CHỦ NHẬT 20 THƯỜNG NIÊN

Là người Ki tô hữu, chúng ta phải dấn thân, và nhiều khi sự trung thành dấn thân đi ngược lại phán đoán của nhiều người. Đừng bao giờ ngần ngại, và lo sợ, nhưng hãy kín múc sức mạnh từ lòng can đảm vô biên của Chúa Giê su, Ngài đã kiên trì đến cùng, và với sự nâng đỡ của những người đi trước chúng ta..

Tiên tri Gr 38,4-6.8-10

Suốt cuộc đời của mình, Giê rê mi a, con người hiền hòa có trái tim đễ rung động, không ngừng tố cáo những ảo tưởng của một Dân tộc tìm kiếm sự an ninh của mình nơi các phương tiện vũ lực. Ông không ngừng chịu đựng cuộc bách hại bởi vì người ta tố cáo ông có tinh thần bạc nhược và cộng tác với quân địch. Đối với chúng ta là những ki tô hữu, ông là tiền trưng cho Đức Ki tô, bị khước từ bởi chính những kẻ mà Ngài đến ban cho sự bình an và ơn Cứu độ.

Thánh vịnh 39

Trong quá khứ, Thiên Chúa đã cứu thoát Tôi tớ của Ngài khỏi tình cảnh khốn khổ như Người đã làm cho Tiên tri Giê rê mi a. Người tôi tớ nầy nói lên lời tạ ơn và xin Người tiếp tục công cuộc cứu độ.

Hr 12,1-4

Người Ki tô hữu được mời gọi chia sẻ đường đi của tất cả các tín hữu Cựu Ước chỉ nhìn thấy Đấng Messia từ rất xa. Chúa Giê su đã phải đương đầu với sự chống đối mà những ai muốn làm chứng cho Ngài cũng phải đối mặt. Chúng ta đừng để mình bị thất vọng khi tất cả mọi người từ bỏ chúng ta.

Tin mừng Lc 12,49-53

NGỮ CẢNH

Phần cuối cùng của diễn từ gom lại một vài lời mà Chúa Giê su đã nói trong nhiều hòan cảnh khác nhau: Ngài nói về chính mình, về các mục tiêu và kết quả nơi sứ vụ của Ngài.

TÌM HIỂU

Thầy đã đến: Chúa Giê su, đấng phải đến (12,36), nhắc lại tại sao Ngài đã được sai đến giữa lòai người (x. 4,18; 5,32;19,10).

Lửa: Gioan Tẩy giả loan báo một phép rửa trong Thánh Thần và lửa (3,16), trong một ngữ cảnh phán xử. Có lẽ ông nghĩ đến khía cảnh thiêu hủy của lửa (3,9.17) như các môn đệ trong 9,54.

Thật ra Chúa Giê su nói về lửa trong những lần Thiên Chúa tỏ hiện (x. thí dụ Xh 3,2: bụi gai bốc cháy), và nhất là lửa của Thánh Thần, vừa là ánh sáng, sức nóng, vừa là tình yêu và lan truyền như một đám cháy trong ngày lễ Ngũ Tuần (Cv 2,3-11). Lửa ấy sẽ xuống trên Chúa Giê su khi Ngài lãnh nhận phép rửa sự chết.

Phép rửa: đây không phải là một hình ảnh hoàn toàn song song với hình ảnh trước. Xét theo vài khía cạnh nào đó, nó đối ngược lại. Trong khi lửa diễn tả mục tiêu sứ mạng của Chúa Giê su, thì phép rửa nói lên một điều kiện bất ngờ, vì sự đối kháng của con người. Thật vậy, ở đây hình ảnh ấy bao hàm một sự dìm mình của Chúa Giê su trong dòng nước sự chết (x. Mc 10,38; Rm 6,3-5); phép rửa trong sông Gior đa nô chỉ là tiên báo (3,21). Chỉ với phép rửa thì sứ mạng của Ngài mới hoàn tất. Và Chúa Giê su muốn rằng phép rửa ấy xảy ra càng sớm càng tốt. Từ đây đến đó, Ngài phải tỏ ra kiên trì cũng như các môn đệ của Ngài phải kiên trì trước việc Ngài chậm trở lại (12,36).

Hòa bình: cũng như lửa và phép rửa, cần phải phân biệt mục tiêu mà Chúa Giê su nhắm đến, đó là hòa bình mà chắc chắn Ngài sẽ mang lại (2,14;10,5) và kết quả: sự chia rẽ giữa người với người trong cùng một gia đình. Không được lẫn lộn mục tiêu và kết quả.

Chúa Giê su là dấu chỉ của sự đối kháng (2,34). Ngài đã muốn thiết lập một gia đình mới, to lớn rộng rãi hơn gia đình tự nhiên, được đặt trên nền tảng sự mau mắn lắng nghe Lời Thiên Chúa (8,21).

Cha: đây là một cuộc chạm trán giữa các thế hệ chứ không phải giữa anh em. Tiên tri cuối cùng của Cựu Ước loan báo rằng ông Ê lia sẽ trở lại để hòa giải cha với con (Ml 3,23-24) và Gioan Tẩy giả cũng đã được giới thiệu như thế (1,17). Thế nhưng điều không thể tránh khỏi là lời rao giảng của Chúa Giê su đã gây ra những phản ứng khác biệt và đối kháng nhau (x. dụ ngôn người gieo giống: 8,4-15).

Lối thoát của những cuộc chạm trán nầy chỉ có thể là công việc của Thánh Thần trong các tâm hồn: chỉ bấy giờ hình an của Đấng Phục sinh (24,36) sẽ ngự trị trên tất cả và trong tất cả.

SỨ ĐIỆP

“Ta mang lửa từ trời xuống đất..” Làm sao mà những lời nói đầy bạo lực như vậy lại có thể phát ra từ miệng Chúa Giê su? Chúng ta cảm thấy bị bất ngờ, vì chúng ta chưa hiểu đúng tin mừng. Tin mừng không phải là một quyển tiểu thuyết, nhưng là một quyển sách có lửa, khiêu khích người đọc. Và nếu đọc kĩ, người ta không thể không bị thương tích vì nó.

Lửa mà Chúa Giê su muốn thấy chính là lửa tình yêu ở trong Ngài. Nó phải được lan truyền ra trong các gia đình, các trường học và trên toàn thế giới. Thứ lửa thiêu đốt Đức Ki tô đó chính là lửa tình yêu Ba ngôi. Ngài đã yêu thương con người như Thiên Chúa Cha đã yêu thương. Người đã đi bước trước đến với họ. Người đã yêu thương chúng ta bằng một tình yêu vô biên vượt quá tất cả những gì mà chúng ta có thể tưởng tượng được. Chúng ta không thể yêu hơn hay tốt như Người được. Mãi mãi chúng ta không bao giờ khám phá hết sự cao cả ấy.

Chính ngọn lửa thiêu đốt ấy là điều Đức Ki tô muốn truyền lại cho chúng ta: “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em”. Đó chính là tình yêu sung mãn mà Đức Ki tô muốn chuyển thông cho chúng ta. Chúng ta phải cố gắng tin rằng những đóm lửa hiện xuống cũng đậu trên đầu chúng ta và đã bừng cháy lên. Từ nay mục đích cuộc sống chúng ta hoàn toàn là để khêu lên ngọn lửa ấy. Ngọn lửa ấy phải được lan rộng khắp thế gian qua hành động của những người thiện chí. Một ngày nọ, một thầy dòng đến gặp cha bề trên và thưa: “Thưa Cha, con trung thành giữ luật nhà, ăn chay, cầu nguyện. Con thanh tẩy tâm hồn khỏi mọi tư tưởng xấu. Vậy con cần phải làm gì nữa?”. Cha bề trên đáp lại: “Còn phải làm điều nầy là biến chính mình con hòan toàn thành ngọn lửa”.

Ngọn lửa ấy, chính là ngọn lửa nung nấu. Ai trong chúng ta cũng đều mong đứng gần lò sưởi khi trời giá lạnh bên ngòai. Tình yêu Đức Ki tô sưởi ấm những tâm hồn giá lạnh và đóng băng vì những biến cố của cuộc đời. Chúng ta hãy nhớ các môn đệ làng Em maus: “Tâm hồn chúng ta lại đã không bừng cháy lên khi Ngài cắt nghĩa Thánh Kinh cho chúng ta đó sao?” Cũng thế, chúng ta có thể lan truyền ngọn lửa Tình yêu ấy bằng cách sưởi ấm những người tuyệt vọng trong thế giới chúng ta. Chính qua chúng ta mà Đức Ki tô yêu thương và cứu vớt họ.

Ngọn lửa ấy cũng là ngọn lửa soi sáng. Và nói đến đây, tự nhiên chúng ta nghĩ đến ánh sáng mặt trời. Đó là hình ảnh của  ánh sáng Thần Linh nơi chính Đức Ki tô đã giải sáng trên thế gian của chúng ta. Lời Ngài đến chiếu sáng cuộc đời chúng ta và ban cho nó một ý nghĩa. Chính Ngài đến với chúng ta như ánh sáng của trần gian. Ánh sáng ấy được chuyển giao cho chúng ta ngày chúng ta chịu phép Rửa. Giờ đến phiên chúng ta hãy mang nó và chiếu giải nó trong thế gian đã mất phương hướng nầy. Chúng ta sẽ là ánh sáng khi công bố tin mừng và sống trong tình yêu Tin mừng. Một ngạn ngữ châu Phi nói rằng: “ Nơi nào người ta thương mến nhau thì nơi đó không còn bóng tối ”.

Một đặc tính khác nữa của lửa, là thanh tẩy. Nó tiêu hủy mọi thứ rác rưởi. Nó đốt thành tro tất cả những gì vô ích. Lời Đức Ki tô có sức mạnh thanh tẩy của lửa. Lời tiêu hủy tất cả những gì phản lại tình yêu. Một ki tô hữu không thể chúc lành tất cả những gì mang danh nghĩa là “hiện đại” ở trong thế giới hiện nay. Có những luật lệ và cách sống “hiện đại” mà Hội Thánh không chấp nhận vì chúng đi ngược lại với tin mừng. Vì thế chúng ta phải tố cáo nó, như lời khuyến cáo của tiên tri Ê dê ki ên đã nói: “Nếu ngươi không bảo những kẻ xấu bỏ cách sống tội lỗi của nó, thì nó sẽ chết vì tội của nó. Nhưng ngươi ta sẽ đòi nợ máu của người”.

Đó là ngọn lửa tình yêu mà Chúa Giê su đến để đốt lên. Điều Ngài mong muốn không gì khác hơn là tiếp sức cho Ngọn lửa ấy cháy mãi để không bao giờ tàn lụi. Để nó có thể tiếp tực sưởi ấm và soi sáng, cần phải có những khúc củi chấp nhận chết đi và thiêu cháy. Ngọn nến đẹp lung linh nhưng sáp thì phải trả giá. Tình yêu vô biên của Đức Ki tô được mạc khải trên thập giá, nhưng với giá của cả một cuộc đời vất cả làm việc và rao giảng. Nếu chúng ta muốn ngọn lửa tình yêu ấy được lan truyền trong thế gian, thì nó cũng phải được tiếp sức bởi những cố gắng và hi sinh của chúng ta. Phải để những điều ích kỉ và tầm thường trong chúng ta bị thiêu hủy.

Nếu chúng ta chọn sống theo đúng từng chữ những lời dạy của Đức Ki tô, sẽ có tranh chấp giữa mẹ và con gái, mẹ chồng và nàng dâu. Những cuộc tranh chấp đó không phải là mục tiêu mà Đức Ki tô nhắm đến, nhưng thường khi là hậu quả đến từ cuộc sống trung thành với tin mừng.

Thật vậy, trong cùng một gia đình có những người gắn bó với Đức Ki tô và những người từ khước Ngài. Lời của Ngài mời gọi chúng ta hãy chọn lập trường chống lại tất cả những gì ngược lại tình yêu, ngay cả bên trong chính gia đình chúng ta.

Chúng ta đang sống trong một thế giới băng giá vì ích kỉ, vì cá nhân chủ nghĩa và vô nghĩa. Để hoàn thành sứ mạng của mình, Giáo hội cần đến những người tín hữu có tâm hồn lửa. Francois Mauriac đã viết; “Nếu bạn là môn đệ Đức Ki tô, nhiều người sẽ nhờ ngọn lửa ấy mà sưởi ấm. Nhưng có những ngày mà bạn không đốt nóng bằng tình yêu, thì những người khác sẽ chết vì lạnh lẽo”. Vâng, đúng là như vậy, ở dưới đất nầy chúng ta hãy để cho tâm hồn chúng ta được thiêu đốt bằng chính tình yêu ở trong Thiên Chúa.

ĐÀO SÂU

1. HỎI: Bối cảnh bài đọc thứ nhất.

THƯA:  Gần ba phần tư thế kỉ sau cái chết của tiên tri Isaia, không một tiên tri lớn nào xuất hiện tại Giu đa. Trong suốt thời gian dài dưới triều vua Ma nát sê, việc thờ bụt thần bành trướng mạnh mẽ khiến đời sống luân lí của Ít ra ên xuống thấp chưa từng thấy. Tiên tri nào dám đứng lên chống đối và cảnh giác sẽ bị bắt im tiếng hoặc bị giết một cách dã man. Chỉ sau khi các vua kế vị Ma nát sê lên ngôi thì các ‘người của Thiên Chúa’ mới có thể xuất hiện và một thế hệ vàng tiên tri thứ hai bắt đầu với Giê rê mi a, Na hum, Na ba cúc, Ê zê ki ên, và Đa ni ên. Vị nỗi tiếng nhất là Giê rê mi a.

2. HỎI: Bài đọc một có nội dung như thế nào?

THƯA:  Các thủ lãnh Ít ra ên đòi Nhà Vua bắt tiên tri Giê rê mia bỏ xuống giếng vì cho rằng ông chỉ gieo tai họa cho toàn dân, khiến mọi người và binh sĩ nản lòng. Vua liền sai người bắt Giê rê mia bỏ xuống giếng. Nhưng Thiên Chúa đã không bỏ rơi kẻ Người đã chọn, nên sai một người ngoại giáo là Ê vét Mê léc đến can thiệp để cứu sống tiên tri.

3. HỎI: Bài đọc một đem lại cho ta bài học nào?

THƯA: Ê vét Mê léc đã thể hiện tình yêu thương tuyệt vời đối với Giê rê mia khi cứu sống ông. Tình yêu thương ấy thật cần thiết để loan truyền Tin mừng tình yêu, một tin mừng có những đòi hỏi thường bị người đời chống đối.

4. HỎI: Chúa Giêsu đã mang đến cho trần gian thứ lửa nào?

THƯA: Ở đây, Chúa Giê su không nói đến lửa hận thù và hủy hoại. Nhưng là lửa thanh luyện tâm hồn do lời và gương sống của Chúa Giê su đem lại và được kiện toàn nhờ công việc của Chúa Thánh Thần. Lửa ấy ẩn chứa trong sứ mạng của Ngài.

5. HỎI: Chúa Giêsu muốn có sự bất hòa?

THƯA: Tất nhiên là không, tuy nhiên Ngài và giáo lí của Ngài sẽ là cơ hội tạo nên chia  rẽ và hận thù giữa những người tiếp nhận và từ khước lời rao giảng của Ngài.

6. HỎI: Chúa Giê su đã có kinh nghiệm về điều ấy không?

THƯA:  Có. Chúa Giê su nói về kinh nghiệm mà chính Ngài đã gặp trong chuyến về thăm quê hương. Ngài đã gặp phải phản ứng chống đối dữ dội của những người đồng hương: “Mọi người trong hội đường đầy phẩn nộ khi nghe những lời Ngài nói. Họ đứng dậy, lôi Ngài ra khỏi thành..” (Lc 4,28-29).

7. HỎI: Ngay cả trong vòng những người thân cận với Ngài?

THƯA: Đúng. Trong vòng những người thân cận Chúa Giê su  cũng gặp chống đối theo lời thánh Gioan thuật lại: “Chính anh em Ngài cũng không tin vào Ngài” (Ga 7,5). Lời tiên tri Mi kha đã thành sự thật: “Con trai khinh thường cha, con gái đứng lên chống lại mẹ, nàng dâu chống mẹ chồng, người trong nhà lại hóa ra thù địch” (Mk 7,6).

8. HỎI: Chúa Giê su đã dạy các môn đệ như thế nào về điều ấy?

THƯA:  Chính Chúa Giê su không ngần ngại nói với các môn đệ của Ngài rằng một trong những điều kiện cho việc rao giảng Nước Thiên Chúa là chấp nhận những sự chia rẽ ấy: “Ai đến với Ta mà không dứt bỏ cha me, vợ con, anh em, chị em, và cả mạng sống mình nữa, thì không thể làm môn đệ Ta được” (Lc 14,26).

9. HỎI: Các tông đồ đã có những kinh nghiệm giống như thế không?

THƯA:  Có. Như thánh Phao lô nói với tín hữu Cô rin tô rằng: “Chúng tôi rao giảng một Đức Ki tô bị đóng đinh, điều mà người Do thái coi là ô nhục, không thể chấp nhận, và dân ngoại cho là điên rồ” (1Cr 1,23).

10. HỎI: Khi nào Chúa Giêsu thắp lên ngọn lửa ấy?

Nó sẽ được thắp sáng trên thập giá và sẽ lan ra toàn thế giới một cách mãnh liệt như đám cháy rừng không thể chế ngự được.

11. HỎI: Phép rửa mà Chúa Giêsu phải nhận là gì và tại sao Ngài cảm thấy lo lắng?

12. THƯA: Phép rửa ở đây cũng có ý nghĩa là sự đau khổ. Trong cuộc Thương khó, Chúa Giê su sẽ lãnh nhận một phép rửa đau khổ, Ngài sẽ bị chìm ngập trong cuộc khổ nạn kinh khủng nhất. Đấng Cứu Độ hoàn toàn biết cái chết đau đớn nào đang chờ đợi mình, vì thế Ngài sống trong trạng thái lo lắng. Không phải lo lắng vì khiếp sợ mà lo lắng vì đó là một Hi tế Cứu độ trần gian mà Ngài phải hoàn tất theo Thánh ý Chúa Cha.

13. HỎI: Tại sao Chúa Giê su nói Ngài mang đến sự chia rẻ chứ không phải hòa bình, tại sao?

THƯA: Theo Lu ca, hòa bình là ơn của thời thiên sai (2,14.29), nhưng đó không phải là thứ hòa bình trần gian dễ dãi như người ta tưởng. Ơn bình an đích thật là được hòa giải với Thiên Chúa và tha nhân, và phải được lãnh nhận với lòng sám hối chân thành. Đó là một đòi hỏi mà nhiều người chống đối, và do đó, lời rao giảng của Ngài khởi đầu cho thời  đại chia rẽ.

14. HỎI: “Trong một gia đình năm người..” có nghĩa là sao?

THƯA: Đó là con số biểu tượng cho một gia đình hiệp nhất và bình an, vì dựa trên các mối quan hệ máu huyết. Các gia đình rất hợp nhất như thế, sẽ bị chia thành hai nhóm đối lập, ngay lúc cần phải quyết định theo hoặc chống lại Chúa Giêsu.

15. HỎI: Chúa Giêsu có ý gì khi nói: “Và tại sao anh không xem xét điều gì nơi anh em là công chính”?

THƯA: Là cần phải nhận ra thời đại thiên sai vì Ngày Xét xử đã gần. “Điều gì đúng” có nghĩa là những gì phải làm, đó là sám hối, ăn năn trong khi còn thời gian.

16. HỎI: Ý nghĩa ẩn dụ của câu 58 và 59 là gì?

THƯA: Các câu trên chỉ ra các nhiệm vụ được giao phó cho mỗi người khi thời đại Mêsia đến gần để tránh sự phán xét nghiêm khắc của Thiên Chúa. Hình ảnh được lấy từ môi trường tư pháp, khi hai người có mâu thuẫn vì lợi lộc, thì người mắc nợ  khôn ngoan tìm một giải pháp hòa bình với người cho vay trước khi phải ra trước tòa án, nơi sẽ theo quy định của công bằng để giải quyết. Do đó, người đương thời của Chúa Giêsu phải ứng xử khôn ngoan để tránh bị Thiên Chúa xét xử và trừng phạt. Hiện giờ họ còn thời gian để được hòa giải với Đấng Toàn Năng, làm việc đền tội, nếu không coi chừng sẽ là quá muộn.

17. HỎI: Chúng ta có thể nghĩ rằng ngọn lửa Đức Kitô mà Đức Ki tô mang đến đã được tỏ hiện trong lịch sử Giáo Hội?

THƯA: Tất nhiên, lửa này tượng trưng cho tất cả sức mạnh thể hiện trong các biến cố lớn trong lịch sử Kitô giáo: trong các cuộc truyền giáo, trong phong trào đại kết, trong việc Giáo Hội các hướng dẫn các quốc gia và chính phủ trong lãnh vực đạo đức, trong đời sống và hoạt động phong phú của các thánh, vv... Đặc biệt, ngọn lửa ấy thể hiện qua Lề Luật Vình cửu Thiên Chúa mà Thiên Chúa đặt nơi trái tim của con người, đặc biệt là trong thời gian Giáo Hội Chúa Kitô bị bách hại.