CHỦ NHẬT 28 TN A

Vương quốc Thiên Chúa được sánh ví như một bữa tiệc chiêu đãi tất cả mọi người. Chúng ta đang ở trong một thế giới đóng kín, ai nấy đều tranh nhau của cải trần gian, mạnh ai nấy giành giật cho mình phần tốt nhất và từ chối chia sẻ cho người khác, cho người khách lạ. Nhưng có một giấc mơ trong lòng mỗi người, một giác mơ không ngừng khẳng định: mơ một thế giới không chia rẽ, không hận thù chủng tộc, không nghèo đói. Đó chính là Nước Trời mà chúng ta được mời gọi đến.

Sách Tiên tri Isaia 25, 6-9

Giêrusalem núi thánh bị người Assyria xâm lăng đe dọa. Vúng ngọai vi đã bị tàn phá. Trong bối cảnh đó, lời sấm Isaia xuất hiện như một lời loan báo không ngờ. Tình thế khốn cùng sẽ chấm dứt. Một ngày kia, người ta sẽ thấy lễ hội long trọng đánh dấy ngày chấm dứt một thế giới cũ, khai mở một thế giới mới và mọi dân sẽ đến tham dự trong y phục đại lễ.

Thánh Vịnh 22

Tác giả thánh vịnh hát mừng lòng xác tín hạnh phúc của người biết mình được Chúa hướng dẫn đến bàn tiệc dầy tràn các thức ăn.

Thư gửi Philípphê 4, 12-14.19-20

Thánh Phao lô là tù nhân và vừa nhận được sự giúp đỡ vật chất từ cộng đoàn Philípphê. Ngài cám ơn họ, và thêm rằng Ngài đã quen sống một đời khổ cực và nghèo khó, nên có thể chịu đựng mọi thiếu thốn. Ngài còn quả quyết rằng chính tình yêu của họ đối với Đức Ki tô là nguồn phát sinh chứng từ yêu thương thúc đẩy họ chia sẻ với Phao lô tù nhân.

Tin mừng: Mt 22:1-14

NGỮ CẢNH

Ba dụ ngôn tiếp theo: Hai người con (21,28-32), những người thợ vườn nho (21,33-46) và tiệc cưới hoàng gia (22,1-14) được Chúa Giê su gửi đến giới lãnh đạo do thái (21,23) và mọi người. Ngài muốn cho mọi người hiểu rằng, Thiên Chúa không ép buộc ai phải theo Người, nhưng kiên nhẫn chờ đợi họ đáp lại lời mời gọi của Người.

Có thể đọc bản văn theo bố cục sau đây:

Nhập đề (22,1)

Dụ ngôn tiệc cưới (22,2-10)

Dụ ngôn áo cưới (22,11-13)

Kết luận (22,14)

TÌM HIỂU

Về Nước Trời cũng giống như vua kia: Nước Trời không giống như một ông vua; nhưng trong Nước Trời được Chúa Ki tô khai mào, sẽ xảy ra điều mà dụ ngôn sắp kể lại (x. 13,24; 18,23; 25,1). CƯ và Do thái giáo thường mô tả Thiên Chúa qua nét họa một vì vua (Tl 8,23; 1Sm 8,7; Xh 19,6).

Mở tiệc cưới cho con mình: Hình ảnh bửa tiệc thiên sai vai mượn từ CƯ (Is 25,7;55,1-3). Nó nói lên tính cách nhưng không của ơn cứu độ Thiên Chúa ban cho dân Người, được tiên trưng qua bữa ăn của Mô sê với 70 kì lão, trước sự hiện diện của Đấng Vĩnh cửu trên núi Sinai, sau khi đã dâng hi tế đền tội (Xh 24,11). Sách Khải Huyền cũng trình bày ngày quang lâm của Nước Thiên Chúa như việc cử hành lễ cưới của Chiên Con (Kh 19).

Nhưng họ không chịu đến: Sự từ chối được diễn tả một cách rõ ràng qua động từ “đến”, rất được Mt ưa dùng (x.11,14; 16,24;18,30; 19,17; 23,27b). Vậy việc đáp lại lời mời không phải là do tự nhiên hay tình cảm, nhưng là chuyện tự ý hoàn toàn quyết định. Ở câu 5, Mt còn cho thấy các thực khách “không thèm đếm xỉa” đến, không hề quan tâm đến lời mời.

Những kẻ đã được mời lại không xứng đáng: Không xứng đáng không phải vì khiếm khuyết, mà vì đã từ chối.

Vậy các ngươi đi ra các ngã đường, gặp ai cũng mời hết vào tiệc cưới: Ơn cứu độ nhưng không của Chúa Ki tô, dù bị người do thái khinh chê, vẫn được cống hiến cho bất cứ ai nghe lời mời gọi của những người phục vụ Tin mừng trên khắp thế giới (x. Mt 8,11). Sự cứng lòng và từ chối của Israel chỉ dẫn đến cơ hội bắt đầu thời gian của Giáo hội, thời gian mà một khi Tin mừng được rao giảng cho mọi dân tộc (24,14), phòng tiệc sẽ tràn ngập đủ mọi hạng người. Do đó việc sai các gia nhân lần thứ ba tương ứng với việc sai các sứ đồ đến với dân ngoại sau khi Chúa Giê su phục sinh. Ở đây chúng ta gặp lại chiều hướng phổ quát và truyền giáo rất được Mt chú trọng (2,1-2; 3,9; 8,5-10; 8,38-34; 15,21-28).

Bất luận tốt xấu: chi tiết nầy làm chúng ta liên tưởng tới dụ ngôn lưới cá (13,47-50). “Kẻ xấu” bản văn nói tới ở đây là những người có tội, được mời cách nhưng không, sẽ cải thiện đời sống một khi đã vào trong Nước Trời hay Giáo hội, hoặc là “kẻ xấu” theo nghĩa tuyệt đối mà một ngày kia sẽ bị loại ra khỏi Nước Trời (hay ra khỏi Giáo hội). Các câu 11-14 tiếp theo sẽ bàn đến hạng kẻ dữ nầy.

Bấy giờ nhà vua tiến vào quan sát khách dự tiệc: Đây là cuộc phán xét sau cùng. Những câu nầy của riêng Mt, chắc chắn là để sửa lại một lối giải thích quá rộng rãi về các câu 1-10. Việc gia nhập vào Giáo hội là nhưng không, nhưng đừng quên rằng Giáo hội là của Đức Vua. Thiên Chúa “khám xét” dân mới của Người kỹ lưỡng vì ân sủng của Người luôn luôn đòi hỏi. Động từ “quan sát’ (theaomai) nói đến việc các nhân vật quan trọng không ngồi ăn chung với khách mời, nhưng chỉ xuất hiện vào một lúc nào đó để chào quan khách.

Làm sao bạn vào đây mà không mặc y phục lễ cưới: Y phục lễ cưới đây chỉ sự công chính luôn luôn được Tin mừng Mt đòi hỏi nơi tín hữu (x. chương 5). Để vào Nước Trời, cần phải ‘mặc áo cứu độ’ (Is 61,10), “mặc lấy Chúa Ki tô” (Ep 4,24; Gl 3,27). Chỉ những ai đã giặt áo mình trong máu Con Chiên (Kh 7,9-17) mới có thể đứng vững trước ngai Con Chiên trong ngày lễ cưới (x. Kh 19,6-8).

Người ấy câm miệng, không nói được gì: Người do thái quan niệm rằng các việc lành phúc đức sẽ bầu cử cho họ trước mặt Thiên Chúa. (Cn 4,13; Cv 10,4). Người khách đã không thực thi việc phúc đức nên đã lặng thinh, vì chẳng có ai chuyển cầu biện hộ cho y cả.

Kẻ được gọi thì nhiều, kẻ được chọn thì ít:  Ngôn ngữ Híp pri không có cách nói so sánh (tốt = tốt hơn) và cực cấp (tốt nhất), nên phải dùng kiểu nói quanh. Phải dựa vào mạch văn mới xác định được nghĩa so sánh tiềm mặc (Mc 9,42; Mt 22,36; 26,24; Lc 10,42; 18,14..).

SỨ ĐIỆP

Hôm nay, Chúa Giê su giới thiệu cho chúng ta Nước Thiên Chúa giống như chuyện như một ông vua mở tiệc cưới cho hoàng tử và trân trọng mời mọi người đến dự. Được vua mời là một diễm phúc lớn và thường thì không ai dám từ chối. Không nhận lời mà không có lí do chính đáng là một điều xúc phạm. Làm sao có thể từ chối nhà vua để đến chia sẻ niềm vui với hoàng gia trong ngày trọng đại nhất trong đời hoàng tử? Thế mà những người được mời lại từ chối. Điều không thể xảy ra lại đã xảy ra trong lịch sử cứu rỗi, những người đã được mời không đến nên chính Thiên Chúa phải sai đầy tớ đi mời: “Hãy đi đến các ngả đường, hãy mời tất cả những ai các ngươi gặp vào dự tiệc cưới”.

Chúng ta ngạc nhiên, thậm chí bị sốc trước thái độ khinh thường của những người được mời dự tiệc cưới trong dụ ngôn nầy. Người ta đề nghị cho họ một điều kì diệu sẽ thay đổi cuộc sống của họ; thế mà họ lại khước từ, viện lí do không có giờ, quá bận bịu công việc, quá nhiều điều phải toan tính. Tệ hơn hết, họ quay lại chống các sứ giả mang tin mừng và đối xử man rợ với họ. Đó là một ám chỉ đến tất cả các vị tử đạo mọi thời đại, các tiên tri Cựu Ước và cũng như tất cả các tiên tri trong lịch sử Giáo Hội.

Khi kể cho chúng ta nghe dụ ngôn nầy, Chúa Giê su gửi đến chúng ta một sứ điệp quan trọng. Đám cưới đó chính là Giao Ước của Thiên Chúa với nhân loại. Toàn bộ Kinh thánh cho chúng ta thấy Thiên Chúa nói với loài người bằng ngôn ngữ yêu thương và giao ước. Giống như như một đám cháy mà không gì có thể ngăn cản được, tình yêu khi đã đến độ say mê như thế, sẽ không thể dừng lại. Không một tôn giáo nào có thể tưởng tượng một sự điên rồ như thế. Và sự điên rồ lớn nhất của Tình yêu, đó chính là Thiên Chúa đã sai Con một Người đến với loài người. Khi chết trên thánh giá, Chúa Giê su đã trao cho loài người tất cả mọi khả năng đáp lại tình yêu của Ngài và đi vào Giao Ước đề nghị với nhân loại.

Thiên Chúa là tình yêu, Người không thể không yêu thương. Thông thường một người tình dùng sự ghen tương để đánh thức tình yêu đang mê ngủ. Chính bằng cách đó mà Thiên Chúa  bày tỏ tình yêu của mình cho các dân tộc khác. Họ sẽ đến từ tất cả các quốc gia, vì Thiên Chúa không thể không yêu thương. Trên toàn thế giới, các nhà truyền rao Tin mừng đi loan báo cho tất cả các dân tộc biết rằng Thiên Chúa yêu thương họ. Giáo Hội của chúng ta phải được coi như là Giáo Hội của tất cả mợi người. Sứ mạng của Giáo hội là làm chứng cho tình yêu phổ quát của Thiên Chúa mời gọi tất cả mọi người không phân biệt.

Chúng ta bị ấn tượng bởi việc Thiên Chúa kiên trì liên tục đề nghị một sự thăng tiến như thế cho loài người. Chúng ta thấy Ngài giận dữ trước sự dửng dưng và khờ dại của những người được mời, vì họ đã không nhận ra hạnh phúc đích thực của họ. Thiên Chúa là đấng say mê yêu thương và làm mọi sự để mời gọi và nhận được một lời đáp trả cho tình yêu của Người: Ngài van nài, Ngài giận dữ, Ngài mặc cả. Thiên Chúa không muốn chúng ta đánh mất cơ hội kì diệu cống hiến cho chúng ta. Người biết rằng cuộc sống ngắn ngủi và sau đó, sẽ quá trễ Do vậy đáp trả lời mời gọi đó là điều thật khẩn thiết cho mỗi người chúng ta.

Thế mà rất thường, chúng ta viện dẫn muôn ngàn lí do để từ chối đáp trả Người. Chúa Giê su đến đề nghị chúng ta một kho tàng vô giá, thế mà chúng ta không quan tâm đến. Bấy giờ, Người không thất vọng tiếp tục mời gọi chúng ta. Đừng lần lữa chờ đợi. Ngày mai có lẽ đã quá trể.

Phần thứ hai của tin mừng cho chúng ta thấy quang cảnh mọi người qui tụ trong phòng cưới. Rồi Nhà Vua long trọng ngự yến. Bất ngờ một chuyện xảy ra: một người dự tiệc không mặc áo cưới. Có thể người ta thắc mắc: Làm sao trách một người được mời ở ngoài đường không mặc y phục lễ cưới? Nếu Chúa Giê su đã thêm vào chi tiết ngoại thường ấy, chính vì Ngài có một sứ điệp quan trọng muốn gửi đến chúng ta.

Đúng thế, tất cả những người được mời một cách nhưng không, hoàn toàn không do công nghiệp của mình. Nhưng để vào phòng tiệc, cần phải mang theo áo cưới. Điều đó muốn nói rằng chúng ta phải tiếp nhận ơn Thiên Chúa trong đức tin. Nghĩa là hân hoan đón nhận tình Chúa yêu thương bằng cách mặc cho tâm hồn tấm áo tình yêu của chính Thiên Chúa. Chiếc áo lễ cưới khiến chúng ta nghĩ đến chiếc áo của người con trai hoang đàng khi anh ta trở về với Cha mình. Đối với cha anh, chỉ có thái độ của đứa con là quan trọng, chỉ cần anh ta chịu để cho ông mặc chiếc áo cưới ấy. Điều người dự tiệc bị chê trách, không phải là việc anh không có chiếc áo đó, mà là thái độ im lặng. Và sự im lặng đó được cắt nghĩa như một thái độ kiêu căng. Đó là thái độ của người đóng kín tâm hồn đối với tình yêu được ban tặng.

Bài tin mừng nầy cũng nhắm đến chúng ta là những người được Chúa mời nhưng cũng là những người mời người khác dự tiệc. Thiên Chúa tin tưởng chúng ta nên cho chúng ta làm những người sứ giả của Tin Mừng. Và chúng ta biết rằng trong vai trò sứ giả của Tin mừng, không phải lúc nào chúng ta cũng sẽ được tiếp đón tốt. Chúng ta sẽ vấp phải thái độ dửng dưng, thậm chí sự thù nghịch. Mời gọi, trình bày đức tin, đó là sứ mạng của tất cả chúng ta, của tất cả những người đã được rửa tội. Vấn đề không phải là tìm cách chiêu mộ hay ép buộc người khác như các giáo phải đang làm, nhưng là truyền lại một lời mời gọi đến từ nơi xa hơn chúng ta. Chúng ta được sai đi trên những con đường trần gian, có thể rồi đây chúng ta sẽ không còn gặp lại những người được mời gọi đến cơ may cuối cùng nầy. Họ ở rất xa. Và phải đi tìm họ nơi họ đang ở. Điều mà Thiên Chúa chờ đợi nơi chúng ta không phải thứ mục vụ chờ đợi mà là một mục vụ tìm kiếm.

Thánh Thể qui tụ chúng ta mỗi ngày chủ nhật, đó chính là bữa ăn Giao Ước mới. Đó là lễ Tình yêu của Thiên Chúa đối với chúng ta. Cũng thế, tất cả những người được mời đã không đáp trả, vì không có giờ, vì không muốn, vì quá bận. Nhưng Chúa vẫn kiên trì tiếp tục mời gọi. Thật hạnh phúc cho chúng ta vì được nuôi bằng Lời và Mình Thánh Ngài. Với Ngài chúng ta sẽ mạnh mẽ hơn cho sứ mạng mà chúng ta được trao phó.

ĐÀO SÂU

1. HỎI. Trong Is 25,6-10, tiên tri Isaia mô tả một bữa tiệc thịnh soạn trong đó tất cả mọi dân tộc trên mặt đất đều được mời gọi tham dự. Bữa tiệc ấy biểu tượng điều gì?

THƯA: Hình ảnh bữa tiệc cánh chung là biểu tượng cho thấy các ân sủng thời thiên sai dành cho tất cả mọi người được Đức Ki tô cứu chuộc; ngòai ra đó là hình ảnh cõi phúc vĩnh cữu, khi Thiên Chúa lau sạch nước mắt của con người.

2. HỎI: Bài đọc thứ nhất (Is 25,6-10) cho chúng ta thấy Thiên Chúa là đấng nào?

THƯA: Bài đọc thứ 1 cho chúng ta khám phá Thiên Chúa là Đức Chúa các đạo binh, là Đấng quan tâm đến những nỗi buồn khổ của nhân loại nên sẽ đứng ra tổ chức một bữa tiệc linh đình, đầy thịt béo và rượu ngon cho muôn dân. Nói theo Thánh Phao lô (Pl 4,12-14.19-20), Thiên Chúa “sẽ thoả mãn mọi nhu cầu của anh em một cách tuyệt vời, theo sự giàu sang của Người trong Đức Ki-tô Giê-su” (bải đọc 2).

3. HỎI: Dụ ngôn của Chúa Giê su dạy cho chúng ta biết Thiên Chúa là ai?

THƯA: Thiên Chúa là Nhà Vua tổ chức tiệc cưới cho hoàng tử là Đức Giê-su. Dân Ít-ra-en đã được Thiên Chúa ưu tiên mời tham dự tiệc cưới của Ngôi Lời nhập thể, nhưng họ đã coi thường lòng ưu ái của Thiên Chúa và khước từ lời mời của Ngài. Vì thế, Thiên Chúa trừng phạt họ và chuyển lời mời đến hết mọi người mọi dân vào dự tiệc cưới.

4. HỎI: Mục đích của Chúa Giê su khi kể dụ ngôn Tiệc cưới?

THƯA: Chúa Giê-su dùng dụ ngôn “tiệc cưới” để giúp những người đồng hương Ít-ra-en (và nhiều người khác trong mọi thời đại) nhận ra tội lỗi của họ là đã xem thường lòng ưu ái và lời mời trân trọng của Thiên Chúa, và mời gọi họ mau mắn đáp lại tấm lòng ưu ái và lời mời trân trọng của Ngài mà đến tham dự tiệc cưới với y phục tương xứng.

5. HỎI: Chúng ta phải làm gì để đáp lại lời mời gọi tham dự tiệc cưới?

THƯA: Trước hết chúng ta phải hiểu ý nghĩa của dụ ngôn:  Tiệc Cưới của Hoàng Tử là Nước Thiên Chúa, là Vương Quốc Tình Yêu mà Thiên Chúa muốn thiết lập cho muôn dân nhờ Chúa Giê-su Ki-tô, Con Chí Ái của Người. Kế đến, phải biết trân trọng tấm lòng ưu ái và niềm vinh dự mà Thiên Chúa dành các Ki-tô hữu chúng ta, và sau cùng là biết gác lại tất cả những bận tâm lo lắng trần gian mà đến tham dự Tiệc Cưới  Nước Trời  với y phục lễ cưới đàng hoàng

6. HỎI: Thế nào là y phục tương xứng?

THƯA: Một cách cụ thể, chúng ta phải tăng cường đời sống đức tin bằng cách củng cố lòng tin-cậy-mến mà Thiên Chúa đã ban cho chúng ta ngày chúng ta chịu phép rửa qua những việc làm cụ thể, như quan tâm giúp đỡ yêu thương người khác nhất là người nghèo, hay tích cực góp công xây dựng một xã hội công bằng và yêu thương.

7. HỎI. Đâu là thái độ của thánh Phao lô trước đời sống trần gian?

THƯA: Nhờ vào sức mạnh đến từ Thiên Chúa, vị Tông đồ các dân ngọai không quan tâm đến cuộc sống thụ hưởng hằng ngày, mà chỉ biết sống cuộc lữ hành trần thế và thực hiện sứ mạng của mình một cách tối đa. Ngài thích nghi với mọi hoàn cảnh, bằng cách luôn hướng nhìn về Đức Ki tô mà thôi. Mục tiêu của ngài là chỉ làm theo thánh ý Thiên Chúa  và luôn tuân theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần. Ngài biết rằng Thiên Chúa sẽ thưởng công cho ngài và không có lời nào diễn tả hết lòng biết ơn của ngài với Thiên Chúa.

8. HỎI. Dụ ngôn nầy có phải lời kêu gọi tất cả mọi người đến ơn Cứu độ không?

THƯA: Đúng, dụ ngôn trình bày nội dung chính yếu của lời Rao giảng Đức Ki tô là: “Ơn cứu độ được ban cho tất cả mọi người (Phổ quát tính của ơn cứu độ)”, qua hình ảnh một ông vua mời mọi người đến dự tiệc cưới của hoàng tử. Đám cưới vương giả nầy được chuẩn bị kĩ lưỡng và phong phú, không thiếu những con vật béo mập để làm hài lòng mọi thực khách. Tuy nhiên, các thực khác khinh dễ nhà vua, từ chối đến dự tiệc. Họ quan tâm đến công việc của mình hơn là đáp lại lời mời gọi của nhà vua. Vì đám cưới không thể bị hủy bỏ, cũng không thể dời lại nên vua sai gia nhân đi mời tất cả những người họ gặp trên đường. Khi phòng tiệc đã đầy, vua đi thăm các khách mời, xem họ có ăn mặc đúng phép không. Khi thấy một người không mặc “y phục lễ cưới”, nghĩa là không có áo được rửa sạch trong máu Con Chiên, hay nói cách khác, không có áo biểu tượng của hiền thê con chiên. Đó là chiếc áo mà thánh Phao lô ám chỉ đến khi nói rằng: “Anh em hãy mặc lấy Đức Ki tô” (Gl 3,27; Ep 4,24). Nhà Vua liền nổi giận.

9. HỎI. Nổi giận sao? Tại sao nhà vua giận dữ như thế?

THƯA: Bởi vì áo cưới cũng chính là biểu tượng cho đời sống mới mà người ki tô hữu phải bắt đầu. Khách mời tỏ ra là một người giả dối, một người nói rằng mình là người ki tô hữu mà sống như một người không tin có Thiên Chúa. Nếu gặp gỡ Thiên Chúa rồi mà không có một đời sống mới phù hợp, thì dù có gặp gỡ Ngài trong các Bí tích, có làm nhiều việc đạo đức, thờ phượng, thì cũng giống như người không mặc áo cưới. Thiên Chúa tự hiến thân trở nên “Hôn phu” (Chồng) của nhân lọai, nhưng nhân loại lại không biết hiến thân cho Thiên Chúa. Thiên Chúa ngồi Bàn tiệc với chúng ta và trở thành lương thực trong Thân xác và Máu Đức Ki tô  và con người không được từ chối lời mời gọi dự tiệc.

10. HỎI. Vậy trước lời mời gọi đó, con người có thể từ chối không?

THƯA: Có. Sự từ chối của những người được mời đầu tiên, hoặc sự từ chối gián tiếp của những người không sẵn sàng chấp nhận các điều kiện của nhà vua (nghĩa là của Thiên Chúa) để có thể tham dự. Thật vậy, nhà vua (Thiên Chúa không lấy mất sự tự do của chúng ta và để cho chúng ta hoàn toàn có trách nhiệm) chỉ xác nhận sự sai lầm và gọi người đồng bàn bằng một cách gọi tế nhị: “Nầy bạn..”. Cũng bằng cách xử sự ấy, Chúa Giê su gọi người môn đệ phản bội trong buổi tối ở vườn cây dầu.