Suy Niệm Lời Chúa Chúa Nhật XXX Thường Niên Năm A

YÊU CHÚA – THƯƠNG NGƯỜI

Yêu, thương là hai từ được sử dụng rất quen với mọi người, nhưng để thực hiện và sống tình yêu thương lại mà một việc xa lạ với nhiều người. Có những người chỉ mới thoạt nhìn ta đã có cảm tình, thấy dễ mến. Có những người chưa một lần nói chuyện, nhưng ta có cảm giác không thích, không mến. Có những người hợp với ta, yêu mến ta, cùng nhóm, cùng hội, ta dễ yêu mến người ấy, những  người khác nhóm, khác hội, ta không thích và dễ loại trừ. Trong gia đình, những đứa con dễ bảo dễ nhờ, ta thương nó nhiều hơn đứa khó bảo. Ai cũng có những cảm xúc và phản ứng như vừa nêu, vì đó là phản ứng tự nhiên trong mỗi con người. Tuy nhiên, nếu cứ để cho phản ứng và cảm xúc tự nhiên điều khiển, chi phối, nó sẽ dần dần khóa lòng chúng ta lại, làm cho tâm hồn chúng ta trở nên hẹp hòi, trái tim trở nên bé nhỏ tầm thường, dẫn đến loại trừ người khác.

Hôm nay, Chúa Giêsu muốn chúng ta vượt qua giới hạn bé nhỏ tầm tường của phản ứng tự nhiên, để có thể mở rộng trái tim và vòng tay yêu thương, đón nhận mọi người. Để có thể vượt qua được cảm tính tự nhiên này cần phải có một nguồn sức mạnh là tình yêu đối với Thiên Chúa.

Có một thầy thông luật đến hỏi thử Chúa Giêsu: Thưa Thầy, trong luật Môsê, điều răn nào là điều răn trọng nhất? Không phải vị này không biết luật, nhưng vì các thầy thông luật đã giải thích giới răn của Chúa và thêm vào hàng trăm luật khác, khiến cho luật của Chúa bị lu mờ, còn luật của con người lại được coi trọng. Vì thế, người thông luật này vừa muốn thử Chúa Giêsu và đồng thời thăm dò giáo lý mới của Người. Chúa Giêsu đã đáp lại: Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn ngươi. Đó là điều răn trọng nhất và là điều răn thứ nhất. Còn điều răn thứ hai, cũng giống điều răn ấy là: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình ngươi.

Khi xác định giới răn mến Chúa là giới răn thứ nhất và trọng nhất, Chúa Giêsu cũng muốn nhấn mạnh đến thứ tự ưu tiên và giá trị tuyệt đối của giới răn mến Chúa. Mến Chúa vừa là nguồn vừa là động lực thúc đẩy con người thực thi các giới răn khác. Để diễn tả thứ tự ưu tiên và giá trị tuyệt đối này, Chúa Giêsu đòi hỏi mức độ yêu hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn. Yêu hết lòng là yêu với trọn cả tâm hồn, trọn trái tim, cả suy nghĩ hành động dành trọn vẹn cho Thiên Chúa, để cho trái tim thúc đẩy và chi phối đời sống. Yêu hết linh hồn, hết trí khôn là yêu Chúa với trọn vẹn cả con người từ suy nghĩ đến hành động và ước muốn thuộc trọn về Chúa. Khi đã yêu Chúa với trọn vẹn con người, trọn vẹn trái tim, chúng ta sẽ được thúc đẩy mở rộng trái tim mình, gỡ bỏ mọi giới hạn, mọi ngăn cách, để có thể bước đến và yêu tha nhân như chính mình.

Thực ra, sách Đệ Nhị Luật đã ghi lại luật đòi buộc phải dành ưu tiên cho việc yêu mến Chúa trên hết mọi sự và sách Xuất Hành đã cho một cái nhìn hết sức rộng mở trong việc yêu thương anh em: Ngươi không được ngược đãi áp bức ngoại kiều; không ức hiếp mẹ góa con côi; không đối xử hà khắc với anh em, đặc biệt với người nghèo; không cử xử bất công và thiếu lòng nhân ái với anh em. Người Do Thái buộc phải giữ những luật này vì danh dự của Thiên Chúa, vì họ thuộc về Thiên Chúa. Tuy nhiên, lòng yêu mến Thiên Chúa đã vơi cạn, họ bị cám dỗ thờ thêm các thần linh khác theo kiểu có thờ có thiêng, có kiêng có lành. Từ đó, việc thực hành đời sống đạo của người Do Thái chỉ còn là hình thức bên ngoài, các lễ tế trở thành vô hồn, các câu kinh trở thành như cái máy. Vì trọng hình thức bên ngoài mà dẫn đến việc giữ luật không biết để làm gì, vì sao giữ luật. Họ giữ luật là để đong đếm, tính công tính điểm với Chúa. Cũng vậy, qua thời gian, những người Do Thái đã dựng nên những giới hạn, lập nên hàng rào trong bổn phận phải yêu thương anh em. Người Do Thái chỉ còn nhìn nhận những người đồng hương là anh chị em mình, còn các dân tộc khác bị coi là dân ngoại, dân bị ô uế. Những người Samari sống trên cùng mảnh đất Israel, vì khác biệt trong niềm tin, cũng bị người Do Thái coi là những kẻ lai căng, xấu xa và không giao du tiếp xúc.

Hôm nay, khi tóm gọn lề luật của Thiên Chúa vào hai giới răn Yêu Chúa - Thương người, Chúa Giêsu vừa nhấn mạnh vị trí ưu tiên của giới răn Yêu Chúa vừa muốn nâng giới răn Thương người lên một mức cao mới. Một đàng phải yêu mến Chúa hết lòng, hết linh hồn và đàng khác cũng phải yêu anh chị em giống như vậy.

Trong thực tế đời sống đạo, chúng ta thấy mình còn quá xa với đòi hỏi của giới răn mến Chúa. Nhiều người chỉ mến Chúa khi gặp thành công, khi vui, nhưng khi gặp thất bại, khi buồn, họ dễ dàng quay lưng lại oán trách Thiên Chúa. Chúng ta yêu mến Chúa nhưng không dám đặt Chúa làm ưu tiên tuyệt đối trong cuộc đời, ta vẫn để Chúa đứng hàng thứ hai so với công việc, địa vị, danh vọng. Khi phải cân nhắc chọn lựa giữ giới răn lề luật của Thiên Chúa và món lợi vật chất, nhiều người đã nhắm mắt chọn vật chất, tiền bạc, bất chấp giới răn công bằng và đòi buộc sống ngay thẳng lương thiện của Tin Mừng.

Dấu hiệu cho thấy chúng ta yêu mến Thiên Chúa là chúng ta luôn nghĩ tới Chúa trong mọi nơi, mọi lúc, mọi hành động và nhất là luôn muốn tìm gặp Chúa. Thực tế, chúng ta chỉ nhớ đến Chúa một vài thời điểm nào đó, không cảm thấy thôi thúc tìm đến để gặp Chúa. Thánh lễ và Bí tích Thánh Thể là điểm hẹn mỗi ngày, nhưng nhiều người cũng chỉ dành cho Chúa được một lần trong tuần với trạng thái hết sức vội vàng. Chúng ta yêu Chúa, nhưng không cảm thấy tự hào vì có Chúa, vì thuộc về Chúa, do đó, ta không dám giới thiệu Chúa cho anh em và anh em cũng không nhận ra Chúa nơi ta.

Thiếu tình yêu đối với Chúa, ta cũng không thể yêu anh chị em như chính mình. Ta yêu bản thân  và mong muốn làm điều có lợi cho mình, muốn mình được thoải mái, hạnh phúc thế nào, thì Chúa muốn ta yêu anh chị em cũng như thế. Yêu nhau là muốn điều tốt cho nhau, làm điều tốt cho nhau và giúp nhau đạt được hạnh phúc. Tuy nhiên, do tính ích kỷ, ta luôn giành phần hơn về cho mình nên đã gây ra điều bất công, điều ác cho anh chị em. Lối sống dửng dưng đang khiến nhiều người chỉ biết quan tâm đến mình, lo hưởng thụ và làm ngơ trước nỗi đau khổ của anh chị em. Lối sống này cũng khiến mắt nhiều người trở nên cận thị, không nhìn thấy những nhu cầu và nỗi khổ của anh em, khiến cho trái tim họ bị khô cứng không còn biết chạnh thương.

Chúng ta cần bắt đầu sống giới răn Yêu Chúa – Thương người từ gia đình, tái lập lại nếp sống đạo đức cho từng cá nhân và gia đình qua việc xưng tội rước lễ, đọc kinh cầu nguyện và đặt Chúa vào trung tâm và ưu tiên số một. Cha mẹ, con cái cùng nhau làm mới lại bầu khí yêu thương của gia đình qua những bữa cơm tối xum họp vui vẻ, truyện trò, quan tâm đến nhau nhiều hơn, lắng nghe nhau nhiều hơn để có thể thông cảm và nâng đỡ nhau. Kế đến, hãy mở rộng cửa nhà để có thể bước đến với hàng xóm và để hàng xóm có thể đến với gia đình trong tình anh em láng giềng, quan tâm, giúp đỡ, chia sẻ cho nhau cách cụ thể trong tình con cái Chúa. Sống bên cạnh nhà nhau, cần biết nghĩ đến hàng xóm trước, mình muốn sạch, đẹp, muốn yên tĩnh, muốn an vui, nhà bên cạnh cũng muốn như thế, vì vậy hãy tôn trọng nhau, cùng nhau tạo nên niềm vui cho cả xóm qua việc cùng nhau làm cho xóm ngõ an vui.

Xin Chúa giúp chúng ta không chỉ biết, thuộc giới răn Yêu Chúa – Thương Người, nhưng là sống yêu Chúa và thương người cách cụ thể trong đời sống mỗi chúng ta. Amen.

Lm. Giuse Đỗ Đức Trí