CHỦ NHẬT 14 TN A

TIN MỪNG MẠC KHẢI CHO NGƯỜI BÉ MỌN

Tin mừng của Nước Trời không thể bị đồng hóa với bất cứ hệ thống tư tưởng nào của con người. Đó là một BÍ MẬT mà chỉ có những tâm hồn được chuẩn bị mới có thể đón nhận được mà thôi. Tin mừng được loan đi khắp thế giới, khởi từ một biến cố trái ngược với những gì người ta chờ đợi nhất: thập giá Đức Ki tô. Nói về Tin mừng ư? Những người chung quanh chúng ta có thể nói: “Hãy xem kìa, họ yêu thương nhau biết chừng nào!”. Nếu quả thật như thế thì Lời chúng ta rao giảng sẽ nẩy mầm trong lòng những người lân cận.

Sách tiên tri Dc 9, 9-10

Nhiều thế kỉ trước biến cố, Da ca ria đã được xem thấy việc Chúa Giê su khải hoàn vào thành Giêrusalem một tuần trước Khổ nạn. Ông loan báo một vì Vua Hòa Vình sẽ ngự trị trên toàn Vũ trụ.

Thánh Vịnh 144

Ca tụng và chúc vinh Thiên Chúa toàn năng của chúng ta! Bởi vì Người là lòng nhân ái và thương xót, đầy yêu thương và tốt lành vô cùng. Người nâng dậy những ai té ngã, và dịu dàng đỡ nâng tất cả những người bị cuộc đời áp bức.

Thư gửi Rôma 8, 9.11-13

Thánh Thần của Thiên Chúa ngự trong chúng ta. Thật là một Chân lí khủng khiếp đối với lí trí con người. Tuy vậy thánh Phao lô không ngừng lặp lại: Thần khí của Chúa Giê su, đấng đã sống lại ngự trong chúng ta. Thần khí ấy ban cho chúng ta cùng một sự sống như đấng sống lại. Từ nay chúng ta sống cùng sự sống vĩnh cửu mà Cha ban cho Con yêu dấu của Người. Chúng ta phải quay lưng lại sự sống xác thịt để đi vào sự sống Thần khí, hướng về Cha nhờ Chúa Giê su là Con đường dẫn đến Người.

Tin mừng: Mt 11,25-30

NGỮ CẢNH

Trước các bài diễn từ, tác giả Tin mừng Mát thêu thường cho thấy các phản ứng thuận lợi cũng như chống đối mà Chúa Giê su gặp phải (7,28-29; 10,24-25). Lúc nầy phản ứng chống lại Chúa Giê su càng gia tăng. Các thành phố từ chối sứ điệp của Ngài (11,20-24). Người Biệt phái càng lúc càng dứt khoát hơn trong thái độ tẩy chay của họ. Vì thế, đã đến lúc Chúa Giê su quay về phía những người bé mọn và khiêm nhường.

Có thể đoạn Tin mừng theo bố cục sau đây:

1. Lời kinh chúc tụng (25-26)

Tương quan Cha-Con (27)

Lời mời gọi những kẻ bé mọn (28-30)

TÌM HIỂU

Con xin ngợi khen Cha: Chúa Giê su tạ ơn Cha vì đã gặp thất bại nơi những kẻ khôn ngoan thông thái. Tại sao? Thưa vì sự thất bại ấy phù hợp với chính bản chất của công cuộc cứu độ là phục vụ người nghèo, hạng người bị khinh chê ruồng bỏ.

Lạy Cha: Nguyên ngữ là “Abba”, là tiếng gọi thân mật trong việc xưng hô trong gia đình, không bao giờ được dùng để nói với Thiên Chúa. Thế nên, kiểu xưng hô nầy cho thấy tính cách mới mẻ, độc đáo và lạ lùng: Chúa Giê su dám thân mật gọi Thiên Chúa bằng Abba mà không chút xa cách hay sợ sệt. Do đó, nó bộc lộ cho chúng ta biết mối hiệp thông sâu xa giữa Chúa Giê su và Thiên Chúa Cha.

Đã giấu:  Ai giấu? Thưa chính Thiên Chúa.

Những điều ấy: chỉ toàn bộ công trình mạc khải của Chúa Giê su. “Khôn ngoan”, “thông thái”: chỉ hạng học thức, chuyên môn, có thẩm quyền trong lãnh vực tôn giáo (x. Is 29,14; 1Cr 1,19); trong khi “bé mọn” chỉ những người nghèo khó trong tinh thần mà Chúa Giê su đã nói đến trong tám mối phúc, tức là đám người cùng đinh, người tội lỗi, luôn luôn bị người Biệt phái khinh bỉ.

Không ai biết rõ Chúa Cha trừ người Con:  Đối lại với tri thức thuần lý của các giáo sỹ, Chúa Giê su đưa ra một thứ hiểu biết khác, phát xuất từ tình thân mật và tình yêu. Kinh thánh đã không gọi cuộc gặp gỡ sâu xa nhất giữa hai vợ chồng trong tình yêu là sự “hiểu biết” đó sao? Biết chính là yêu. Câu nầy duy nhất trong Tin mừng nhất lãm khẳng định rõ ràng nhất tử hệ thần linh của đấng Messia.

Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề: gánh nặng đây chính là ách lề luật mà Biệt phái đặt trên vai người tín hữu (x. 23,4).

Hãy mang lấy ách của tôi: “mang lấy ách” là thành ngữ thông thường các giáo sỹ dùng để chỉ ách của Nước Thiên Chúa, của lề luật, của các huấn lệnh. Chúa Giê su không đến để miễn cho con người mọi ràng buộc luân lý. Trái lại, Người thay thế các Lề luật Do thái bằng những đòi hỏi Người đưa ra, còn triệt để hơn luật Mô sê. Chúa Giê su đòi hỏi nhiều hơn, nhưng tình yêu sẽ biến gánh nặng trở nên nhẹ nhàng. Thánh Augutinô đã khẳng định: “Nơi nào có tình yêu, nơi đó không còn gian khổ nữa”.

Hãy học với tôi: Chúa Giê su là vị Thầy hiền hậu và khiêm nhường trong lòng khác với thói khinh bạc của các giáo sỹ. Đến với Ngài, chẳng những được Ngài ban cho sức mạnh để vui tươi mang ách đó, song còn được gương sáng của Ngài nâng đỡ.

SỨ ĐIỆP

Tin mừng hôm nay gởi đến cho chúng ta một sứ điệp hi vọng. Nó nhắm đến những người mang một gánh rất nặng của cuộc đời trên vai: đó là tất cả những nạn nhân của ông chủ tiền bạc, của bệnh tật. Rồi đến những những nạn nhân của những mọi nỗi âu lo, chán chường. Và chúng ta cũng không quên một trong những gánh nặng phải mang đó là mặc cảm tội lỗi gậm nhắm lương tâm và kí ức. Người ta cảm thấy có tội và phải sống những ngày còn lại với mặc cảm ấy. Đó quả là một điều vô cùng khổ sở. Đối với nhiều người, cuộc sống đã trở thành một hỏa ngục càng lúc họ càng không thể chịu đựng nỗi. Chính họ là đối tượng của sứ điệp Chúa Giê su.

 “Hãy đến với Ta, hết thảy những ai đang phải mang gánh nặng  nề!” Chúa Giê su là đấng mang tất cả trên đôi vai cùng với thập giá của Ngài, mời gọi chúng ta hãy tựa vào Ngài. Ngài chìa bàn tay cho chúng ta. Thậm chí nói một lời có thể bị hiểu lầm: “Hãy mang lấy ách của Ta”.

Các nhà khôn ngoan và những người thông thái thường hiểu sai về cách giải thích lời nói đó. Có phải đó là một gánh nặng mới không ? Để hiểu lời ấy của Chúa Giê su, cần phải biết những người nông dân thời xưa. Vì không có máy kéo, nên họ cột nhiều con bò lại với nhau vào chung một cái ách, tạo thành một sức mạnh có thể kéo những vật rất nặng. Một con không thể kéo nỗi gánh nặng ấy, nhưng cột lại với nhau, chúng trở nên mạnh hơn và mọi sự trở nên dễ dàng.

Đức Ki tô nhìn thấy gánh nặng mà chúng ta kéo đi trong suốt cuộc đời. Nhưng Ngài không muốn chúng ta kéo một mình, nên Ngài đề nghị chúng ta mang lấy ách của Ngài, để Ngài cùng chung vai góp sức với chúng ta. Điều đó chỉ có thể được nếu như chúng ta chấp nhận liên kết với Ngài. Điều quan trọng là lời mời gọi: “Hãy đến với Ta!” khi cơn thử thách và nỗi sợ hãi trở nên quá tải đến nỗi người ta không còn nhìn thấy gì cả. Người đau khổ thường hay giam mình trong im lặng và cô độc. Họ tưởng rằng không ai có thể hiểu và nâng đỡ họ được.

Như các môn đệ trên biển hồ Tibêriát nổi sóng, chúng ta chèo chống một mình và bị đẩy vào thế cùng đường. Và đó chính là lúc mà chúng ta phải nghe lại lời mời gọi của Chúa: “Hãy đến với Ta!” Trong Tin mừng Thánh Gioan, ‘đến’ và ‘tin’ là hai từ có cùng một nghĩa. Lòng tin tưởng phải đưa chúng ta đến với Đức Ki tô. Gặp gỡ Ngài trong những lúc đó là Cơ may cho cuộc đời Ta. Chắc hẳn, lời cầu nguyện thật khó khăn khi đau khổ. Nhưng nó có thể đem lại một sự an ủi lớn lao, và là cánh tay hướng về phía Chúa. Nó là sự tin tưởng và hi vọng, vì người ta không còn cô đơn nữa !

Chúa Giê su nói: “Ta sẽ ban lại cho các con sức mạnh”. Qua đó Ngài muốn nâng chúng ta lên bằng một sức mạnh nội tâm mới. Ngài muốn cho chúng ta được sống lại. Khi ban cho chúng ta Thần khí của Ngài, Ngài ban một năng lực mới để lại bước đi và lại khởi hành hướng về một giai đoạn mới. Trách nhiệm vẫn còn, ánh nặng cũng không bị lấy đi, nhưng chúng không còn đè bẹp chúng ta nữa, vì chúng ta sẽ không phải gánh vác một mình.

Tin mừng hôm nay, chính là Tin mừng giải phóng vì nó giải thoát chúng ta khỏi những ràng buộc nệ luật và cảm thức tội lỗi. Nó mang lại niềm phấn khởi, một sức mạnh lạ lùng từ niềm xác tín được Chúa yêu thương. Tin mừng cũng đòi hỏi, nhưng sự đòi hỏi ấy là chìa khóa giúp vượt thắng chính mình, và đem lại niềm hạnh phúc sống một đời sống hiến dâng. Đó là nguồn suối phát sinh sự triển nở đầy hân hoan.

Thánh Phao lô dạy: “Hãy mang lấy gánh nặng của nhau”. Chúa Giê su đã phản ứng mạnh mẽ chống lại sự áp chế của lề luật Mô sê theo cách giải thích của các kí lục và biệt phái thời của Ngài. Họ làm cho lề luật trở thành phức tạp đến độ không thể mang nổi: “Các người đặt trên vai người ta những gánh nặng to lớn mà chính các người cũng không lấy ngón tay lay thử”. Chúng ta phải tránh những sai lầm đó, vì nó khiến chúng ta trở thành những người đòi hỏi quá khắt khe đối với người khác nhưng lại dễ dãi đối với chính mình. Đừng đòi hỏi trẻ em, thanh niên, những người đơn sơ điều mà chúng ta không thể làm được. Đừng đòi hỏi họ điều mà chúng ta dễ dàng miễn chuẩn cho mình. Đừng chất gánh nặng trên vai ai đó để rồi họ phải vất vả bỏ xuống.

Khi đến với Thánh Thể, chúng ta trút bỏ gánh nặng cuộc đời nơi bánh và rượu được trở thành hi tế. Chúng ta tạ ơn Chúa khi chia sẻ Mình và Máu của Ngài tăng sức cho chúng ta. Chúa Giê su dọn cho chúng ta lương thực giúp chúng ta tiếp tục hành trình và sống liên kết với Ngài, để hân hoan làm chứng rằng tin mừng là một gánh nặng nhẹ nhàng mang lấy chúng ta hơn là chúng ta mang lấy nó.

ĐÀO SÂU

1. HỎI: Bối cảnh lịch sử bài đọc một.

THƯA: Vào thế kỉ thứ 4 trước CN, đế quốc Hi lạp hùng mạnh dưới quyền cai trị của A lịch sơn đại đế dần dần thôn tính tất cả các nước chung quanh Địa Trung Hải. Pa lết ti na cũng không thoát khỏi cảnh đô hộ. Các lời Thiên Chúa hứa cho ngai vàng Đa vít trường tồn dường như càng ngày càng trở nên xa vời. Lòng dân càng lúc càng tuyệt vọng. Trong tình hình ấy, lời sấm tiên tri Da ca ria đã lên tiếng.

2. HỎI: Tiên tri Da ca ria là ai?

THƯA: Tiên tri Da ca ria thuộc vào hàng các tiên tri nhỏ. Khi từ chốn lưu đày Ba bi lon trở về lòng dân Ít ra ên hết sức tuyệt vọng trước cảnh điêu tàn của Đền thờ và Thành Thánh Giê ru sa lem. Ông liền lớn tiếng trấn an bằng cách tiên báo thời cánh chung tương lai sắp đến, Thiên Chúa sẽ ra tay cứu giúp dân Người.

3. HỎI: SáchTiên tri Da ca ria có nội dung như thế nào?

THƯA: Sách tiên tri Da ca ria gồm hai phần thuộc vào hai thời kì khác nhau. Phần đầu (từ chương 1 đến chương 8) là Đệ nhất Da ca ria thuộc thời sau Lưu đày, nói về việc tái thiết và phục hưng Giê ru sa lem, và phần thứ hai là Đệ nhị Da ca ria (từ chương 9 đến chương 14) vào khoảng cuối thế kỉ 4 trước CN, tiên báo đấng Mê si a.

4. HỎI: Bài đọc một có nội dung ra sao?

THƯA:  Tiên tri Da ca ria mô tả diện mạo vua Giu đa. Ngài không đến như người chiến binh chinh phục vinh quang cho riêng mình. Trái lại, Ngài khiêm tốn đến trên lưng lừa con hãy còn theo mẹ. Ngài là bậc minh quân cai trị trong đường công chính, bình an, trung thành với Vị Vua tối cao là Thiên Chúa.

5. HỎI: Đấng Mesia tương lai sẽ hành động như thế nào?

THƯA: Ngài sẽ chấm dứt chiến tranh và đem lại hòa bình cho các dân tộc. Vương quyền Người sẽ phổ quát: ‘Người sẽ quét sạch chiến xa khỏi Ép-ra-im và chiến mã khỏi Giê-ru-sa-lem; cung nỏ chiến tranh sẽ bị Người bẻ gãy, và Người sẽ công bố hoà bình cho muôn dân. Người thống trị từ biển này qua biển nọ, từ sông Cả đến tận cùng cõi đất’ (Dcr 9, 10).

6. HỎI: Lời sấm ấy đã ứng nghiệm chưa?

THƯA: Đối với các tín hữu Ki tô, thì việc Đức Ki tô khải hoàn vào Thành Thánh Giê ru sa lem một tuần trước khi chịu Khổ nạn đã làm cho lời sấm ấy ứng nghiệm. Ngài chính là đấng Mê si a mà Da ca ria đã loan báo: khiêm nhu, hiền lành cai trị muôn dân (Mt 21,1-11).

  7. HỎI: Ngữ cảnh bài tin mừng như thế nào?

THƯA:  Trước các bài diễn từ, tác giả Tin mừng Mát thêu thường cho thấy các phản ứng thuận lợi cũng như chống đối mà Chúa Giê su gặp phải (7,28-29; 10,24-25). Lúc nầy phản ứng chống lại Chúa Giê su càng gia tăng. Các thành phố từ chối sứ điệp của Ngài (11,20-24). Người Biệt phái càng lúc càng dứt khoát hơn trong thái độ tẩy chay của họ. Vì thế, đã đến lúc Chúa Giê su quay về phía những người bé mọn và khiêm nhường.

8. HỎI: Tại sao Chúa Giê su dâng lời tạ ơn Thiên Chúa Cha?

THƯA: Chúa Giê su tạ ơn Cha vì đã gặp thất bại nơi những kẻ khôn ngoan thông thái. Tại sao? Thưa vì sự thất bại ấy phù hợp với chính bản chất của công cuộc cứu độ là phục vụ người nghèo, hạng người bị khinh chê ruồng bỏ.

9. HỎI: ‘Abba’ có nghĩa gì?

THƯA: Nguyên ngữ là ‘Abba’, là tiếng gọi thân mật trong việc xưng hô trong gia đình, không bao giờ được dùng để nói với Thiên Chúa. Thế nên, kiểu xưng hô nầy cho thấy tính cách mới mẻ, độc đáo và lạ lùng: Chúa Giê su dám thân mật gọi Thiên Chúa bằng Abba mà không chút xa cách hay sợ sệt. Do đó, cách gọi ấy bộc lộ cho chúng ta biết mối hiệp thông sâu xa giữa Chúa Giê su và Thiên Chúa Cha.

10. HỎI: Những kẻ ‘khôn ngoan, thông thái’ là ai?

THƯA: ‘Khôn ngoan’, ‘thông thái’ chỉ hạng học thức, chuyên môn, có thẩm quyền trong lãnh vực tôn giáo (x. Is 29,14; 1Cr 1,19). Chúa Giê su tạ ơn Thiên Chúa Cha vì đã không cho hạng người nầy biết toàn bộ công trình mạc khải của Ngài.

11. HỎI: Còn ai là ‘kẻ bé mọn’?

THƯA: Trong khi đó, ‘bé mọn’ chỉ những người nghèo khó trong tinh thần mà Chúa Giê su đã nói đến trong tám mối phúc, tức là đám người cùng đinh, người tội lỗi, luôn luôn bị người Biệt phái khinh khi.

12. HỎI: Chúa Giê su đã nói gì về mối liên hệ giữa Ngài và Thiên Chúa Cha?

THƯA: Đối lại với tri thức thuần lý của các giáo sỹ, Chúa Giê su đưa ra một thứ hiểu biết khác, phát xuất từ tình thân mật và tình yêu. Kinh thánh đã không gọi cuộc gặp gỡ sâu xa nhất giữa hai vợ chồng trong tình yêu là sự “hiểu biết” đó sao ? Biết chính là yêu. Trong suốt các Tin mừng nhất lãm câu Mt 11,27 khẳng định rõ ràng nhất tử hệ thần linh của đấng Messia.

13. HỎI: ‘Gánh nặng’ mà Chúa Giê su nói ở đây là gì?

THƯA: Gánh nặng đây chính là ách lề luật mà Biệt phái đặt trên vai người tín hữu (x. 23,4).

14. HỎI: ‘Ách của Ta’ có nghĩa gì?

THƯA: Đức Ki tô nhìn thấy gánh nặng mà chúng ta kéo đi trong suốt cuộc đời. Nhưng Ngài không muốn chúng ta kéo một mình, nên Ngài đề nghị chúng ta mang lấy ách của Ngài, để Ngài cùng chung vai góp sức với chúng ta. Điều đó chỉ có thể được nếu như chúng ta chấp nhận liên kết với Ngài.

15. HỎI: Tại sao Chúa Giê su dạy: “Hãy học với tôi”?:

THƯA: Chúa Giê su là vị Thầy hiền hậu và khiêm nhường trong lòng khác với thói khinh bạc của các giáo sỹ. Đến với Ngài, chẳng những được Ngài ban cho sức mạnh để vui tươi mang ách đó, song còn được gương sáng của Ngài nâng đỡ.

16. HỎI. Theo giáo huấn của Chúa Giê su, ta phải hiểu sự khiêm nhường như thế nào?

THƯA. Khiêm nhường là nhìn nhận rằng tất cả những gì đang có đều bởi Thiên Chúa Cha ban cho. Chúa Giê su là đấng khiêm nhường đích thật, vì không bao giờ Ngài so sánh với người khác để đánh giá bản thân mình. Trái lại, Ngài luôn đặt mình trước mặt Thiên Chúa Cha, với điều mà Thiên Chúa Cha hòan thành nơi Ngài. Người khiêm nhường là người luôn chăm chú quay hướng về Thiên Chúa. Sống khiêm nhường là sống chân thực, là chân thành sống với chính chúng ta và những gì chung quanh chúng ta.

17. HỎI. Theo giáo huấn của Chúa Giê su, ta phải hiểu sự dịu hiền như thế nào?

THƯA. Đức dịu hiền bao gồm con người toàn bộ trong sức sống . Nó chỉ “một tâm hồn” (trung tâm của con người) của người phó thác hoàn toàn cho Thiên Chúa. Tâm hồn dịu hiền sẵn sàng để cho Thiên Chúa ngư trong tâm hồn. Ngòai ra nó còn bao hàm sự sẵn sàng từ khước mọi bạo lực trong tương quan với người khác, vì chỉ tin cậy vào hành động công chính của Thiên Chúa. Chúa Giê su chúc phúc cho những người có tâm hồn dịu dàng hứa ban cho họ phần thưởng Nước Trời (Mt.5,5). Thánh Phao lô coi sự dịu dàng như là thái độ sống phải có bên trong cộng đòan (Gl 6,1; Ep 4,2), cũng như nơi tha nhân (Tt 3,2). Sự dịu hiền đòi phải có đức tin can trường, thần trí mạnh mẽ và là một hoa trái của Thánh Thần.

18. HỎI. Vậy ai là kẻ bé mọn của Nước Trời?

THƯA. Đó là nhũng người biết nắm lấy cuộc đời mình trong tay, hoàn toàn phó thác cho Chúa Giêsu; đó là những người không biết tính tóan theo cái lôgíc của người đời nhưng sẵn sàng tạo không gian cho sự ngạc nhiên, lòng ngưỡng mộ trước những điều kì diệu của tình yêu. Những người bé mọn có tâm hồn khiêm nhu và dịu hiền không nghi ngờ về Thiên Chúa, nhưng để cho tâm trí của mình được uốn nắn theo Mạc khải của Mầu nhiệm và được biến đổi bởi sự hiểu biết do Thánh Thần ban xuống.

19. HỎI. Sự dịu hiền và khiêm nhường sinh hoa trái gì?

THƯA. Sự dịu hiền và khiêm nhường trong tâm hồn là nguồn phát sinh niềm vui và tự do, vì đã tìm được an nghỉ nơi trái tim của Chúa Cha.

20. HỎI. Chúa Giê su nói đến luật và ách nào?

THƯA. Ách là Lề luật của Thánh Thần. Đó là lề luật được ghi khắc trong tâm hồn, là sức mạnh của tình yêu thúc đẩy và hướng dẫn chúng ta sống theo thánh ý Thiên Chúa và những giá trị mà Ngài đã đặt trong bản tính nhân lọai của chúng ta.

21. HỎI. Chúng ta có thể sống hiền lành và khiêm nhường được không?

THƯA. Có thể. Vì đã có nhiều người thành công và nhiều vị thánh bắt chước gương Chúa Giê su. Chúng ta có thể thành công miễn là chúng ta nỗ lực từng ngày, cải thiện cách sống, coi người khác như quà tặng Thiên Chúa ban, chứ không như đối thủ hay những người cấp dưới; sau cùng chúng ta phải cố gắng sống tương quan với tạo vật như là của Thiên Chúa chứ không phải của chúng ta.