CHỦ NHẬT 30 THƯỜNG NIÊN B

Đâu là con đường Đức Tin? Trước tiên đó là nhận thức sự khó nghèo và bần cùng của mình. Sự nhận thức ấy mở ra ước muốn gặp gỡ Đấng có thể lấp đầy mọi khoảng trống. Đấng đó là Chúa Giê su, Ngài sẽ đến và hiện diện trong cuộc sống chúng ta. Rồi chúng ta còn cần phải chiến đấu chống lại sự thống trị của môi trường chung quanh, của thế giới tội lỗi đang tìm mọi cách để lôi kéo chúng ta xa lìa con đường mà chúng ta đã chọn lựa.

Sách Tiên tri Giê rê mia:

Trong những lời sấm an ủi, Giê-rê-mi-a bảy tỏ niềm hân hoan trước ơn Cứu độ mà Thiên Chúa đã dọn sẵn cho Dân Người đang lâm cơn nguy biến, vì bị lưu đày. Trước lòng thống hối của họ, Thiên Chúa tha thứ và muốn gọi họ trở về đất hứa. Thiên Chúa vẫn luôn luôn trung thành với Giao Ước của Người: tất đều được mời gọi hưởng niềm Vui.

Thánh vịnh  125:

Thánh vịnh nầy được xếp vào lọai ‘Thánh vịnh lên đền’, được hát lên khi các đoàn hành hương trẩy hội tiến về Giê ru sa lem vào những dịp lễ lớn. Thánh vịnh nầy tưởng nhớ cuộc Trở về của những người bị lưu đày.

Thư Do thái:

Bản văn chúng ta đọc hôm nay dường như không nằm trong đường hướng ý tưởng các bản băn Phụng vụ khác. Nó cho thấy chức thượng tế Đức Ki tô khác hẳn với chức tư tế của các Thầy Lê vi như thế nào, dù cả hai đều thi hành một chức năng như nhau: là Thượng tế, tức là trở thành người trung gian, chiếc cầu nối giữa Thiên Chúa và con người. Đức Ki tô đã thực hiện một cách mĩ mãn sứ vụ của mình khi trở thành nơi gặp gỡ quyết định giữa Thiên Chúa và loài người trong chính bản thân.

Tin mừng: Mc 10,46b-52

NGỮ CẢNH

Cùng với trình thuật phép lạ chữa lành người mù Giê-ri-khô nầy, Mác cô kết thúc phân đoạn trung tâm sách Tin Mừng bắt đầu từ 8,27 đến 10,52 và khởi đầu một phân đoạn mới.

Mở đầu bằng câu 46, Mác cô nói rằng khi ra khỏi thành Giêrikhô, có các môn đệ và một đám đông đi theo Chúa Giê su. Rồi ở câu 52 kết thúc, tác giả cho biết anh mù khi được sáng mắt, đã “đi theo Ngài trên con đường Ngài đi”. Do vậy, trình thuật nầy đề cao việc người môn đệ đi theo Chúa Giê su. Anh mù được sáng mắt trở thành người môn đệ mẫu mực, và phép lạ đã thực hiện một sự thay đổi nền tảng nơi người muốn thực sự đi theo Chúa Giê su.

TÌM HIỂU

Đến thành Giê-ri-khô: cả ba tin mừng nhất lãm đều có nhắc tới chặng dừng chân ở Giêrikhô trên hành trình tiến về Giêrusalem. Theo lịch trình của Mác cô thì Chúa Giê su và nhóm Mười hai từ bờ bên kia sông Giorđanô đến đó (10,1). Trong khi Mác cô đặt trình thuật nầy vào lúc Chúa Giê su vừa đến Giêrikhô, thì Mát thêu đặt phép lạ khi Chúa Giê su và nhóm môn đệ ra khỏi thành Giêrikhô.

Ba-ti-mê: Khác với các tác giả khác, Mác cô cho biết tên và nghề nghiệp của người mù.

Con Vua Đa vít: đây là tước hiệu Thiên sai bình dân gán cho Chúa Giê su báo trước lời tung hô của quần chúng khi Người vinh hiển tiến vào thành Giêrusalem (Mc 11,10). Đây là lần đầu tiên Chúa Giê su được gọi là Con Vua Đa vít trong Mác cô, là tin mừng không chép lại  gia phả của Chúa Giê su, cũng không nói đến Bết lê hem, kinh thành của Vua Đa vít nơi Người giáng sinh.

Nhiều người: chúng ta nên chú ý đến tính cách rất linh động, nhiều màu sắc trong trình thuật (đám đông người chung quanh, tiếng kêu lặp lại nhiều lần của Batimê, ngưòi mù quẳng chiếc áo choàng của mình và chạy đến Chúa Giê su), như vẫn thường thấy trong nhiều trình thuật của Mác cô (đặc biệt x. 5,21-43; 9,14-27).

Người ta gọi anh mù: câu 49 và 50 đặc biệt của Mác cô, tạo cho trình thuật một hoạt cảnh sống động như thật.

Thưa Thầy (Rabbôni): cách gọi nầy đặc biệt trong Mác cô mới có (Mt và Lc chỉ có cách gọi: Lạy Thầy) (x. Mc thích để nguyên ngữ Aram: 5,41; 7,34). Tiếng ấy có nghĩa là Thầy ơi giống như Rabbi (9,5) nhưng có vẻ thân mật hơn. Gioan thì đặt lời nầy trong miệng của Maria Mađalêna khi nhận ra Chúa phục sinh (Ga 20,16).

Lòng tin của anh đã cứu anh!: ngoại trừ ở đây, kiểu nói chỉ xuất hiện trong Mc thêm một lần nữa ở 5,34. Nhờ vào lòng tin của mình, Batimê được chữa lành và được cứu độ ngay tức khắc.

Tức khắc: kiểu nói Mác cô ưa dùng (x: 1,12.20; 2.12; 5,30) làm nổi bật  quyền năng chữa bệnh siêu phàm của Chúa Giê su (so với trường hợp chữa lành không xảy ra tức thì được kể lại trong 8,22-26).

Đi theo Người trên con đường Người đi: Anh mù nhận ra Chúa Giê su như là Con Vua Đa vít, lấy lại thị giác và ngay liền đó đi theo Người như một người môn đệ (1,18;2,14). Con đường là một chủ đề đặc biệt xuyên suốt đoạn 8,22-10,52. Xem 8,27; 9,33; vv..

SỨ ĐIỆP

Bài tin mừng hôm nay rất quen thuộc đến nỗi gần như ai cũng thuộc lòng. Nhưng nếu đọc như một câu truyện bình thường, chúng ta dễ dàng bỏ qua điều cốt yếu. Thật vậy, nó chứa đựng một tin mừng cho mọi người chúng ta hôm nay, và mời gọi mọi người phải khám phá. Thánh Mác cô nói với chúng ta về một người hành khất mù lòa ngồi bên vệ đường dẫn ra thành Giê-ri-cô. Anh ta ngồi im bất động tránh xa những người qua đường. Sự tàn tật của anh đã lấy khỏi anh hạnh phúc đích thực. Trong cảnh cô đơn cùng cực ấy anh đã cố kêu cứu với Chúa Giê su: “Lạy Chúa Giêsu, con vua Đa vít, xin thương xót tôi”.

Bartimê là một trong những người may mắn được Chúa Giê su cứu chữa. Nhưng mỗi người trong chúng ta có thể đặt câu hỏi: Một người mù được Chúa Giê su chữa lành cách đây 20 thế kỉ thì tốt cho anh ta, chứ có  liên can gì đến tôi đâu! Ngày nào, truyền hình cũng chuyển đến cho chúng ta những hình ảnh thời sự buồn thảm. Chưa đủ hay sao mà tin mừng hôm nay còn nói với chúng ta về một cuộc đời bất hạnh như thế! Người ta tự hỏi nếu chọn những vấn đền thực tế hơn với đời sống chúng ta có tốt hơn không?

Thế mà Lời Chúa lại muốn chúng ta lắng nghe thì sao? Bartimê, chính là hiện thân nơi mỗi người chúng ta. Người mù, là chính chúng ta. Biết bao lần chúng ta mù lòa trước các dấu hiệu hiện diện của Thiên Chúa, như một nụ cười, một tình thân ái. Rồi bản thân chúng ta cũng vậy, nhiều khi chúng ta có cảm tưởng: “Tôi không biết mình đang ở đâu. Tôi đang mất phương hướng. Tôi không còn thấy rõ nữa. Có nhiều người tôi không muốn thấy mặt, như gia đình hay một người lân cận nào đó. Vậy là rõ ràng có nhiều điều khiến chúng ta mù lòa trong cuộc sống.

Tin mừng cho biết, người mù cũng là người ăn xin. Và người ăn xin cũng là mỗi người trong chúng ta. Hoặc đúng hơn, chúng ta phải là người ăn xin. Đây không phải là chìa tay xin của bố thí. Kiểu ăn xin mà chúng ta phải mơ ước là mở rộng tâm hồn và sẵn sàng đưa tay về phía Thiên Chúa để khỏi phải cam chịu kiếp sống mù lòa. Đó là kiểu ăn xin các mối phúc mà chúng ta đã nghe trong lễ Các Thánh: Phúc cho những ai nghèo khó trong tâm hồn, những ai hòan tòan hướng về phía Chúa và rộng mở trước tình yêu phong phú của Người. Những người đó sẽ được no thỏa.

Những người chung quanh to nhỏ với nhau thế nào mà Ba-ti-mê đã nghe được, và anh biết Đức Giê su Nagia rét sắp đi ngang qua đó. Ngày hôm nay cũng thế, Chúa Giê-su cũng còn đi ngang qua trên các nẻo đường chúng ta đi. Chúng ta nghe tiếng bước chân Ngài nhưng không nhìn thấy Ngài. Ngài hiện diện nơi Ngài được loan báo, ở mọi nơi người ta họp nhau để cầu nguyện, để lắng nghe và nói về Ngài.

Tiếc thay, nhiều khi chúng ta bỏ lở cơ hội gặp Ngài. Có thể vì hờ hửng, nhưng cũng có thể vì thiếu quan tâm. Như trong tin mừng hôm nay, có thể có những người bàn ra và làm cho chúng ta nản lòng, họ nói với chúng ta rằng đức tin vào Chúa Giê su Ki tô không còn cần thiết nữa. Nhiều khi chính thái độ và lời nói của chúng ta cũng cản trở những người tìm kiếm Chúa.

Bất chấp tất cả những khó khăn đó, Ba-ti-mê vất áo choàng, hớn hở chạy đến quì dưới chân Chúa Giê-su, và tin tưởng kêu lên: “Lạy Chúa, xin làm cho con được thấy!”. Thỉnh thoảng chúng ta không biết làm thế nào để cầu nguyện, dù là rất đơn giản. Chỉ cần theo gương Ba-ti-mê, nói với Chúa ước muốn được thấy, ước muốn nhìn thấy thực tại thế gian qua ánh sáng tin mừng, ước muốn được thấy những thực tại của cuộc sống như Thiên Chúa thấy, ước muốn thấy những người chung quanh chúng ta với cái nhìn của chính Chúa Giê su. Vâng, lạy Chúa, xin làm cho con được trông thấy!

Rồi chúng ta nghe Chúa Giê su nói: “Hãy đi, đức tin con đã cứu con!”. Ba-ti-mê được Chúa Giê-su chữa lành. Thay vì bình an quay trở về nhà mình, anh ta lên đường theo Chúa Giê su. Điều đó có nghĩa là không những anh được chữa lành mà còn được cứu độ nữa. Cuộc gặp gỡ với Chúa Giê su đã mang lại một ý nghĩa mới cho đời sống của anh. Khi gặp Đức Ki tô và nhận ra tình yêu của Ngài, người ta không có thể làm gì khác hơn là đi theo Ngài. Cuộc gặp gỡ ấy đưa chúng ta đến tiếp xúc với Thiên Chúa Cha. Và chính nhờ Chúa Giê su mà chúng ta đến cùng Cha, vì Ngài là đường và ánh sáng của chúng ta.

Tin mừng của Chủ nhật hôm nay là ơn cứu độ được hoàn thành trong Chúa Giê su Ki tô, và hoàn toàn do ân sủng của Thiên Chúa. Cũng như đối với Ba-ti-mê, chúng ta chỉ cần đứng dậy gặp Ngài đang đến. Ơn cứu độ được thực hiện một lần, nhưng Thiên Chúa không muốn cứu chúng ta mà không có chúng ta. Ngài ban cho chúng ta vinh dự được cộng tác với Ngài. Trong Tiệc Thánh Thể, chúng ta gặp gỡ Chúa Giê su tự hiến ban cho tất cả mọi người. Khi ban cho chúng ta cuộc sống nhân loại và thần linh, Ngài chữa lành chúng ta khỏi tội lỗi khiến chúng ta mù lòa. Vả cũng như Ba-ti-mê, chúng ta có thể đi theo Ngài trong cuộc sống hằng ngày và làm chứng cho niềm hi vọng đang linh hoạt chúng ta nơi những người sống chung quanh.

ĐÀO SÂU

1. HỎI: Bài đọc thứ nhất nói về điều gì?

THƯA: Bài đọc là lời sấm an ủi tiên tri Giê-rê-mi-a gởi đến dân Israên đang bị lưu đày ở Babylone đang mất dần niềm hi vọng vào Thiên Chúa vì phải đối đầu với bao nỗi thống khổ nơi đất khách quê người. Tiên tri an ủi họ, củng cố niềm tin của họ và mời gọi họ hãy vui lên vì ngày trở về quê hương đã gần. Đó sẽ là ngày đại hội Thiên Chúa là Cha sẽ qui tụ mọi con cái It-ra-ên tản mát khắp nơi về. 

2. HỎI: Giê-ri-khô ở đâu?

THƯA: Giê-ri-khô ở cách Giê-ru-sa-lem 25 km về phía đông bắc và cách sông Gióc-đa-nô 8 km. Chúa Giê su và các môn đệ đang trên đường lên Giê-ru-sa-lem lần chót. Sau khi loan báo cuộc khổ nạn lần thứ ba (10,32-34), Ngài dạy họ bài học phục vụ (41-45) khi nghe lời của hai con ông Giê-bê-đê xin được chỉa sẻ vinh quang  (35-40). Sau đó, Ngài và các môn đệ rời thành Giê-ri-khô trực chỉ lên Giê-ru-sa-lem. Trên đường, các ngài đã gặp người mù.

3. HỎI: Việc đề cập đến tên của người mù và cha của anh ta có ý nghĩa gì không?

THƯA: Có, việc Mác cô sau nhiều năm vẫn còn nhớ rõ tên của họ cho thấy rằng sau cuộc Khổ Nạn và Phục Sinh của Chúa Giê su, họ trở thành nhân vật danh tiếng nhất định trong cộng đồng Kitô hữu non trẻ. Thật hợp lý để nghĩ rằng những ai đã nhận được một phép lạ chữa lành từ Chúa Giêsu và sau đó gia nhập vào Kitô giáo, thường được mời làm chứng về ​​kinh nghiệm mãnh liệt và kỳ diệu của họ về Chúa Kitô.

4. HỎI: Tại sao Ba-ti-mê kêu lớn: “Lạy Con Vua Đa-vít..” ?

THƯA: Ông kêu lên như thế vì nhận ra Chúa Giêsu là Đấng Cứu Thế, thuộc dòng dõi Đavít, và tuyên xưng niềm tin ấy bằng một tước hiệu Ki tô là Con Vua Đa vít. Như thế, đây là lần đầu tiên Chúa Giêsu được gọi là với danh hiệu thiên sai và lần đầu tiên từ một người không phải là ông Phê-rô.

5. HỎI: Tại sao đám đông của những người theo Chúa Giêsu quát người mù bảo anh ta im đi?

THƯA: Bởi vì đối với người Do Thái, mù lòa bị coi là sự chúc dữ của Thiên Chúa nên họ không cho phép người mù có một liên lạc nào với Chúa Giê su, dù là bằng tiếng kêu lớn từ đằng xa. Cũng có thể theo một số người đi theo Chúa Giêsu, sự hiện diện của một kẻ mù ăn xin, kẻ bị Thiên Chúa nguyền rủa sẽ phá hỏng cuộc khải hoàn của Chúa Giê-su vào Giê-ru-sa-lem.

6. HỎI: Câu: “Anh mù liền vất áo choàng lại, đứng phắt dậy mà đến gần Chúa Giê-su” có ý nghĩa gì?

THƯA: Câu ấy không chỉ mô tả phản ứng mừng rỡ của anh mù vửa được Chúa Giê su cho gọi anh ta đến. Thánh Mác cô còn muốn truyền cho chúng ta một thông điệp sâu sắc hơn. Đối với anh ta, một người mù và là một người nghèo, chiếc áo khoác là tất cả gia tài, là tài sản quí giá nhất mà anh ta có. Do đó, hình ảnh ấy mô tả một người bỏ lại tất cả tài sản, tất cả những gì bảo đảm cho cuộc sống để vui mừng và quảng đại (nhảy) phó thác cho Chúa Giêsu

7. HỎI: Chắc chắn Chúa Giêsu đã biết anh mù muốn gì, tại sao Ngài còn hỏi: “Anh muốn ta làm gì cho anh?”?

THƯA: Chắc chắn là Chúa Giêsu đã biết điều mà anh mù muốn xin Ngài. Nhưng Ngài vẫn hỏi để tìm cách gợi lên đức tin của anh ta. Ngài muốn có một tương quan mật thiết với những người theo Ngài. Ngoài ra, Ngài cũng cố gắng hướng sự khổ đau của anh ta đến một kinh nghiệm của đức tin, biến đổi những đau đớn về thể chất hoặc tinh thần thành một giá trị, một nhân đức có thể giúp thực hiện cuộc sống cá nhân theo hình ảnh và giống như Thiên Chúa

8. HỎI: Chúa Giêsu nói: “Hãy đi, lòng tin của anh đã cứu anh”, tại sao Ngài không nói "lòng tin đã chữa lành anh?”?

THƯA: Bởi vì khi dùng thuật ngữ “cứu chữa” Chúa Giêsu muốn cho Ba-ti-mê hiểu rằng anh không chỉ đã nhận được sự chữa trị về thể xác, mà còn nhận được sự cứu độ thiêng liêng giúp anh trở thành một môn đệ của Vương quốc. Thật vậy, Chúa Giêsu đã không bảo anh hãy trở về nhà như đối với anh mù Bết-sai-đa, nhưng cho phép anh đi theo Ngài (“và anh đã đi theo Ngài trên đường Ngài đi”).

9. HỎI: Tại sao lần nầy Chúa Giê su không bảo người mù phải giữ im lặng về Ngài?

THƯA: Lần trước, Chúa Giê su chữa lành người mù ở Bết-sai-đa (c. 8), và dặn anh ta đừng nói với ai. Nhưng lần nầy, thì không có lời dặn đó. Giờ đây, ở lối vào thành Giê-ru-sa-lem, Chúa Giê chấp nhận cho người ta nhận ra Ngài là đấng Messia. Phép lạ chữa người mù là một bằng chứng cho thấy Ngài chính là Đấng Messia mà tiên tri Isaia đã loan báo về người Tôi tớ của Thiên Chúa (Is 42,6-7). Vì thế, mọi sự đã rõ ràng, không còn cần phải giữ bí mật về căn tính của Ngài nữa.

10. HỎI: Bài đọc một có liên hệ đến bài tin mừng không?

THƯA: Có. Trong bài đọc thứ nhất, tiên tri Giê-rê-mi-a đã loan báo rằng: “Đức Chúa đã cứu dân Người, số còn sót lại của Ítraên.. Trong chúng có kẻ đui, người què..” (x. Gr 31, 7-8). Hơn nữa, vào thời Chúa Giê su, lời sấm trên của Giê-rê-mi-a được coi như là lời loan báo Đấng Messia.