LỄ GIAO THỪA GIÁP NGỌ 2013-2014: PHÚT DỪNG CHÂN

Thưa quý ông bà anh chị em,

Sau 365 ngày vừa trôi qua, có lẽ giờ phút này là giờ phút chúng ta cảm thấy thảnh thơi nhất. Trong những ngày cuối năm vừa qua ai cũng tất bật để lo tổng kết số sách, dọn dep nhà cửa, chuẩn bị quà bánh cho dịp tết này, mọi nỗ lực của cả năm như dồn tất cả cho ngày tết. Giờ phút giao thừa này cũng là dịp dừng chân để chúng ta nhìn lại bản thân, gia đình, trách nhiệm, công việc và các mối tương quan xã hội, chúng ta đã làm gì cho gia đình, gia đình của chúng ta hiện nay như thế nào? Điều gì tốt, điều gì chưa tốt? Điều gì là chính yếu, điều gì là tùy phụ? Giờ đây trút bỏ mọi lo toan của năm cũ, ngồi trước mặt Chúa trong bầu khí giao thừa này, chúng ta cũng được mời gọi nhìn lại đời sống đạo của bản thân, tương quan của chúng ta đối với Chúa xem hiện đang ở trong tình trạng nào? Trách nhiệm của ta với gia đình như thế nào?

Trong đời sống xã hội và kinh tế, năm vừa qua vẫn là năm khó khăn chung cho cả nước, càng ngày của càng khó người càng khôn. Chính vì kinh tế làm ăn khó khăn khiến cho nhiều cha mẹ thêm lo lắng hơn cho gia đình, gánh nặng trên vai càng nặng hơn, chi tiêu trong gia đình phải cân nhắc hơn cho việc mua sắm, những khoản chi cố định như việc ăn uống học hành của con cái, khoản phát sinh khi ốm đau.., tất cả những lo toan ấy đang đè nặng trên vai của các bậc cha mẹ. Những lo lắng ấy thật là chính đáng, thế nhưng cứ thử bình tâm nhìn lại, để xét xem chúng ta lo lắng cho gia đình cho con cái như vậy đã đủ chưa? Điều gì còn lại cho gia đình sau một năm vất vả?

Ai bước vào đời sống gia đình cũng mong cho gia đình hạnh phúc, thế nhưng nhiều người đã không biết làm thế nào để cho gia đình hạnh phúc, mà chỉ nghĩ rằng cứ đi kiếm tiền về cho gia đình là xong trách nhiệm. Nhưng thực ra không phải như thế, kiếm tiền cho gia đình là quan trọng, là điều cần, nhưng chưa đủ, vì thực ra tiền bạc không thể thay thế cho hạnh phúc của gia đình. Để gia đình hạnh phúc thì cha mẹ và các thành viên phải đầu tư vào gia đình mình bằng tình yêu, sự hy sinh, phục vụ và quan tâm đến nhau. Vì thực tế cho thấy chính vì sức ép của công việc khiến cho nhiều gia đình rơi vào cảnh: mạnh ai nấy sống, việc ai nấy làm, đã đánh mất những giờ phút gặp gỡ trong gia đình. Có những gia đình ngày tết này cũng không tổ chức được bữa ăn chung với nhau, bởi vì họ không thể nói chuyện với nhau, vợ chồng ngồi gần nhau là cãi vã, con cái không thể ngồi chung với cha mẹ, vì toàn là những chửi bới không thể chịu nổi. Có những gia đình khác, những ngày này bố mẹ con cái chẳng gặp nhau, vì còn vùi đầu từ sáng đến tối vào các canh bài, sòng bạc, cá độ.

Một khía cạnh quan trọng mà mỗi người cần nhìn lại trong lúc này đó là đời sống đạo của gia đình mình như thế nào? Con cái ra sao, có ngoan hay không? Tác giả bộ phim “Chuyện tử tế” đã có một câu bình luận chua chát về gia đình như sau: Một căn nhà bề ngang được ba bốn mét, chiều sâu được năm bảy mét mà đến bốn năm con người ở, thì còn chỗ đâu cho đạo đức nó ở. Câu nhận định ấy có khi nó cũng đúng với nhiều gia đình chúng ta. Nhiều nhà hôm nay có đầy đủ máy móc ti vi xe cộ, đồ đạc, chỉ thiếu mỗi đạo đức là không có. Trách nhiệm đó thuộc về ai? Một khi gia đình thiếu đời sống đạo đức, thì gia đình không thể hạnh phúc.

Là cha mẹ, trước mặt Chúa trong giờ phút này, mỗi người phải dám nhìn lại đời sống đạo đức của bản thân, và có quyết tâm điều chỉnh lại nếp sống đạo của gia đình. Hãy bắt đầu từ chính cha mẹ, hãy dành giờ mỗi ngày cho việc đến với Chúa qua việc tham dự thánh lễ, qua việc cầu nguyện riêng tư, lãnh nhận các bí tích Giải tội và Thánh Thể, hãy làm cho các giờ kinh chung của gia đình thêm sốt sắng và là giờ thiêng liêng nhất của gia đình mỗi ngày, gặp gỡ trò chuyện với Thiên Chúa và lắng lòng để nghe Chúa nói với mỗi người. Vì qua các giờ kinh mỗi ngày Thiên Chúa sẽ giúp ta giải gỡ được những căng thẳng trong gia đình, tìm ra giải pháp cho những khó khăn trong cuộc sống.

Kế đến chúng ta cũng cần nhìn lại mối tương quan anh em họ hàng bạn bè, dường như cuộc sống của mỗi người ngày nay quá bận rộn khiến anh em họ hàng chẳng mấy khi có dịp đến thăm nhau, thậm chí một năm cũng chỉ được ngày tết đến với nhau mà cũng vội vàng như làm nghĩa vụ… cứ như thế, thì chỉ một thời gian ngắn nữa thôi, anh em họ hàng sẽ như người xa lạ, con cháu, họ hàng gặp nhau cũng như người dưng, chẳng còn thân thiết nữa. Dịp tết này là dịp để chúng ta làm cho tình nghĩa anh em họ hàng xóm ngõ thêm đậm đà, gắn bó, hiểu nhau hơn, quý mến nhau hơn bằng việc thăm viếng nhau, hàn huyên tâm sự với nhau trong bầu khí ấm áp của những ngày xuân này, vì mỗi người sống là sống trong tình liên đới với nhau.

Thánh Phaolô trong bài đọc hai đã chỉ cho chúng ta những phương cách đem đến hạnh phúc cho gia đình: Anh em hãy vui mừng luôn mãi và cầu nguyện không ngừng, hãy tạ ơn Chúa trong mọi hoàn cảnh, vì đó là điều Thiên Chúa muốn. Qua đó Thánh Phaolô muốn mời gọi chúng ta tin tưởng vào tình yêu và sự quan phòng của Thiên Chúa, vì tất cả mọi biến cố xảy ra trong cuộc sống dù vui hay buồn, thì Thiên Chúa vẫn có thể biến những điều đó nên những điều có ích cho chúng ta. Vì thế tâm tình cần có đó là tâm tình tạ ơn, biết ơn Thiên Chúa, mà cách thể hiện lòng biết ơn tốt đẹp nhất là việc thờ phượng Chúa.

Phương cách thứ hai đó là: Đừng dập tắt Thánh Thần, đừng coi thường các lời ngôn sứ dạy bảo, hãy giữ lấy những điều tốt và điều dữ thì tránh cho xa. Chúa Thánh Thần đang hiện diện trong mỗi người và hằng soi sáng nhắc nhở và thúc đẩy chúng ta làm điều tốt và tránh điều xấu. Thánh Thần cũng nhắc bảo chúng ta qua tiếng lương tâm trong mỗi quyết định, hãy lắng nghe và làm theo tiếc nhắc bảo ấy, đừng cố tình làm ngơ, thì tâm hồn chúng ta sẽ được bằng an, và gia đình ta sẽ ấm cúng thuận hòa.

Xã hội ngày nay đưa ra cho con người nhiều tiêu chuẩn hạnh phúc để lôi kéo con người chạy theo nó, khiến nhiều người quên mất rằng, hạnh phúc mà thế gian ban tặng chỉ là hạnh phúc ảo, là đồ giả mà thôi. Hạnh phúc đích thật là hạnh phúc phát xuất tư nơi Thiên Chúa và được trao tặng trong tâm hồn, đó mới là hạnh phúc có thể giúp con người vượt qua mọi sóng gió thử thách. Hạnh phúc đó hoàn toàn khác, có khi còn trái ngược lại với hạnh phúc của thế gian.

Bài Tin Mừng hôm nay Chúa Giêsu đã công bố cho chúng ta tiêu chuẩn và điều kiện để đạt được hạnh phúc đích thật. Trong khi người đời đang lao đầu tìm kiếm sự giàu sang phú quý, và người ta còn đánh giá nhau trên tiêu chuẩn giàu sang phú quý, thì chúa Giêsu lại đưa ra một tiêu chuẩn khác: Phúc cho những ai có tinh thần nghèo khó, vì Nước Trời là của họ. Nói như thế chắc chắn không phải trong Nước Trời toàn những kẻ đói rách, nhưng nghèo khó ở đây là sự nghèo khó trong tâm hồn. Điều đó có nghĩa là người hạnh phúc ở đời này và đời sau là người có một tâm hồn khiêm tốn phó thác cho Thiên Chúa, để mình lệ thuộc vào thiên Chúa. Như thế dù người có nhiều của cải vật chất hoặc người thiếu thốn, nhưng có tâm hồn nghèo khó, biết sống tin tưởng gắn bó với Chúa không để mình làm nô lệ cho vật chất không lệ thuộc vào nó và biết sử dụng nó đúng theo ý Chúa, đó là những người được Chúa chúc phúc.

Phúc cho ai hiền lành vì họ sẽ được đất nước làm gia nghiệp. Đòi hỏi này dường như hoàn toàn đi ngược với khuynh hướng của xã hội, trong khi xã hội hôm nay mạnh được yếu thua, trong gia đình cũng như ngoaì xã hội, người ta giải quyết với nhau bằng bạo lực, bằng cơ bắp, bằng sự nóng nảy thì Chúa lại muốn chúng ta là những người hiền lành. Hiền lành ở đây không phải là sự nhu nhược hèn kém, cũng không phải là cù lần, nhưng hiền lành ở đây là giữ cho mình có được cái tâm bình an trong mọi nghịch cảnh. Người hiền lành thì giải quyết mọi công việc mọi căng thẳng trong ôn hòa và nhân ái, trong thông cảm và tha thứ. Vì họ tin rằng chỉ có Thiên Chúa mới là Đấng hoàn hảo và là Đấng phân xử công minh cho mọi người tùy theo việc kẻ ấy đã làm.

Trong đêm giao thừa nhìn lại trách nhiệm của mình đối với Chúa với gia đình như thế để mỗi người hãy có một quyết tâm mới cho gia đình cho bản thân, để năm mới này gia đình và đời sống nên tốt đẹp hơn, gia đình ấm cúng thuận hòa hơn. Xin Chúa qua sự bầu cử của Mẹ Maria, mẹ của các gia đình, thương ghé mặt nhìn đến những cố gắng và quyết tâm của mỗi chúng ta. Amen

Lm. Đỗ Đức Trí