THỨ HAI TUẦN II PHỤC SINH
ƠN TÁI SINH
LỜI CHÚA: Ga 3, 1-8
1 Trong nhóm Pharisêu có một người tên là Nicôđêmô, một thủ lãnh của người Dothái.2 Ông đến gặp Đức Giêsu ban đêm. Ông nói với Người: “Thưa Thầy, chúng tôi biết: Thầy là một vị tôn sư được Thiên Chúa sai đến. Quả vậy chẳng ai làm được những dấu lạ Thầy làm, nếu Thiên Chúa không ở cùng người ấy”. 3Đức Giêsu trả lời: “Thật tôi bảo thật ông: không ai có thể thấy Nước Thiên Chúa nếu không được sinh ra một lần nữa bởi ơn trên”. 4 Ông Nicôđêmô thưa: “Một người đã già rồi, làm sao có thể sinh ra được? Chẳng lẽ người đó có thể trở vào lòng mẹ lần thứ hai để sinh ra sao?”5 Đức Giêsu đáp: “Thật tôi bảo thật ông: không ai có thể vào Nước Thiên Chúa, nếu không sinh ra bởi nước và Thần Khí. 6 Cái bởi xác thịt sinh ra là xác thịt; cái bởi Thần Khí sinh ra là thần khí.7 Ông đừng ngạc nhiên vì tôi đã nói: các ông cần phải được sinh ra một lần nữa bởi ơn trên. 8 Gió muốn thổi đâu thì thổi; ông nghe tiếng gió, nhưng không biết gió từ đâu đến và thổi đi đâu.Ai bởi Thần Khí mà sinh ra thì cũng vậy”.
SUY NIỆM
Trong mùa Phục Sinh, phụng vụ Giáo hội tiếp tục cho chúng ta suy niệm về sự sống lại của Chúa Giêsu. Qua cuộc khổ nạn và chịu chết trên thánh giá, Chúa Giêsu thực sự chiến thắng tử thần và tiến vào cuộc sống mới đầy vinh quang. Mầu nhiệm này đã được Người tiên báo nhiều lần cho các môn đệ và cho cả ông Nicôđêmô.
Khi Chúa Giêsu lên Giêrusalem mừng Lễ Vượt Qua, có đám đông dân chúng đi theohò reo chào đón và chen chúc nhau để nghe Người giảng dạy. Thấy vậy, các tư tế Đền Thờ, người Pharisêu và các chức sắc Dothái tỏ ý ghen ghét chống đối.Thế nhưng trong số họ có ông Nicôđêmô một người Pharisêu là thành viên của Thượng Hội Đồng đã đến gặp gỡ Đức Giêsu âm thầm vào ban đêm.
Bài Tin Mừng hôm nay là một trích đoạn nói về cuộc đối thoại giữa Đức Giêsu với ôngNicôđêmô.Ông gọi Đức Giêsu là “Thầy” và trân trọng tuyên xưng niềm tin của mình rằng: “Tôi biết Thầy là một vị tôn sư được Thiên Chúa sai đến” (c.2). Thấy ông Nicôđêmô có lòng khao khát nên Đức Giêsu mặc khải cho ông biết: “Thật tôi bảo thật ông: không ai có thể thấy Nước Thiên Chúa nếu không được sinh ra một lần nữa bởi ơn trên” (c.3). Điều này làm cho ông Nicôđêmô rất bối rối “Một người đã già rồi, làm sao có thể sinh ra được?Chẳng lẽ người đó có thể trở vào lòng mẹ lần thứ hai để sinh ra sao?” (c.4). Là một thủ lãnh người Dothái, chắc hẳn ông Nicôđêmô ít nhiều cũng am tường luật lệ phong tục Dothái và những mặc khải của Thiên Chúa trong Kinh Thánh, thế nhưng ông cảm thấy rất khó hiểu với việc sinh ra trong Thần Khí vì ông đang sống trong tình trạng “đêm tối đức tin”.
Sở dĩ ông Nicôđêmô không hiểu được vì ông còn đang dừng lại ở cái nhìn giới hạn của con người, ông chỉ nhìn thấy hiện tượng vật chất, những cái “có” và cái “không” ở trần gian. Đức Giêsu hướng ông nhìn lên tầm cao mới với sự soi rọi của ánh sáng mạc khải. Như một đứa trẻ sơ sinh phải hít thở không khí để có sự sống, con người phải hít thở hơi thở của Chúa qua sự tác động của Chúa Thánh Thầnđể được tái sinh trong vương quốc của Thiên Chúa.
Theo cách nhìn của Gioan, Đức Giêsu chính là mặc khải trọn vẹn về Chúa Cha, vì thế người nào tin nhận Đức Giêsu thì sẽ nhận biết được Chúa Cha.Ông Nicôđêmô rất đỗi ngạc nhiên về cách giải thích của Đức Giêsu, Người nói với ông về hơi gió nhẹ thoảng qua làn da, về tiếng thì thầm của gió thổi qua mà ta không thể nắm bắt được trong bàn tay, nhưng “Gió muốn thổi đâu thì thổi; ông nghe tiếng gió, nhưng không biết gió từ đâu đến và thổi đi đâu. Ai bởi Thần Khí mà sinh ra thì cũng vậy” (c.8).
Sứ mạng của Chúa Giêsu là đến để loan báo về Nước Thiên Chúa, về nhiệm cục cứu độ nhân loại. Chúng tacó thể nhận biết Thiên Chúa qua mạc khải, qua lời nói và việc làm của Đức Giêsu.Đồng thời việc nhận biết còn thể hiện qua việc thực hành và tuân giữ những lời Chúa Giêsu đã dạy.Theo cách nói của Giáo Hội, con người chỉ có thể nhận biết Thiên Chúa nhờ đức tin. Mà đức tin là một ân ban đến từ Thiên Chúa chứ không do con người thủ đắc. Vì thế muốn nhận biết Thiên Chúa, chúng ta cần có sự tác động của Thần Khí. Đức tin dẫn chúng ta bước vào cuộc sống mới thông phần với sự sống của Thiên Chúa. Tự thân chúng ta không thể tự mình làm được điều đó, chính Chúa Giêsu đưa chúng ta vào sự hiệp thông giữa Chúa Cha và Chúa Con qua sự tác động của Thánh Thần.
Cũng trong ý nghĩa ấy, Đức Giêsu khẳng định “Cái bởi xác thịt sinh ra là xác thịt; cái bởi Thần Khí sinh ra là thần khí” (c.6). Trong Kinh Thánh, “xác thịt” là một khái niệm chỉ những ý hướng xấu trái ngược với Thần Khí là sự thanh sạch và thánh thiện. Vì thế ai sống theo tính “xác thịt” là đi ngược với Thiên Chúa. “Xác thịt” là biểu hiện của thần dữ đầy tăm tối, là thế lực hằng lôi kéo con người xa lìa và chống lại Thiên Chúa.Giuđa Ítcariốt là một trong 12 môn đệ của Chúa Giêsu đã bị thần dữ chế ngự và điều khiển khiến ông bán đứng Thầy mình với 30 đồng bạc, cuối cùng ông cũng bán rẻ lương tâm và tự do của mình cho thần dữ.
Thánh sử Gioan là một tác giả khai triển rất rõ về khái niệm “ánh sáng” và “bóng tối” như hai thế lực tương phản luôn đối chọi và loại trừ nhau. Bóng tối chính là thế lực của satan, của sự dữ và chết chóc, nó luôn tìm cách tiêu diệt ánh sáng. Thế nhưng ánh sáng sẽ không thể bị che lấp bởi ánh sáng là biểu hiện của sự thiện, sự cao cả linh thánh nơi Thiên Chúa. Khởi đầu sách Tin Mừng Gioan, tác giả đã khẳng định “Lúc khởi đầu đã có Ngôi Lời. Ngôi Lời vẫn hướng về Thiên Chúa, và Ngôi Lời là Thiên Chúa…Điều đã được tạo thành ở nơi Người là sự sống, và sự sống là ánh sáng cho nhân loại. Ánh sáng chiếu soi trong bóng tối, và bóng tối đã không diệt được ánh sáng. Ngôi Lời là ánh sáng thật, ánh sáng đến thế gian và chiếu soi mọi người” (Ga 1, 1-2.5.9). Trong ý nghĩa ấy, Gioan giúp mỗi người chúng ta phải có một quyết định rõ rệt là “tin” hay “không tin”, là “bước đi trong ánh sáng” hay “ở lại trong bóng tối”. Bước theo ánh sáng là sống theo sự hướng dẫn của Thần Khí, là yêu mến tin nhận Đức Giêsu và thực hành những điều Người đã dạy.
Mang thân phận phàm nhân, chúng ta bị giam hãm trong một trí hiểu đầy giới hạn, một con tim nhỏ bé, vì thế chúng ta chỉ có thể hiểu được mặc khải nhờ ánh sáng của Thần Khí. Hay nói cách khác muốn được ơn tái sinh là chúng ta phải sống theo sự hướng dẫn của Thần Khí, phải khiêm tốn để Người biến đổi chúng ta nên những con người vẹn toàn, đây cũng là điều kiện cần phải có để được vào Nước Thiên Chúa.
Vì bản tính yếu đuối, chúng ta dễ dàng buông theo dục vọng tự giam hãm đời mình trong bóng tối của tội lỗi. Muốn thắng vượt được sự kìm hãm của xác thị và những đam mê thấp hèn, chúng ta phải can đảm chiến đấu, dù có phải chấp nhận cả những thương tích và thất bại. Mặt khác chúng ta cần có đời sống cầu nguyện liên lỉ, lòng khát khao hướng về Thiên Chúa như cùng đích của cuộc đời mình.
Lạy Đức Giêsu là ánh sáng thế gian, nhờ cuộc khổ nạn và Phục Sinh của Người, xin cho chúng con được ơn tái sinh hầu trở nên con cái Thiên Chúa, được sống trong Vương Quốc tràn ngập ánh sáng và niềm vui Cứu Độ. Amen.
Nt. Maria Anh Thư, OP