CHÚA NHẬT LỄ CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM 2021

KHAO KHÁT TỬ VÌ ĐẠO

Ngay từ khi hạt giống Tin Mừng được gieo vào trần gian, thì những người sống theo Tin Mừng của Chúa đã liên tục bị bắt bớ bách hại và giết chóc. Việc bắt bớ bách hại những người tin vào danh Chúa Giêsu không chỉ xảy ra trong thời xưa, mà ngay đến thời hiện đại hôm nay. Hàng năm vẫn có hàng trăm, hàng ngàn các sứ giả Tin Mừng bị bắt bớ, bách hại tại nhiều nơi trên thế giới. Nhiều người trong họ đã phải đánh đổi bằng cái chết, tù tội vì trung thành với sứ mạng loan báo Tin Mừng của Chúa.

Ngay từ khi Tin Mừng được đem đến cho dân tộc Việt Nam (thế kỷ 17), cha ông chúng ta đã sẵn sàng đón nhận một niềm tin mới vào Chúa Giêsu chịu đóng đinh, thay cho niềm tin dân gian trước đây. Cũng ngay từ những thập kỷ đầu, hạt giống Tin Mừng đã phải trải qua biết bao bão tố khó khăn, cấm cách bắt bớ và giết chóc. Tuy nhiên, tổ tiên chúng ta không ngại khổ, không sợ chết, các ngài vẫn can đảm sống và làm chứng về Tin Mừng yêu thương của Chúa. Qua gần ba thế kỷ, đã có hàng trăm ngàn Kitô hữu Việt Nam đã phải đầu rơi máu chảy vì trung thành với Đức tin và vì yêu mến Chúa Giêsu Kitô.

Hàng năm, Giáo Hội mừng kính các thánh Tử đạo Việt Nam không phải là để khơi lại một quá khứ đau thương, nhưng là để giúp con cháu nhớ về cội nguồn, tự hào và sống theo gương của các thánh tử đạo để lại đó là Yêu Mến và Trung Thành với Chúa và Giáo Hội. Qua đời sống yêu mến và trung thành ấy, các thánh Tử đạo Việt Nam đã sống đúng với những đòi hỏi của Tin Mừng của Chúa Giêsu.

Bài đọc sách Macabê cho chúng ta thấy tấm gương kiên trung của một người mẹ và bảy người con cùng bị bắt một ngày. Người mẹ này phải chứng kiến từng người con bị hành hình, mỗi người bị những cực hình khác nhau. Mặc dù đau đớn, nhưng bà vẫn một mực trung thành với giới răn lề luật của Thiên Chúa và trung thành với các truyền thống của cha ông. Bà còn mạnh mẽ dùng những lời lẽ đức tin để khuyên bảo và khích lệ cho các con, giúp các con trung thành với Chúa, can đảm đón nhận cực hình: “Mẹ không rõ các con thành hình trong lòng mẹ ra sao, …Chính Đấng Tạo Hóa đã nắn đúc nên các con… Chính Ngài cũng sẽ trả lại cho các con thần khí và sự sống, bởi vì các con tôn trọng lề luật của Ngài.”

Các thánh Tử đạo Việt Nam của chúng ta cũng đã trung thành với Chúa như thế. Có nhiều bà mẹ đã can đảm chứng kiến chồng, con bị bắt bị giết. Mẹ của thánh Phaolô Bột đã can đảm giúp con quay trở lại pháp đình để tuyên xưng đức tin và chịu chết. Lúc bị bắt, Phaolô Bột còn là một cậu bé mười mấy tuổi. Vì quá sợ hãi, cậu đã bước qua thập giá. Khi về đến nhà, bà mẹ đã nói với con: “Mẹ không muốn có những đứa con phản bội Chúa như thế.” Nghe những lời của mẹ, Phaolô Bột đã quay trở lại pháp đình tuyên xưng với mọi người về Chúa Giêsu. Cuối cùng cậu đã chịu chết vì danh Chúa Giêsu trước sự chứng kiến của bố mẹ.

Trong số 117 vị đã được Giáo Hội tôn phong, có một bà mẹ đó là thánh Annê Lê Thị Thành, có sáu người con. Bà là một người mẹ đạo đức, quảng đại giúp đỡ các linh mục trong thời bách hại. Bà đã bị bắt vì che giấu các linh mục trong vườn nhà mình. Mặc dù là một phụ nữ, bà cũng phải chịu gông cùm tù tội, tra khảo dã man. Cuối cùng vì kiệt sức, bà đã chết trong lao tù vì trung thành với Chúa.

Tất cả các vị tử đạo cha ông chúng ta đã dám hy sinh tính mạng, chỉ vì một lòng yêu mến Đức Kitô, muốn trở nên môn đệ của Người và cùng bước theo Chúa trên con đường thập giá. Việc tin theo Chúa là một ân huệ đặc biệt Chúa ban cho cha ông chúng ta. Vì quý trọng ân huệ này, mà các vị tử đạo nguyện một đời gắn bó và nên giống Chúa Giêsu như lời Người mời gọi: “Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo.” Việc đáp lại lời mời gọi của Chúa là một đáp trả tự nguyện, phát xuất từ khao khát muôn trở nên môn đệ của Chúa. Tuy nhiên khi đã là môn đệ, thì đồng thời cũng phải chấp nhận điều kiện: Từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo ta.

Các thánh Tử đạo Việt Nam đã sẵn sàng đáp lại điều kiện của Chúa bằng một lòng yêu mến tuyệt đối dành cho Chúa. Được nhận biết Chúa là một hạnh phúc không có gì có thể đánh đổi. Vì thế, các vị tử đạo đã chấp nhận tù đày đòn vọt và từ chối tất cả những lời dụ dỗ ngọt ngào, những hứa hẹn giàu sang bổng lộc để đón nhận những cực hình. Các ngài sẵn sàng từ bỏ cả con người, địa vị, để bước theo Chúa Giêsu: Thánh Micae Hồ Đình Hy là một quan Thái Bộc trong triều đình, một trùm họ trong giáo xứ. Vì bị các quan lại khác ghen ghét tố cáo, thánh Hồ Đình Hy đã sẵn sàng từ bỏ địa vị để mang thân tù tội. Khi bị vua Tự Đức hứa trả lại địa, vị chức bậc, thánh Hy đã trả lời: “Tâu bệ hạ, đã 30 năm làm việc dưới triều vua, lúc nào hạ thần cũng hết lòng yêu nước và là tôi trung. Hạ thần cam chịu mọi cực hình để đền bù tội lỗi và được nên giống Chúa Giêsu. Hạ thần xin sẵn sàng lãnh nhận cái chết vì Đức Tin. Hạ thần xin đội ơn vua”.

Vì tin yêu Chúa Giêsu, các vị Tử đạo đã dám từ bỏ quá khứ của mình để bước theo những đòi hỏi của Tin Mừng: Thánh Phaolô Hạnh, người xứ Tân Triều, Biên Hòa là một trong những “dân đàn anh” vùng Biên Hòa, Chợ Quán. Dầu vậy, ngọn lửa Tin Mừng vẫn còn trong anh. Một lần kia ra tay bảo vệ mấy phụ nữ bị băng nhóm khác ức hiếp, anh Hạnh đã bị chúng tố cáo là người Kitô Hữu. Cuối cùng anh bị bắt, tù đày, tra tấn, nhưng anh đã một mực gìn giữ ơn gọi Kitô hữu của mình bằng cái chết.

Thánh Matthew Lê Văn Gẫm là một lái buôn, ông cũng có một tuổi trẻ không mấy tốt đẹp. Tuy nhiên, dù buôn bán, ông vẫn sẵn sàng chuyên chở hoặc đưa đón các vị thừa sai đến các giáo điểm. Ông cũng biết rằng việc giúp đỡ các linh mục và các vị thừa sai sẽ rất nguy hiểm cho công việc và tính mạng, nhưng ông vẫn sẵn sàng. Cuối cùng ông đã bị bắt, bị tra tấn dã man. Ông nhất mực chịu đựng cực hình, can đảm tuyên xưng mình là Kitô hữu, chấp nhận cái chết chứ không bỏ đạo, không phản bội.

Gợi lại gương sống đức tin của một vài vị Tử đạo như thế để mỗi chúng ta không chỉ tự hào về cha ông, nhưng là để khuyến khích mỗi người, đừng bao giờ thất vọng về quá khứ hay hiện tại của mình. Vì Thiên Chúa đang chờ chúng ta phía trước. Mỗi người có những hoàn cảnh khác nhau, Thiên Chúa không kết án cũng không loại trừ vì quá khứ hay hiện tại của ta. Ngài vẫn yêu thương chăm sóc và tạo điều kiện để chúng ta nối lại mối liên hệ với Chúa. Điều quan trọng là đừng buông xuôi thất vọng về hoàn cảnh của mình. Trái lại, cố gắng giữ gìn ngọn lửa đức tin trong tâm hồn và duy trì nếp sống đạo căn bản của người tín hữu. Chúa sẽ có cách làm cho ngọn lửa yêu mến trong ta bùng cháy trở lại.

Ngày nay, chúng ta không phải chịu những cực hình hoặc phải chết đau đớn như các vị Tử đạo, song chúng ta cũng vẫn đang phải đương đầu với nhiều khó khăn thử thách trong đời sống đức tin. Ma quỷ, và xã hội ngày nay nó đang  muốn chúng ta bước qua thập giá, bước qua Tin Mừng và lề luật của Chúa và Giáo Hội để tìm kiếm địa vị, danh vọng giàu sang và cuộc sống dễ dãi. Điều này khiến chúng ta phải chiến đấu, phải tử đạo liên tục để mình không trở thành kẻ phản bội Chúa và Giáo Hội.

Chúng ta có thể trở nên những vị tử đạo của thời nay với lòng khao khát yêu mến Chúa và Giáo Hội; trân trọng và yêu quý đức tin và Tin Mừng mình đã đón nhận; cố gắng sống thể hiện đức tin trong cuộc sống hằng ngày, cho dù người đời và ma quỷ muốn cản trở và tách ta ra khỏi Chúa Kitô và Giáo Hội. Can đảm sống như thế là chúng ta đang tử đạo trong thời đại hôm nay.

Xin cho chúng ta cũng được một lòng yêu mến Chúa, và anh em; trung thành với Chúa và khao khát được phúc Tử đạo bằng trái tim yêu mến giữa một xã hội dửng dưng hôm nay. Amen.

Lm. Giuse Đỗ Đức Trí