CHÚA NHẬT XIV TN B
THÀNH KIẾN VÀ TỰ MÃN
Trong đời sống cộng đoàn có những cách ứng xử nó có thể khuyến khích một con người vươn lên, và cũng có những cách cư xử là nguyên nhân chính yếu cản trở sự phát triển và cản trở sự vươn lên của con người cả trong bình diện trí tuệ lẫn thiêng liêng, và một trong những cách cư xử ấy là thói quen xét đóan, phê bình và nó trở thành nguy hiểm khi nó mang cái nhìn chủ quan và óc thành kiến, tự mãn. Khi đã mang thành kiến xấu về một người nào hoặc một sự kiện gì, người ta thường có xu hướng không muốn chấp nhận hoặc loại trừ, hoặc dẫn đến thái độ coi thường, và khi đã tự mãn với những cái mình đang có đang suy nghĩ thì người ta không thể đón nhận được điều gì khác nữa.
Thưa quý OBACE, những dân làng Nazaret ngày xưa họ cũng mang nặng một cái nhìn thành kiến về Chúa Giêsu, vì họ chỉ nhìn Đức Giêsu với cái nhìn Ngài là con ông Giuse và bà Maria mà thôi. Nhiều người Nazareth có lẽ cũng đã nghe và đã thấy những việc lạ lùng Chúa Giêsu đã làm tại các vùng xung quanh, nào là cho nước hóa thành rượu, nào là hóa bánh ra nhiều, nào là cho người mù được thấy kẻ què được đi, đáng lẽ ra họ phải tự hào về một người con trong làng thành đạt (theo kiểu nói bây giờ) nay trở về với dân làng, trái lại họ tỏ ra rất dửng dưng về cuộc trở về này. Tại sao thế? Có lẽ những người Nazareth chờ đợi một cái gì đó khác hơn ở Chúa Giêsu, họ nghĩ rằng Chúa Giêsu phải làm cho Nazaret trở thành nổi tiếng, dân làng mọi người được giàu có mà không phải vất vả làm ăn, tức là họ chờ đợi Chúa Giêsu mang đến cho họ tài sản vật chất và tiếng tăm trần thế hơn là mong đợi Tin Mừng nước Thiên Chúa và những lời Người rao giảng.
Thánh Marcô cho thấy, Chúa Giêsu đã vào Hội Đường ngày Sabath để giảng dạy và giải thích Lời Ngôn Sứ và lề luật, những người Nazareth thấy chàng thanh niên Giêsu thực sư thông thái trổi vượt, họ ngạc nhiên về sự khôn ngoan thông thái của Ngài và tự hỏi Bởi đâu ông ta được như thế? Tại sao ông ta lại được khôn ngoan và làm được nhiều phép lạ như vậy? Đáng lẽ những câu hỏi này sẽ dẫn những người Nazaret đi tìm câu trả lời về nguồn gốc và nguyên nhân của sự khôn ngoan thông thái nơi Đức Giêsu, nhưng rất tiếc, họ đã không đi đến tận cùng của câu hỏi để tìm câu trả lời, họ đã để cho suy nghĩ và cái nhìn tự nhiên che mắt, nên chỉ nhận ra Ngài là con bác thợ mộc trong làng. Những người Nazaret chỉ thấy rằng bác thợ mộc trong làng và bà Maria là một gia đình nghèo, bình dân như mọi gia đình, không có gì đặc biệt xét theo cái nhìn bên ngoài, hay nói đúng hơn họ tỏ ra kinh thường gốc gác của Đức Giêsu bởi vì họ mang nặng một thành kiến khiến họ không thể nhận ra địa vị thần linh nơi Chúa Giêsu, và quyền năng Thiên Chúa ở nơi Ngài, dù họ đã được chứng kiến hoặc đã nghe về các phép lạ Chúa Giêsu đã làm ở làng xung quanh. Chính vì mang cái nhìn như thế, nó trở thành rào cản khiến những người Nazaret không thể đón nhận được lời mời gọi sám hối và tin vào Tin Mừng, và cũng không biết chuẩn bị và đón nhận Nước Thiên Chúa đã đến nơi chính con người của Đức Giêsu.
Còn Đức Giêsu khi chứng kiến cách đối xử của dân làng, Ngài lấy làm tiếc cho họ và Ngài rút ra một bài học chung cho thân phận của tất cả các ngôn sứ: Không có ngôn sứ nào được tôn trọng nơi quê hương bản quán của mình. Thánh Marcô còn nói thêm: Ngài không thể làm được phép lạ nào tại đó vì họ cứng lòng tin. Đây là lý do chính yếu khiến họ từ chối Đức Giêsu, trong khi đó đức tin là điều kiện cần thiết trước tiên để cho phép lạ có thể xảy ra, song người Nazaret đã từ chối điều kiện đầu tiên này.
Thái độ của người Nazaret đã phản ánh sự cứng lòng của cả dân tộc Do Thái trong lịch sử, họ đã nhiều lần không đón nhận các Ngôn sứ của Chúa sai đến cảnh báo và kêu gọi họ sám hối, và họ còn chống đối lại chính Thiên Chúa, như lời Chúa nói qua tiên tri Êzekien: Ta sai ngươi đến với con cái Israel, đến với một dân phản nghịch đang nổi loạn chống lại ta,… chúng là những đứa con mặt dày mày dạn, lòng chai dạ đá. Và dù chúng có nghe hay không nghe các lời cảnh báo, thì chúng cũng phải biết rằng có một ngôn sứ đang ở giữa chúng. Sự ngỗ nghịch và cứng lòng này phát xuất từ sự tự mãn, vì họ cho rằng họ là con cháu ông Apraham, thì đương nhiên họ được ơn cứu độ, mà không cần phải cố gắng, và vì đã được Thiên Chúa chọn làn dân riêng thì họ từ chối tất cả những người khác dù họ là ngôn sứ hay là những người nói lời nhân danh Thiên Chúa.
Thánh Phaolô, một con người đã từng kiêu căng tự mãn về lòng nhiệt thành và về sư thông thái của mình, ông đã bị Thiên Chúa quật ngã khỏi con đường kiêu căng, và còn rèn dũa ông bằng những thử thách để giúp ông khiêm tốn hơn, nhận ra sư bất toàn yêu kém của mình để tin tưởng vào Thiên Chúa nhiều hơn, vì ân sủng của Thiên Chúa chỉ đậu lại trên những tâm hồn khiêm nhường và quyền năng của Thiên Chúa chỉ thực hiện trên những con người thực sư nhận mình yếu đuối. Thánh Phaolô đã cảm nghiệm và chia sẻ trong bài đọc hai, và ông còn cho thấy, Thiên Chúa luôn giúp ông nhận ra tình trạng yếu kém của mình, trước những điều lạ lùng Thiên Chúa đã làm cho ông, bằng cách để cho ông luôn cảm thấy yếu đuối về thể xác như bị gai đâm và yếu đuối cả về phần linh hồn như bị ma quỷ quấy nhiễu, có những lúc ông muốn xin Chúa giúp ông gỡ khỏi những sự yếu đuối ấy, thì Thiên Chúa đã không hứa sẽ loại trừ khỏi ông khỏi yếu đuối và sự tấn công của ma quỷ, nhưng Ngài hứa sẽ ban ơn dư đủ để ông chiến đấu với nhưng thử thách: Ơn ta đủ cho con, và sức mạnh của ta được thể hiện trọn vẹn nơi sự yếu đuối.
Thưa quý OBACE, để nhận ra Đức Giêsu và quyền năng của Ngài, cần có một tâm hồn khiêm tốn, gỡ bỏ mọi thứ thành kiến và cái nhìn kiêu căng tự mãn, vì Thiên Chúa chống lại người kiêu căng và nâng cao kẻ khiêm nhường. Khiêm tốn để nhận ra tình trạng tội lỗi và yếu đuối của mình để xin ơn nâng đỡ và tha thứ; khiêm tốn còn để chúng ta biết tín thác vào Chúa cách mạnh mẽ hơn, vì chỉ khi có một tâm hồn khiêm tốn chúng ta mới nhận ra rằng mọi sư chúng ta có hôm nay là do Chúa ban, và nhận ra rằng không có Chúa chúng ta không thể làm được việc gì.
Một trong tình trạng của con người ngày hôm nay đó là tính tự mãn, nhất là khi con người đang làm được những việc lớn lao, làm chủ khoa học và kỹ thuật, đã giải quyết được nhiều vấn đề, thì dường như con người đã rơi vào tình trạnh tự mãn với những thành công ấy và muốn tự mình giải quyết tất cả, và loại trừ Thiên Chúa ra khỏi thế giới và ra khỏi tâm hồn họ, tình trạng này thật hết sức nguy hiểm, vì nó tự biến con người và thế giới này thành một thế giới, thành những con người trống rỗng không còn chỗ cho cho Thiên Chúa và còn là kẻ chống lại Thiên Chúa nữa.
Một khi con người tự mãn với thành công của mình, họ sẽ để cho sự kiêu căng và tiền của che mờ con mắt khiến họ không thể cúi xuống, không thể lắng nghe và không thể nhìn thấy những nhu cầu của anh chị em xung quanh. Hay nói khác đi họ sẽ để mình trở thành những con người vô cảm hoặc khinh thường và loại trừ người khác ra khỏi sự quan tâm của họ, tạo nên một thứ giai cấp đẳng cấp nào đó.
Tình trạng thành kiến tự mãn nó cũng đang diễn ra nơi các gia đình và xóm ngõ, khi chúng ta mang thành kiến về một người nào đó và gán cho họ những cái nhìn theo quan điểm của mình, đeo kiếng màu gì thì nhìn thế giới ra màu đó, có thể chúng ta cũng nhìn anh em chòm xóm của chúng ta qua cặp kiếng đen của chúng ta như thế, nên chúng ta không thấy được điều hay điều tích cực nơi anh chị em, mà chỉ nhìn thấy những mặt tiêu cực mà thôi, khi đã mang thành kiến, người ta khó có thể vui khi thấy anh em mình thành công, khó có thể tha thứ và khó có thể cho anh chị em mình những cơ hôi sửa chữa sai lầm.
Còn trong cuộc sống của các bạn trẻ ngày nay, sự tự cao tự mãn và thành kiến nó cũng đang thể hiện dưới nhiều hình thức, cái tự mãn của tuối trẻ ngày nay là cho rằng mình có thể làm được tất cả mọi sự mà không cần Thiên Chúa, không cần đến cha mẹ, muốn tự khẳng định mình mà không cần lắng nghe lời khuyên dạy của cha mẹ và những người có trách nhiệm, đồng thời nó cũng hình thành ở giới trẻ một nếp sống chuộng đẳng cấp, coi mình hơn người khác, nó thể hiện qua những thói ăn chơi được giới trẻ coi như là một mốt thời thượng, và đánh giá con người và sự việc qua thang điểm vật chất mà thôi.
Đó là những tình trạng đang xảy ra nơi nhiều người nhiều gia đình và nơi các bạn trẻ. Xin cho chúng ta biết khiêm tốn đón nhận Đức Giêsu và tin tưởng hoàn toàn vào quyền năng của Ngài. Amen