảm nhìn lại những thiếu sót, lỗi lầm của bản thân mình”. Đức Giê-su trong
cũng dạy các tín hữu: “Sao ngươi nhìn thấy cái rác trong mắt anh em, còn
cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy?… Hãy lấy cái đà ra khỏi mắt
mình trước đã, rồi bấy giờ ngươi sẽ trông rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em
ngươi”.
Khi phê phán chỉ trích, kết án một
người nào đó là chúng ta đã biểu lộ sự ác cảm thù ghét họ. Những
người có tình yêu thương sẽ không xét đoán ý trái hoặc kết tội
người mình yêu thương, nhưng sẽ biểu lộ sự khoan dung tha thứ, sẽ luôn xét
đoán ý tốt, trở thành luật sư bào chữa lỗi lầm thay vì làm công tố
viên buộc tội cho họ, Để luôn xét đoán ý tốt cho tha nhân, chúng ta
hãy xin Chúa gia tăng tình thương trong lòng chúng ta. Nhờ đó, chúng ta
sẽ đối xử khoan dung nhân hậu với những kẻ thù ghét mình để xóa bỏ
thù hận, biến thù thành bạn của mình.
4. THẢO LUẬN:
Để chu toàn sứ mạng loan báo Tin
Mừng, Đức Phao-lô Đệ Lục đã nói: “Con người ngày nay thích nghe nhân
chứng hơn thầy dạy. Nếu họ có nghe thầy dạy là vì thầy dạy cũng
là chứng nhân”. Trong những ngày này chúng ta sẽ làm gì để đem Chúa
đến với anh em lương dân ?
5. LỜI CẦU:
Lạy Chúa Giê-su. Xin giúp con thực hành Lời
Chúa trong thư thánh Phao-lô: “Lời có ích lợi cho việc dạy dỗ, biện bác, sửa
trị và rèn luyện trong công chính: để người của Thiên Chúa trở nên trọn hảo và
sẵn sàng thực hiện mọi việc lành.” (2 Tm 1, 16–17); Xin
cho con có đôi mắt của Chúa, để con nhìn anh em như là hồng ân và là quà
tặng Chúa ban; Xin cho con có trái tim của Chúa, để sống yêu thương
với lòng bao dung tha thứ và biết xót thương tha nhân. Và cuối cùng
xin cho con học nơi Chúa sự hiền lành và khiêm nhường trong lòng để con
nên chứng nhân cho tình thương của Chúa trước mặt người đời. Amen.
LM
ĐAN VINH – HHTM