LỄ MẸ THIÊN CHÚA

Lc 2,16-21

SUY NIỆM:

Vào ngày thứ tám tuần bát nhật lễ Giáng sinh, chúng ta cử hành lễ Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa, cao rao Ngài thật có phúc vì đã đón nhận Đấng Cứu thế bằng niềm tin. Chính trong Đức tin mà Mẹ khám phá ý nghĩa của việc Giáng sinh đầy mầu nhiệm. Nhưng chính Đức tin ấy đã đem lại cho Mẹ tước hiệu vinh quang nhất là Mẹ Thiên Chúa, nền tảng cho chức phận là Mẹ thiêng liêng của mọi người tín hữu.

Sách Dân số 6, 22-27

Vào thời các tổ phụ và Mô sê, chúc lành cũng có giá trị như lời cầu nguyện. Những lời cầu chúc cho một người quyết định số phận của người đó. Dòng dõi được chúc phúc sẽ hoàn thành sự mong đợi của tổ tiên và như thế có nghĩa là được sinh ra một lần nữa bằng cách cho thấy bước đường tương lai sẽ đến.

Thánh Vịnh 66

Người ta hát thánh vịnh nầy để tạ ơn Thiên Chúa sau mùa gặt. Phụng vụ Ki tô giáo dùng để tạ ơn những gì Chúa Giê su đã ban, biểu hiện lòng tốt lành của Thiên Chúa đối với chúng ta.

Thư gửi Ga 4, 4-7

Đây là bản văn duy nhất trực tiếp nói đến Mẹ của Chúa Giê su. Trong Giáo Hội tiên khởi, Đức Maria dường như còn trong bóng tối. Nhưng hơn bất cứ ai khác, Mẹ đã hoàn thành việc biến đổi thiêng liêng và Ki tô hữu đích thực. Được thấm nhuần Thánh Thần, mẹ đã yêu thương đáp lại tình yêu của Thiên Chúa Cha. Chính vì thế mẹ đã chọn cách sống ầm thầm trong bóng tối.

Tin mừng Lc 2, 16-21

NGỮ CẢNH

Đoạn tin mừng nầy thuộc phần Tin mừng thời thơ ấu Chúa Giê su. Qua đó, tác giả Luca muốn làm nổi bật sự cao cả của Chúa Giê su bằng cách đối chiếu Ngài với Gioan Tẩy giả. Cuộc sinh hạ của Gioan Tẩy giả được bà con láng giềng đến chúc mừng (1, 57-58), còn khi Chúa Giê su giáng sinh, thì chỉ có các mục đồng đến viếng thăm (2,16-20). Gioan Tẩy giả được cắt bì theo lề luật và phong tục Do thái (1,59-79), và Chúa Giê su cũng thế (2,21).

TÌM HIỂU

Ra đi: Như Đức Maria (1,39), các mục đồng cũng phải lên đường vượt một quảng đường xa, và cũng như Ngài, họ phải hối hả ra đi. Đó là sự thúc đẩy của đức tin để đáp trả cho lời mời gọi của Thiên Chúa (1,39; 19,5-6). Họ đã nhìn thấy đấu chỉ đúng như lời đã loan báo (15).

Kể lại: Nguyên bản Hi ngữ dùng một động từ giống như trong câu 15: họ đã kể lại những gì mà Chúa đã cho họ biết. Nhận được mạc khải, họ liền lãnh nhận sứ mạng truyền lại mạc khái đó (1 Cr 15,1).

Bà Maria: sự chú ý giờ đây quay sang Đức Maria. Chính Ngài cũng đã nghe lời các mục đồng thuật lại chứng thực những gì Ngài đã nghe thiên sứ Ga bri ên nói. Những gì ca khúc Magnificat tiên báo đã được thực hiện: vì chính những người nghèo loan báo tin mừng. Đức Maria là người tín hữu tuyệt vời.

Suy đi nghĩ lại: Trong khi dân chúng ngạc nhiên, thì Đức Maria suy đi nghĩ lại về các biến cố vừa là lời và sự kiện. Ngài đám mình trong suy niệm để tìm hiểu ý nghĩa. Đó là mẫu mực cho Giáo Hội tiếp nhận Lời và giúp cho con cái mình sống Lời Chúa.

Tôn vinh ca tụng Thiên Chúa: Các mục đồng sau khi đã chiêm ngưỡng vinh quang Thiên Chúa và nghe thiên thần ca tụng, đã tôn vinh Ngài nơi trẻ thơ mà họ đã nhận ra qua các dấu chỉ mà họ đã được báo trước.

Đủ tám ngày: Xem câu 1, 59. Luca đã mô tả vắn tắt cuộc sinh ra của Gioan và đã nhấn mạnh nhiều đến sự cắt bì của ông. Đối với Chúa Giê su thì ngược lại. Nhưng biến cố chính thức đầu tiên của Chúa Giê su là vâng phục lề luật: là người Híp pri, Ngài cũng phải được cắt bì để gia nhập dân Giao Ước.

Giê su: Thánh Mát thêu cho biết ý nghĩa của tên gọi nầy (1,21) và xác định rằng do chính Giu se đặt cho (1,25). Đối với Luca tên gọi đã được Thiên Chúa đặt cho trong lời loan báo với Đức Maria (1,31). Tước hiệu Đấng Cứu thế mà thiên thần Bết lê hem loan báo là một cách cắt nghĩa. Tên gọi nầy gợi lên cả một chương trình.

SỨ ĐIỆP

Hôm nay ngày đầu năm mới, người ta thường chúc cho nhau một năm an lành. Đó là truyền thống mở ra cho chúng ta cơ hội đến gần nhau hơn và rất hạnh phúc. Thời khắc nầy cho phép chúng ta suy nghĩ về thời gian đã qua, thời gian đã mất và thời gian tìm lại. Một năm nữa, lại một cơ hội nữa để đạt tới những gì mà chúng ta chưa thể thực hiện trong thời gian qua.

Là người tín hữu, chúng ta muốn phó thác năm mới nầy cho Chúa, và cầu nguyện cho tất cả những người chúng ta yêu mến cũng như cho những ai mà chúng ta chưa yêu thương đủ. Rồi sẽ có một ngày Ngài nói với chúng ta rằng Ngài đến nhóm một ngọn lửa dưới đất. Chúng ta cầu nguyện xin Ngài ban cho chúng ta được chia sẻ mong muốn được thấy ngọn lửa tình yêu ấy được bành trướng ra khắp thế gian.

Hôm nay, Giáo hội mời gọi chúng ta hướng về Đức Maria. Các sách tin mừng nói rất ít về Ngài, nhưng điều mà chúng ta nghe được lại rất quan trọng. Sau khi được truyền tin, Ngài đi mang tin mừng đến nhà ông Gia ca ria. Và Mẹ có thể nhìn thấy những gì thiên sứ nói với Mẹ được hoàn thành : Êlisabet mang thai được sáu tháng.

Trong bài tin mừng hôm nay, các mục đồng cũng bị thôi thúc ra đi chia sẻ tin mừng như thế. Giống như Đức Maria, họ đi loan báo những điều đã xảy ra đúng y như thiên thần đã nói với họ. Trong Kinh Thánh, các bài trình thuật một cuộc can thiệp của Chúa thường kết thúc bằng các phản ứng của các chứng nhân. Ở đây cũng thế. Tất cả ngạc nhiên vì những gì các nhân chứng thuật lại. Họ đang đối diện trước một biến cố thật lạ lùng: Nơi đứa trẻ được bọc trong tả là một Đấng Cứu độ, Đức Ki tô và là Chúa được sinh ra cho chúng ta. Trong ngày Phục sinh, các phụ nữ, các tông đồ cũng ngạc nhiên như thế trước sự kiện ngôi mộ trống trước khi ra đi loan tin mừng  Chúa Giê su sống lại. Đối với Đức Maria, các mục tử và tất cả các chứng nhân các điều kì diệu Thiên Chúa thực hiện là niềm vui và tạ ơn.

Đặc biệt, Thánh Luca ghi lại một lời đáng ghi nhớ: « Đức Maria ghi nhớ tất cả các biến cố ấy và suy đi nghĩ lại trong tâm hồn ». Mẹ đã dùng kí ức nối kết các trang đời sống mà qua đó, Thiên Chúa đã vạch ra một con đường dẫn đưa Mẹ đến đó. Tất cả đã xảy ra rất nhanh, vì thế cần phải để giờ nghiền ngẫm, suy niệm để dâng lời tạ ơn đối với những điều kì diệu mà Thiên Chúa đã thực hiện dọc suốt lịch sử Kinh Thánh.

Chúng ta cũng thế, sống trong một thế giới với nhiều biến động quay cuồng theo một nhịp độ chóng mặt, chúng ta nên dành thời gian để gợi nhớ và suy niệm các biến cố xảy ra trong tâm hồn cũng như chung quanh mình. Trước các thử thách của cuộc đời, bệnh tật, thiên tai, chiến tranh, xung đột chúng ta dễ bị nhận chìm trong buồn thảm và thất vọng. Chính sự thất vọng đó đi ngược lại với tin mừng, thậm chí là những cơn cám dỗ có nguy cơ khiến chúng ta quay lưng lại với Thiên Chúa và sứ mạng chúng ta.

Đối với Đức Maria, tất cả đều ngược lại. Như những người đương thời, Mẹ đã chứng kiến biết bao nhiêu chuyện lành dữ xảy ra chung quanh. Mẹ phải phân định, tìm hiểu các biến cố để ghi nhớ những kì công của Thiên Chúa đã thực hiện trong chương trình cứu độ ngang qua cuộc đời mình. Và nhất là cố gắng khám phá đâu là sứ mạng phải thực hiện cùng với Đức Ki tô. Chắc hẳn Ngài chưa nắm bắt hết mọi điều khi xảy ra. Vì thế Mẹ phải kiên trì cầu nguyện và tìm kiếm để biết biết điều Chúa chờ đợi nơi Mẹ. Mẹ cảm nhận mình quá bé nhỏ nhưng luôn tin tưởng vào Đấng nâng những kẻ khiêm nhu.

Cùng với Maria và bắt chước Ngài, chúng ta được mời gọi suy niệm các biến cố trong cuộc đời chúng ta. Chúng ta có cơ may thực hiện điều đó dưới ánh sáng tin mừng. Dù mọi điều xấu xa vẫn đã, đang và sẽ xảy đến, nhưng dừng bao giờ quên rằng Chúa luôn luôn ở giữa cuộc đời chúng ta và không gì có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu thương của Ngài. Niềm tin của chúng ta vào Đức Ki tô phục sinh phải làm cho chúng ta thay đổi cách nhìn về chính mình và về người khác. Như đối với các môn đệ làng Em maus, sự thay đổi chỉ có thể có được nếu chúng ta dành thời giờ nuôi dưỡng tâm hồn bằng Lời Chúa và Thánh Thể.

Ngày đầu năm mới phải là lời mời gọi chúng ta hướng tới tương lai mà Thiên Chúa dành cho chúng ta. Bắt đầu một năm mới, là khởi sự đối diện với tương lai bất định. Chúng ta muốn thấy trước nhưng ý chí lại mong manh và thường đi ngược lại những gì chúng ta muốn. Tương lai dành cho chúng ta luôn luôn chứa đựng những bất ngờ: Năm mới nầy là sẽ như thế nào đây? Cho thế giới? Cho gia đình? Cho bản thân? Những bất định đó không được làm chúng ta sợ hãi hay thất vọng. Nhiều khi chúng ta bị cám dỗ buông xuôi mọi sự vì cho rằng không còn gì để làm khi tất cả đã được an bải, đặt định trước. Điều đó không đúng. Thiên Chúa là tình yêu, và Ngài không muốn con người phải bất hạnh. Năm nay sẽ như Thiên Chúa muốn nhưng cũng sẽ là điều mà chúng ta sẽ thực hiện, trong niềm tin tưởng và bình an. Hãy nhớ lời thánh Phao lô: “Chúng ta sẽ toàn thắng nhờ đấng đã yêu mến chúng ta”.

Ngày đầu năm mới nầy cũng là ngày cầu nguyện cho hòa bình thế giới.

Đấng mà chúng ta mừng sinh nhật được gọi là « Hoàng tử Bình an ». Ngài đã giao hòa mọi người với Thiên Chúa qua thập giá. Ngài đã tiêu diệt hận thù một lần dứt khoát. Và trong ngày Hiện xuống, Ngài đã sai Thánh Thần tình yêu xuống tâm hồn con người. Như Đức Maria và với Ngài, chúng ta hãy học suy niệm các kì công của Thiên Chúa trong tâm hồn chúng ta. Hãy đễ cho Đức Ki tô dẫn dắt chúng ta. Ngài là Đường, Chân lí, và Sự sống. Cùng với Ngài, năm nay sẽ là Năm tốt đẹp.

ĐÀO SÂU

1. HỎI: Người Công Giáo có thờ phượng Đức Mẹ không?

THƯA: Không. Họ thờ phượng Thiên Chúa vì Ngài là Đấng Tạo Hóa còn tất cả mọi người là tạo vật. Còn đối với Đức Maria, họ tỏ lòng tôn kính vì những điều kì diệu mà Thiên Chúa thực hiện nơi Người.

2. HỎI: Thế thì tại sao họ quì gối trước tượng Đức Mẹ; họ dâng hương, đèn cầy, hoa..?

THƯA: Đó là những cử chỉ tỏ lòng tôn kính chứ không phải thờ phượng?

3. HỎI: Vậy, tôn kính là gì?

THƯA: Tôn kính là kính trọng ai vì những đức tính trổi vượt của người ấy.

4. HỎI: Như thế thì cử chỉ bên ngoài không phải lúc nào cũng có cùng ý nghĩa?

THƯA: Chắc chắn là không, cử chỉ bên ngòai phải được đánh giá tùy theo ý hướng bên trong. Cùng một cử chỉ (thí dụ như dâng hương) có thể là một hành vi tôn kính, hoặc thờ phượng, và tùy theo ý chí thực hiện điều đó.

5. HỎI: Tại sao trong Lc 1,28-30 và 41-48 nói rằng Đức Maria được chúc phúc?

THƯA: Trong các bản văn trích dẫn trên, tác giả không nói gì tới việc thờ phượng đức Maria, mà chỉ nói rằng, Thiên sứ cũng như Bà Êlisabết đã ca tụng Đức Maria vì “Được chúc phúc giữa các người phụ nữ”. Điều nầy có nghĩa là các ngài tỏ lòng cung kính đức Maria.

6. HỎI: Nhưng Chúa Giê su không gọi mẹ mình là “được chúc phúc”, mà là “phúc” cho tất cả những ai nghe Lời Thiên Chúa?

THƯA: Qua những lời được thánh Luca thuật lại (Lc 11,27-28), Chúa Giê su không muốn phủ nhận việc tôn kính Đức Maria. Nhưng Ngài chỉ muốn cho mọi người hiểu rằng ai tin Ngài và thực hành các giới răn của Ngài người đó thật sự được Thiên Chúa chúc phúc và được kính trọng.

7. HỎI: Và Đức Maria đã tin vào Đức Ki tô? Đã giữ các giới răn của Ngài?

THƯA: Đúng vậy, Ngài đã thực điều đó tuyệt vời hơn bất cứ một ai khác (x. Lc 1,45; 2,51; vv) nên được mọi người mến yêu và tôn kính.

8. HỎI:  Tại tiệc cưới Ca na, có thật là Chúa Giê su đã trách cứ Mẹ mình dù vẫn kính trọng?

THƯA: Không đúng, vì thật ra tại tiệc cưới Ca na Chúa Giê su đã nhận lời khẩn cầu của Mẹ và đã làm phép lạ đầu tiên.

9. HỎI: Điều đó có nghĩa gì?

THƯA: Điều đó có nghĩa là Chúa Giê su không phiền trách Mẹ Maria vì giờ của Ngài chưa đến, mà muốn tỏ cho thấy sự quan tâm và kính trọng đặc biệt đối với Mẹ mình.

10. HỎI: Kinh Thánh khẳng định Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa?

THƯA: Kinh Thánh ban cho chúng ta Mặc Khải của Thiên Chúa, và dựa vào đó, Giáo Hội Công giáo đã định tín về tín điều đức Maria là Mẹ Thiên Chúa. Thật vậy, Tin mừng theo Thánh Mát thêu nói với chúng ta rằng Đức Maria đã sinh ra Đấng Emmanuel, nghĩa là đấng “Thiên Chúa ở cùng chúng ta”.

11. HỎI: Có thể nào một người phụ nữ lại sinh ra Thiên Chúa?

THƯA: Chắc chắn là không thể. Đức Maria đã mang thai và sinh hạ một người, nhưng nơi người đó, Thiên Chúa độc nhất đã hiện hữu và kết hợp cùng nhân tính. Đức Maria là Mẹ của Đấng là Người-Thiên Chúa, nghĩa là Thiên Chúa ở cùng chúng ta.

12. HỎI: Vậy thì không chính xác hơn sao khi nói rằng Đức Maria là Mẹ của Chúa Giê su Ki tô là người, để khỏi lầm lẫn Ngài là Mẹ của Ngôi Hai Thiên Chúa?

THƯA: Đức Maria có thể được gọi một cách chính xác là Mẹ của Thiên Chúa cũng như Một người phụ nữ có thể được gọi là Mẹ của một thầy thuốc, dù rằng bà ấy không sinh ra thầy thuốc.

13. HỎI: Có qui chiếu Kinh Thánh nào cho thấy tín điều Đức Maria Mẹ Thiên Chúa?

THƯA: Thưa có. Dưới tác động của Chúa Thánh Thần, bà Elisabết gọi Đức Maria Là Mẹ Chúa Tôi (x. Lc 1,43). Mà theo bản 70 Kinh Thánh bằng tiếng Hi lạp, từ “Chúa” dịch từ “Gia vê” trong tiếng Híp pri. Do đó, Đức Maria được gọi là Mẹ Chúa tôi, có nghĩa là Mẹ Thiên Chúa.

14. HỎI: Phẩm vị cao vời của Đức Maria có khiến Ngài hoàn toàn xa cách chúng ta không?

THƯA: Hoàn toàn không, phẩm vị cao vời ấy không khiến Đức Maria xa cách chúng ta, trái lại làm cho Mẹ trở nên gần gủi với chúng ta hơn. Thật vậy, ai càng đến gần Thiên Chúa thì càng gần con người. Đức Maria ở gần Thiên Chúa như thế thì càng gần gủi, càng là Mẹ, đấng an ủi, phù trợ và chuyển cầu cho mỗi người chúng ta.

15. HỎI: Chiêm ngắm mầu nhiệm ấy có mang lại gì cho chúng ta không?

THƯA: Có, khi chiêm ngắm Mẹ Thiên Chúa, chúng ta tăng thêm lòng tin vào thần tính Chúa Giê su. Ngài là Con của Đức Maria, là Con Thiên Chúa ta phải thờ phượng. Đó là thái độ của các mục đồng khi gặp hài nhi Giê su, và nhất là của Đức Maria.

16. HỎI: Như vậy Đức Maria là điểm đến của chúng ta sao?

THƯA: Không, Ngài không phải mục tiêu hay điểm đến mà cuộc đời chúng ta nhắm tới. Đúng hơn, Ngài là con đường đưa chúng ta đến với Chúa Giê su, và do đó đến cùng Thiên Chúa. Đức Maria là gương mẫu cho chúng ta và là sự trợ giúp trên con đường thiêng liêng. Đức tin của Ngài, được nuôi dưỡng bằng việc nhớ lại và suy niệm trong lòng tất cả các dấu chỉ sự hiện diện tích cực của Thiên Chúa, nâng đỡ đức tin của chúng ta. Sự bầu cử của Ngài là sự giúp đỡ quí báu cho chúng ta.

17. HỎI: Tín điều là gì?

THƯA: Tín điều trong Công giáo là một chân lí có trong Mặc khải và được trình bày như là điều phải tin đối với tất cả mọi tín hữu.

18. HỎI: Tước hiệu Mẹ Thiên Chúa đã có khi nào?

THƯA: Tước hiệu Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa đã truyền tụng nơi những người ki tô hữu cho đến thế kỉ thứ 3 và trở nên phổ quát vào thế kỉ thứ 4, và trở thành tín điều trong Công đồng Êphêsô (431).